Zagrożone wybory, stabilność gospodarki i działalność partii politycznych. ISP o ustawach sądowych PiS

Nowy Kodeks wyborczy dopełni zmian ustrojowych forsowanych przez PiS - uważa ISP. Kodeks przewiduje między innymi likwidację Państwowej Komisji Wyborczej w obecnym kształcie. W nowej odsłonie członków PKW mieliby wybierać posłowie, co uczyniłoby organ powołany do organizowania wyborów oraz kontrolowania partii politycznych zależnym od tych samych polityków. Instytut zauważa również, że:

• podporządkowanie wymiaru sprawiedliwości partii rządzącej może się przełożyć na ograniczenie swobody działalności sądów;
• w efekcie obywatelom trudniej będzie dochodzić swoich praw;
• ograniczenie niezależności sądów może mieć wpływ na gospodarkę - stanowi zagrożenie dla pewności obrotu gospodarczego;
• jeden polityk miałby możliwość wpływu na zatwierdzanie wyniku wyborów i finansowania partii politycznych.

Instytut Spraw Publicznych jest think tankiem, który od ponad 20 lat prowadzi badania i publikuje raporty dotyczące ważnych spraw społecznych i politycznych.

Aktualizacja 21 lipca 2017: W związku z głosami, że nowelizacja kodeksu wyborczego nie istnieje, ISP wydało stanowisko. Przypomina zapowiedzi nowelizacji ordynacji wyborczej: „Biorąc pod uwagę doświadczenia z błyskawicznym procedowaniem nieznanych wcześniej «poselskich» projektów dotyczących KRS, ustroju sądów powszechnych czy ostatnio Sądu Najwyższego, uznaliśmy za ważne ostrzec opinię publiczną przed możliwymi konsekwencjami zmian legislacyjnych dotyczących prawa wyborczego. Już teraz widać, że nasze obawy były uzasadnione”.

Stanowisko Instytutu Spraw Publicznych dotyczące zmian w ustawach o KRS, ustroju sądów powszechnych i Sądzie Najwyższym podpisane przez Zarząd oraz członków i członkinie Rady Fundacji Instytutu Spraw Publicznych

Od ponad dwudziestu lat Instytut Spraw Publicznych działa na rzecz budowy demokracji i wzmacniania państwa prawa w Polsce. W gremiach decyzyjnych i doradczych Instytutu znajdowali się byli prezydenci, ministrowie, osoby sprawujące najważniejsze funkcje w instytucjach służących ochronie praw obywateli oraz wybitni przedstawiciele polskiej nauki.

Jesteśmy przekonani, iż wszelkie działania wpływające na podporządkowanie pracy wymiaru sprawiedliwości przedstawicielom partii rządzącej (niezależnie od jej ideologicznej proweniencji) mogą mieć bezpośrednie przełożenie na ograniczenie niezależności i swobody działalności sądów, a w rezultacie także na możliwość dochodzenia przed tymi sądami swoich praw przez obywateli.

Ograniczenie niezależności sądów stanowi także zagrożenie dla pewności obrotu gospodarczego, a zatem może mieć negatywne długofalowe skutki dla polskiej gospodarki. W naszym przekonaniu wszystkie trzy ustawy już przegłosowane przez partię rządzącą lub procedowane właśnie w Parlamencie, jak to ma miejsce w przypadku ustawy o Sądzie Najwyższym, mogą doprowadzić do takiej sytuacji.

W kontekście tej ostatniej regulacji trzeba również wskazać wyraźnie na jeszcze jeden niebezpieczny skutek, do jakiego może doprowadzić jej przyjęcie. To Sąd Najwyższy orzeka o ważności wyborów, jak również rozpatruje odwołania partii politycznych od decyzji Państwowej Komisji Wyborczej dotyczących odebrania im subwencji finansowych z budżetu państwa. W rezultacie,

Do zrozumienia całości zmian ustrojowych, w kierunku których zmierzają obecne propozycje partii rządzącej,

Przewiduje on, między innymi, likwidację Państwowej Komisji Wyborczej w jej obecnym kształcie. W nowej odsłonie członków PKW mieliby wybierać posłowie, co uczyniłoby organ powołany do organizowania wyborów oraz kontrolowania partii politycznych zależnym od tych samych polityków.

Stoimy również na stanowisku, iż ostatnia propozycja legislacyjna zgłoszona przez Prezydenta, dotycząca sposobu wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądowniczej, jest ruchem pozorowanym i nie wprowadza żadnych zasadniczych zmian w przedstawionym modelu ustrojowym, wynikającym z wymienionych inicjatyw ustawodawczych partii rządzącej.

W obliczu wszystkich wymienionych zmian prawnych wzywamy partię rządzącą do zaprzestania działań zmierzających do wprowadzenia zmian ustrojowych naszego państwa z obejściem przewidzianych do tego procedur konstytucyjnych.

Mimo ogromu osiągnięć wypracowanych w Polsce po 1989 roku olbrzymim wysiłkiem całego społeczeństwa, dostrzegamy także wiele obszarów życia społecznego, w których potrzebne są dalsze zmiany. Nie mogą być one jednak wprowadzane w atmosferze narzucenia jakichkolwiek rozwiązań i kryzysu politycznego, lecz wymagają głębokiego namysłu i zaangażowania w ich wypracowanie różnorodnych grup obywateli. Należy zapewnić im spokój i odpowiednio długi czas na wyrażenie swoich opinii, nad którymi powinny potem pochylić się z odpowiednią uwagą politycy. Deklarujemy naszą gotowość włączenia się w przyszłości do takich opartych na rzetelnym dialogu i wzajemnym zrozumieniu debat dotyczących reform potrzebnych do wprowadzenia w naszym kraju.

Zarząd Fundacji Instytutu Spraw Publicznych

Dr Jacek Kucharczyk, Prezes Zarządu Prof. Beata Łaciak

Rada Fundacji Instytutu Spraw Publicznych

Prof. Marcin Król, Przewodniczący Rady Jerzy Baczyński Igor Chalupec Prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow Prof. Małgorzata Fuszara Prof. Danuta Hübner Jarosław Kurski Dr Agnieszka Liszka-Dobrowolska Prof. Wojciech Sadurski Andrzej Topiński