OKO.press sprawdza, czy politycy mówią prawdę. Analizujemy WYPOWIEDZI POLITYKÓW, wyższych urzędników, hierarchów kościelnych, liderów ruchów społecznych. Nasz fałszomierz oparty jest na 12 przejrzystych ZASADACH. Każda sprawdzona wypowiedź jest omawiana szerzej w artykule.
Oto 12 zasad, których przestrzegamy
1. Analizujemy wypowiedzi polityków, wyższych urzędników państwowych i samorządowych, hierarchów kościelnych, liderów ruchów społecznych, przywódców wpływowych organizacji, liderów życia gospodarczego itd. Nie analizujemy wypowiedzi ludzi mediów, artystów, osób postronnych, anonimowych opinii w mediach społecznościowych itd.
2. Codziennie szukamy wartych sprawdzenia stwierdzeń w wystąpieniach publicznych, dokumentach partyjnych i rządowych, mediach, także społecznościowych itp.
3. W wyborze kierujemy się tym, czy stwierdzenie:
• jest weryfikowalne, potrafimy dotrzeć do informacji, które pozwolą je ocenić;
• odnosi się do faktów, opisuje zdarzenia, podaje dane liczbowe itp.
• dotyczy istotnej kwestii i/lub ten, kto mówi, jest liczącą się postacią;
• łatwo wpada w ucho, potwierdza stereotyp, może zainfekować masową wyobraźnię;
• ma taką postać, że odbiorcy bez głębszej wiedzy trudno rozstrzygnąć, czy to prawda czy nie.
4. Trzymamy się zasady, że co najmniej jedną trzecią uwagi poświęcamy wypowiedziom osób spoza obozu władzy.
5. Oceniamy stwierdzenia przy pomocy fałszomierza „Oka”, który może wskazywać sześć stanów:
• fałsz – jawnie sprzeczne z faktami;
• raczej fałsz – trochę prawdy w tym jest, ale całość sprzeczna z faktami i/lub kontekst wprowadza w błąd;
• półprawda – raczej zgodne z faktami, ale brakuje ważnych informacji;
• prawie prawda – w zasadzie tak jest, ale pozostaje niedostatecznie precyzyjne;
• prawda – zgadza się, tak jest, są na to dowody:
• stłuczony fałszomierz – niedorzeczność, insynuacja.
6. Ponadto „Oko” przyznaje dwa „wyróżnienia”:
• koziołka matołka – za wypowiedzi wyjątkowo niemądre, świadczące o braku elementarnej wiedzy czy orientacji w temacie;
• dyzmę – za wypowiedzi obraźliwe, bezwzględne, manipulacje prawdą.
7. Uwzględniamy kontekst.
8. Zakładamy, że wypowiadając stwierdzenie, polityk (osoba publiczna) powinna przedstawić fakty, które je potwierdzają. Dowód spoczywa na tym, kto informuje/dezinformuje opinię publiczną.
9. Sprawdzając prawdziwość danego stwierdzenia „Oko”, podaje rzeczowe argumenty, dane liczbowe, statystyki. Przywołujemy źródła, z których korzystamy.
10. Staramy się nie narzucać naszych ocen i jesteśmy otwarci na krytykę naszej pracy. Uaktualniamy oceny, gdy zmieniło się coś istotnego. Przyjmujemy sugestie, korekty i podpowiedzi. W uzasadnionych przypadkach publikujemy sprostowania i przepraszamy osoby, które nietrafnie oceniliśmy. Każda korekta oceny pozostaje zapisana na pierwotnej wersji i pozostaje widoczna.
11. Nawet jeżeli posługujemy się lżejszym tonem lub żartobliwym tytułem, prowadzimy naszą analizę najrzetelniej i najuczciwiej, jak potrafimy.
12. Każdą ocenę dyskutujemy w zespole, w miarę potrzeby korzystamy też z pomocy ekspertów z danej dziedziny.
W internecie furorę robi koncepcja, wg której podniesienie płacy minimalnej do 2250 zł (zamiast do 2200 zł) ma na celu zabranie samodzielnym rodzicom świadczenia 500 plus. Absurdalną opowieść powtarza opozycja, choć ustawa wymagała podwyżki co najmniej do 2217 zł, a podstawą przyznania 500 plus będą dochody z 2018. Czyli sprzed podniesienia płacy minimalnej
Minister Spraw Zagranicznych Jacek Czaputowicz uważa, że za Brexit odpowiada Donald Tusk, powtarza PiS-owski refren "wina Tuska". Tymczasem przewodniczący Radu Europejskiej od początku był Brexitowi przeciwny, apelował, by tego nie robić, a przed brytyjskim referendum wynegocjował preferencyjne warunki członkostwa dla Wielkiej Brytanii
OKO.press składa do sądu zażalenie na postępowanie policji wobec autorów materiału o proukraińskim proteście. Pięcioro policjantów nachodziło dziennikarzy, zabrali nagranie pomimo informacji, że zawiera tajemnicę dziennikarską. Wprowadzali w błąd, straszyli. Naruszyli zasady etyki policjanta. Nadgorliwość policji wpisuje się w modny trend zastraszania mediów
Według Ziobry, do pobicia w 2014 roku doszło, bo Kwaśniak i cała ówczesna Komisja Nadzoru Finansowego „przed długi czas rozzuchwalała przestępców”. To kłamstwo i potwarz. OKO.press odtwarza przebieg zdarzeń i wyjaśnia, dlaczego pobito Wojciecha Kwaśniaka ("to bardzo wredna osoba i bardzo nam szkodzi"). Publikujemy też jego dramatyczne oświadczenie
Kaczyński zaklina rzeczywistość i rozpaczliwie broni wizerunku partii: PiS nigdy nie naruszyło praworządności, wręcz przeciwnie broniło jej przed PO i PSL. Ustawy sądownicze są zgodne z Konstytucją. Prezes kłamstwem mobilizuje aktyw, który nie rozumie, skąd te afery i skąd te ustępstwa wobec dyktatu Brukseli
Część opinii publicznej główną winą za fatalne zapóźnienia w transformacji energetycznej i klęskę w walce ze smogiem obarcza górników. Robią to też politycy. “44 tys. Polaków umiera, by 80 tys. górników mogło zarabiać 13 tys. miesięcznie” - napisał Jakub Bierzyński, główny doradca Roberta Biedronia. To szukanie kozła ofiarnego, a liczby się nie zgadzają
Czy Gasiuk-Pihowicz zachowała się jak radny Kałuża i zdradziła Nowoczesną? Sprawdzamy - i analizujemy skutki rozłamu w Nowoczesnej. Wynik: opozycja będzie miała dla wyborców mniej różnorodną ofertę. Skłóconej KO trudniej będzie wygrać z PiS!
"Dajemy tyle, ile możemy" - odpowiada Rafalska matkom, które upominają się o pieniądze z Funduszu Alimentacyjnego dla swoich dzieci. Tymczasem brak waloryzacji progu dochodowego pozwala rządowi oszczędzać. Na co? Minister może nie wprost, ale odpowiada: "Nie możemy zapomnieć o rodzinach wielodzietnych". Pełnych rodzinach. Są równi i równiejsi?
"Gospodarka realizowana przez Lasy Państwowe jest czymś absolutnie wzorcowym w skali światowej. A pamiętajmy, że lasy pochłaniają CO2". Takimi rewelacjami dzielił się prezydent Andrzej Duda z uczestnikami konferencji prasowej podczas COP24 w Katowicach. Urwał się z choinki?
Andrzej Duda ogłosił uczestnikom szczytu klimatycznego w Katowicach, że energetyka oparta na węglu "nie stoi w sprzeczności z ochroną klimatu i z postępem w ochronie klimatu". To sprzeczne z ustaleniami naukowców. A także - wg Greenpeace - afront wobec tych, którzy przyjechali na negocjacje klimatyczne, by znaleźć sposób na zatrzymanie globalnej katastrofy
Politycy PiS do opozycji: „to wy, a nie my, chcecie wyjścia Polski z Unii Europejskiej”. To odwracanie kota ogonem i próba oszukania opinii publicznej. PiS od przejęcia władzy w 2015 roku systematycznie osłabia związki Polski z Unią., a to poważnie grozi scenariuszem, jaki właśnie rozgrywa się w Wielkiej Brytanii. Opisujemy anatomię nowej manipulacji
Podczas posiedzenia Komisji LIBE w Europarlamencie Marek Jurek podzielił się kilkoma myślami na temat małżeństwa. Jego słowa miały promować projekt Konwencji o Prawach Rodziny, który sporządził razem z Ordo Iuris. OKO.press "dla dobra narodu i całej Europy" szczegółowo omawia absurdy wywodu europosła
Doradca prezydenta Andrzej Zybertowicz twierdzi, że PiS popełnia błędy, bo jest w trakcie procesu szkolenia nowych elit. Tymczasem ponad połowa spośród wszystkich ministrów PiS od 2015 r. pracowała już wcześniej w rządzie, niektórzy jeszcze w latach 90. Zybertowicz próbuje tłumaczyć PiS młodymi czy niedoświadczonymi, ale to stara gwardia mocno trzyma władzę
"Polska może chodzić z podniesionym czołem, jeśli chodzi o realizację polityki klimatycznej", powiedział Andrzej Duda. Bo zredukowała o 29 proc. emisję CO2 - prawie pięciokrotnie więcej niż oczekiwał od nas Protokół z Kioto. Tyle że to było w 2012 roku. I ograniczyliśmy emisję najsłabiej w całym byłym bloku wschodnim. A w 2017 roku znowu wzrosła o 3,8 proc.
"Cham Kaczyński powinien dostać z liścia", "Prezes odpowiada za krew niewiniątek". Przez te słowa Wojciech Cejrowski nie będzie już miał swojego pasma w programie Michała Rachonia. Szef "Wiadomości" zapewnia, że to tylko na chwilę: "Przerwa jest potrzebna na refleksję. Na antenie TVP nie ma miejsca na poglądy i zachowania sprzeczne z polską racją stanu"
W wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” marszałek Senatu Stanisław Karczewski pouczył ambasador USA o tym, czym się powinna zajmować. „Nie jest rolą ambasadora bronić dziennikarzy. Nie jest rolą ambasadora bronić interesów korporacji”. Sprawdziliśmy: dyplomacja USA robiła i jedno, i drugie od dziesięcioleci
Na aferę KNF PiS odpowiada narracją o luce VAT: czym jest bowiem 40 mln zł łapówki przy rzekomych 40 mld wyrwanych mafii? Dla polityków PiS głównym źródłem wiedzy o VAT jest Morawiecki. Premier jednak fantazjuje na temat efektów uszczelniania VAT. Trudno powiedzieć po co, bo efekty są istotne, wymierne i wystarczyłoby mówić prawdę. Prostujemy te manipulacje
Rzeczniczka PiS Beata Mazurek zaklina rzeczywistość. To, że PiS chce aferze KNF uciąć głowę i sprowadzić ją do jednostkowego wyskoku, nie znaczy, że sprawa jest skończona. Przyglądamy się tym wątkom afery, które mogą mieć polityczne konsekwencje dla obozu rządzącego
W sprawie Sądu Najwyższego i wyroku TSUE PiS się poddał, choć mówi, że się nie poddał. A poseł Marek Ast mówi, że rządzący nie obrażali sędziów, choć obrażali. Odświeżamy pamięć władzy
Według PiS Kacper Kamiński został zatrudniony jako doradca w BŚ przez szwajcarskiego dyrektora Banku, po rozmowie kwalifikacyjnej. Oświadczenie Banku Światowego przecina te krętactwa: "kierownictwo BŚ nie uczestniczy w wyborze kandydatów na te stanowiska", to są decyzje kraju członkowskiego. Ale Sasin kłamie dalej: "decyzja podjęta tam, w Banku Światowym"
OKO.press