50 minut i po krzyku. Przejechały czołgi i wódz Putin pogroził Zachodowi. GOWORIT MOSKWA O PARADZIE

Bohaterem parady “zwycięstwa” 9 maja w Moskwie był oczywiście Putin. Był jedyną osobną postacią na tle pozbawionych twarzy mężczyzn w krzykliwych mundurach (kobiety ubrano dodatkowo w białe krótkie spódniczki i kazano maszerować defiladowym krokiem).

Putin – wódz i car – jest zresztą centralną postacią propagandy w stopniu większym niż zwykle. Propaganda na kolanach celebrowała 7 maja objęcie przez niego urzędu prezydenta (po raz piąty!). Zachwycała się, jak idzie korytarzem i po schodach oraz jaki ma piękny nowy samochód.

Teraz było podobnie.

To podkreślanie, jak wielki (choć niski), i zwycięski (choć nie za bardzo w świetle faktów) jest Putin, wskazuje, że Rosja Putina faszyzuje się coraz bardziej.

Schizofaszyzm Putina

Cała parada trwała 50 minut, z czego balet wojskowych zajął minut 40. Przemówienie Putina i relacja propagandy, jak idzie po paradzie przez Plac Czerwony, jak macha, uśmiecha się i jak rozmawia z zagranicznymi gośćmi (nie wiadomo o czym, ale to nieważne), zajęło propagandzie drugie tyle. Przy czym zagranicznych gości można było policzyć na palcach jednej ręki: Białoruś, Kazachstan, Turkmenistan i Gwinea-Bissau.

Przemówienie Putina było też bardziej faszyzujące niż poprzednie. Skierowane było wprost przeciw współczesnemu wrogowi – Zachodowi. Przy czym, Putin problem faszyzacji swojego kraju rozwiązuje tak, że mówi “Faszyzm to wróg, a zatem Rosja nie może być faszystowska”, choć zachowuje się tak, jakby była. (Timothy Snyder nazywa to “schizofaszysmem”).

“Rewanżyzm, kpina z historii, chęć usprawiedliwienia obecnych zwolenników nazistów wpisują się w ogólną politykę elit zachodnich, mającą na celu wzniecanie coraz większej liczby konfliktów regionalnych, wrogości etnicznej i międzyreligijnej oraz powstrzymywanie suwerennych, niezależnych ośrodków rozwoju świata” – mówił Putin zgrabnie odwracając znaczenia.

(i to te była nowość, bo wcześniej Putin atakował Zachód w środku przemowy):

“Rosja zrobi wszystko, aby zapobiec globalnemu konfliktowi, ale jednocześnie nie pozwolimy, aby ktokolwiek nam groził. Nasze siły strategiczne są zawsze w gotowości bojowej.

Na Zachodzie chcieliby zapomnieć o lekcjach drugiej wojny światowej, ale pamiętamy, że o losie ludzkości zadecydowały wspaniałe bitwy pod Moskwą i Leningradem, Rżewem, Stalingradem, Kurskiem i Charkowem, pod Mińskiem, Smoleńskiem i Kijowem, w ciężkich, krwawych bitwach od Murmańska po Kaukaz i Krym”.

Ginęliście i ginąc będziecie

Dla odbiorcy wewnętrznego przekaz był skonstruowany bardziej subtelnie:

• Od końca wojny minęło prawie 80 lat, więc propaganda wzrusza się już nie bohaterskim przykładem “ojców i dziadów”, ale “dziadów i pradziadów”. Żeby więc 9 maja miał jeszcze jakiś sens, trzeba go włączyć w codzienność.
• Ale 9 maja to przecież wasze ulubione święto, więc będziecie je obchodzili dalej – mówi Putin. Istotą tego święta jest wspominanie „kochanych twarzy z fotografii”.

Trudno sobie wyobrazić ludzi, którzy wzruszają się patrząc na fotografię pradziadka – weterana II wojny światowej. Bo przecież go nie znali. Ale fotografie poległych w obecnej wojnie ojców, mężów i braci, to co innego. Putin każe je traktować tak samo, jak podobizny nieznanych osobiście gierojów z dalekiej przeszłości.

“Dziewiąty maja to zawsze bardzo emocjonalny i przejmujący dzień. Każda rodzina oddaje cześć swoim bohaterom, ogląda fotografie, kochane, ukochane twarze, pamięta bliskich, ich historie o tym, jak walczyli, jak pracowali.

Dzień Zwycięstwa łączy wszystkie pokolenia. Idziemy do przodu, opierając się na naszych wielowiekowych tradycjach i jesteśmy pewni, że wspólnie zapewnimy Rosji, naszemu zjednoczonemu narodowi, wolną i bezpieczną przyszłość!

Chwała Siłom Zbrojnym! Dla Rosji! Dla zwycięstwa! Ura!”

Trzy lata wojny to nie problem

Przy czym to, że “operacja specjalna” w Ukrainie trwa już trzeci rok, nie jest problemem: “Przez pierwsze trzy długie, trudne lata Wielkiej Wojny Ojczyźnianej Związek Radziecki i wszystkie republiki byłego Związku Radzieckiego walczyły z nazistami niemal w pojedynkę, podczas gdy prawie cała Europa pracowała dla potęgi militarnej Wehrmachtu”.

„Rosja przechodzi obecnie trudny okres przejściowy”, więc do tego trzeba się przyzwyczaić. Swoim zwyczajem Putin nie powiedział, ilu żołnierzy poległo w Ukrainie. Za to telewizyjny komentator podkreślał, że w “wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” poległo 27 mln osób. Czyli na razie nie mamy problemu.

Nowością tej parady był przemarsz czworoboku brzęczących medalami “bohaterów specjalnej operacji wojskowej". A także tzw. junarmi, czyli wojskowej młodzieżówki Putina. Skojarzenie mam z tym paskudne.

Utracone terytorium zwane państwem ukraińskim

A potem – swoim zwyczajem — propaganda opublikowała hardcore’owe wystąpienie Dmitrija Miedwiediewa, który publicznie opowiada to, co Putin — wódz i car — może myśleć. I co to Państwu przypomina? Bo mnie rok 1939:

“Zakończenie Specjalnej Operacji Wojskowej i denazyfikacja utraconego terytorium zwanego »państwem ukraińskim« to dopiero pierwszy, ale bardzo ważny krok na długiej i trudnej drodze do nowej architektury stosunków międzynarodowych, ku stworzeniu globalnych stosunków i instrumentów, które zapewnią bezpieczeństwo na planecie i stabilny rozwój wszystkich państw oraz dobrobyt miliardów ludzi”. “Kraje anglosaskie wspierają obecnych następców Hitlera, aby własnymi rękami osiągnęli swoje cele, a następnie „wyrzucają ich jako niepotrzebnych”.

Czy dzieci mnie słyszą?

Parada wzorowana była na XIX-wiecznych albo brytyjskich, ale w Risji Putina nikt — w przeciwieństwie do Wielkiej Brytanii — nie umie jeździć konno. Dostaliśmy więc surrealistyczny obraz generałów sztywno stojących w manewrujących po placu limuzynach-kabrioletach. W wersji najnowszej, bo – co podkreśla od wielu dni propaganda – nowe limuzyny to najważniejsza nowość piątej już kadencji prezydenckiej Putina.

Putin jest tu wodzem, przed którym tańczy armia, i który wydaje rozkazy. A rozkazy te wyglądają równie zadziwiająco jak taniec limuzyn na Placu Czerwonym. Obejmując urząd po raz kolejny, 7 maja Putin wydał Rosji polecenie (dekret „W sprawie narodowych celów rozwoju Federacji Rosyjskiej na okres do 2030 r. i na przyszłość do 2036 r.”), by mimo wojny rozwijała się lepiej i szybciej.

• Między innymi nakazał zwiększyć wskaźnik dzietności z 1,6 w 2040 t. do 1,8 (dziś wskaźnik ten wynosi 1,41, ale liczba kobiet w wieku rozrodczym spada).
• A także polecił, by gry komputerowe zawierały rosyjską wersję przeszłości i ideologię Putina.

Może i będą zawierały, ale czy dzieci będą w to grały? I czy dzieci się w ogóle podporządkują rozkazowi wodza, by się urodzić — i iść na wojnę?

***

Od początku pełnoskalowej napaści Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku śledzimy, co mówi na ten temat rosyjska propaganda. Jakich chwytów używa, jakich argumentów? Co wyczytać można między wierszami?

UWAGA, niektóre z wklejanych do tekstu linków mogą być dostępne tylko przy włączonym VPN.

Cały nasz cykl GOWORIT MOSKWA znajdziecie pod tym linkiem.