W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów pojawiły się założenia nowelizacji Karty Nauczyciela. Mimo że ostatni pomysł ministra Czarnka – zwiększenie pensum z 18 do 22 godzin i dodanie ośmiu godzin do dyspozycji ucznia i nauczyciela – wylądował w koszu, rząd nie rezygnuje ze zmian. I robi to w momencie, w którym w kuratoryjnych bankach ofert pracy zaczyna robić się gorąco.
6 maja w całym województwie mazowieckim szkoły szukały 1961 nauczycieli. Od początku miesiąca liczba ofert wzrasta średnio o 130-150 dziennie. To tempo, które przebija poprzednia lata i może nie byłoby może w tym nic niepokojącego, gdyby nie kierunek, który przyjął ruch kadrowy w oświacie. O nauczyciela – szczególnie niektórych specjalności – dyrektorzy muszą się bić. Coraz więcej słychać też o hucznych odejściach.
Pan Krzysztof, nauczyciel matematyki w liceum w dużym mieście, z którym rozmawialiśmy, wraz z początkiem maja postanowił pożegnać nie tylko tegorocznych maturzystów, ale i zawód. Dlaczego? Zaważył pasek z pensją: 2 510,42 zł netto wynagrodzenia na maj.
„Kocham młodzież, ale nie wiem co mówić młodym i skąd brać motywację. Nie wiem, jak młodzież ma mieć do nas szacunek, skoro rząd nie ma go za grosz” — przyznaje pani Iwona, nauczycielka języka polskiego w szkole podstawowej, która dzieliła się swoimi doświadczeniami na internetowym forum.
Nauczyciele: dlaczego jesteśmy karani finansowo?
Rząd mimo obietnicy „gigantycznych” podwyżek od września 2022, uchwalił wzrost wynagrodzeń w oświacie na poziomie 4,4 proc. To równowartość podwyżek w całej budżetówce, ale znacznie mniej niż inflacja, która przebiła już 12 proc. Pensje wzrosną dokładnie od 130 zł dla nauczyciela stażysty, do 178 zł brutto dla nauczyciela dyplomowanego.
Od stycznia 2022 nauczyciele tracą też na pracy ponadwymiarowej, bo po zmianach podatkowych nie mogą odliczyć od niej składki zdrowotnej. Rząd uspokaja, że pod koniec roku za ten okres dostaną zwrot. Jednak nikogo to nie pociesza, bo takie obietnice nie zawsze są realizowane, a ponadto wielu nauczycieli nie może już teraz spiąć miesięcznego budżetu.
Jedna z młodych nauczycielek na internetowym forum pisała: „Utrzymuję sama rodzinę i muszę dosłownie żebrać od rodziców na dom. Brak mi słów”. Nauczyciele, którzy odbierają o połowę niższe wynagrodzenie za nadgodziny piszą, że nie rozumieją, dlaczego są „karani finansowo przez rząd”.
Minister Czarnek twierdzi, że cała sytuacja to wina związkowców, którzy mieli odrzucić propozycję wzrostu płac w oświacie. O manipulacjach szefa resortu edukacji pisaliśmy więcej tutaj:
Pewne jest, że choć o podniesieniu prestiżu zawodu nauczyciela słyszymy z ust rządzących bardzo często, sytuacja w szkołach jest coraz gorsza. Na frustrację płacową nakłada się zmęczenie wywołane deformą edukacji, spacyfikowaniem strajku nauczycieli, osamotnieniem w pandemii, wyzwaniami związanymi z przyjęciem ukraińskich uczniów, a także polityka resortu edukacji, który działa w myśl „nadzorować i karać”, zamiast „dyskutować i wspierać”.
„Czarnkowe”, czyli fikcyjna godzina dla ucznia
Tym razem, w założeniach nowelizacji Karty Nauczyciela minister edukacji proponuje, by do szkół wróciła jedna, bezpłatna godzina „karciana”. Nauczyciele już nazywają ją potocznie „czarnkową”. Minister chce, by nauczyciele byli w tym czasie w szkole do dyspozycji ucznia i rodzica.
Pomysł absurdalny, bo choć pensum, czyli czas spędzany pod tablicą, wynosi ustawowo 18 godzin, to i tak nauczyciel jest dostępny dla dyrektora, ucznia i rodzica w ramach 40 godzinnego tygodnia pracy.
Badania pokazały, że rzeczywisty czas pracy nauczycieli w Polsce jest znacznie wyższy, bo część ich obowiązków – szczególnie tych związanych z przygotowaniem do zajęć, sprawdzaniem klasówek, obowiązkami biurokratycznymi, czy właśnie ciągłym kontaktem z uczniami i rodzicami – jest po prostu mniej widoczna. Z ankiety przeprowadzonej w 2013 roku przez Instytut Badań Edukacyjnych Publicznych wśród 7,5 tys. nauczycieli z 1300 szkół wynikało, że średni czas pracy to 47 godzin w tygodniu.
Przywrócenie godziny karcianej to też powrót do rozwiązania, od którego w 2016 roku odeszła minister Anna Zalewska. Nauczyciele zwracali uwagę, że dwie godziny karciane – do dyspozycji dyrektora – często były źródłem patologii. Nauczyciele odsyłani byli do opieki świetlicowej w miejsce pracujących tam na co dzień wychowawców. I zamiast prowadzić zajęcia pozalekcyjne, w ramach oszczędności siedzieli w szkolnej świetlicy i pilnowali czekających na rodziców maluchów.
Co ciekawe, w rozmowie z „Dziennikiem Gazetą Prawną” była minister edukacji, dziś europosłanka PiS Anna Zalewska skrytykowała pomysł jej następcy.
„Nie popieram wprowadzania dodatkowych godzin pracy, za które nauczyciele nie otrzymują wynagrodzeń. Nie po to likwidowaliśmy godziny karciane, aby po kilku latach je przywracać. Nie znam nauczyciela, który w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy odmówił uczniowi pomocy lub możliwości spotkania z rodzicem chcącym porozmawiać o postępach swojego dziecka” — mówiła Zalewska.
Krótsza droga do marnych zarobków: 4 lata stażu, mianowany i kontraktowy
Minister Czarnek chce też zmienić drogę awansu nauczycieli. Dziś funkcjonują cztery stopnie: stażysta, kontraktowy, mianowany i dyplomowany. Im wyżej w drabince (i im lepsze wykształcenie), tym wyższe zarobki.
W rządowym projekcie zaproponowano, by zlikwidować dwa pierwsze stopnie i skrócić z sześciu do czterech lat możliwość osiągnięcia stopnia mianowanego. Związkom zawodowym nie podoba się, że rząd proponuje, by przez połowę nowego „stażu”, czyli dwa pierwsze lata, nauczyciel był zatrudniony na umowę na czas określony. I to że cały proces ma wieńczyć egzamin zawodowy.
Według ministerstwa ma to pomóc walczyć z negatywną selekcją do zawodu, ale mimo skrócenia drogi do wyższych zarobków, nadal pułap, który można osiągnąć pracując w oświacie pozostaje równie niski.
Przypomnijmy, że przed uchwaloną podwyżką 4,4 proc. wynagrodzenie zasadnicze do maja wynosiło:
- 2 949 zł brutto dla nauczyciela stażysty;
- 3 034 zł brutto dla nauczyciela kontraktowego;
- 3 445 zł brutto dla nauczyciela mianowanego;
- 4 046 zł brutto dla nauczyciela dyplomowanego.
Dla porównania: przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2021 roku to 5 662,53 zł (GUS).
Po podwyżce „budżetowej” (4,4 proc.) pensje wzrosną do 3079 zł brutto dla stażysty i 4 224 zł brutto dla najbardziej doświadczonych pedagogów.
To, jak rozjechały się zarobki nauczycieli z sytuacją gospodarczą najlepiej widać na wykresie. Lata 2007-2012 to okres podwyżek czasów rządów PO-PSL. Potem nastąpiło zamrożenie płac. Krzywa zarobków odbija w górę ponad rok po dojściu PiS do władzy, ale mimo chwalenia się przez rząd „rekordowymi” wzrostami, jasno widać, że takiej przepaści pomiędzy sytuacją w gospodarce, a budżetem nauczycieli nie było nigdy. Jeśli coś więc jest historyczne to różnica w płacach, która dzieli najbardziej wykwalifikowaną kadrę oświaty, od średniej w gospodarce. A także fakt, że nauczyciel stażysta zarabiał mniej niż pensja minimalna, przez co rząd musiał wypłacać mu wyrównanie. Uwaga! Zarobki nauczycieli – wg wielkości obecnych, m.in. bez zapowiadanych na wrzesień podwyżek o 4 proc.
Najtrudniejsza sytuacja jest w dużych miastach, gdzie koszty życia są wysokie. Oprócz inflacji rosną przecież ceny najmu, a dostępność kredytów spada.
Pani Justyna, nauczycielka z Warszawy, dowiedziała się w banku, że jej zdolność kredytowa może być określona tylko na podstawie wynagrodzenia zasadniczego – nadgodziny, płatne osobno, nie zostaną wliczone do stałego budżetu, którym dysponuje.
„Zaproponowano mi kredyt w wysokości 50 tys. zł. Czy to nie jest żenujące?” — mówi OKO.press. „Boję się odbierać telefon od właściciela wynajmowanego mieszkania, bo co jeśli podniesie czynsz? Pracuję już na 1,5 etatu, mogłabym jeszcze prowadzić korepetycje weekendami, ale co to za życie?” — dodaje.
Minister zapowiedział co prawda kolejną wrześniową podwyżkę o 4 proc., co dałoby stażyście 3 420 zł brutto.
Jak ironizował w OKO.press Piotr Pacewicz, „netto daje to 2650 zł, co pozwoli nauczycielce stażystce wynająć przytulne mieszkanie, z gustem je urządzić, kupić komputer i smartfon, zdrowo się odżywiać i dojeżdżać do szkoły 14 km nieco wysłużonym autem, a w weekendy wyskoczyć nad jezioro (35 km) i odwiedzić rodziców (54 km). Wszak na paliwo wyda (po obecnych cenach!) 1180 zł, zostanie jej całe 1 470 zł”.
Wraca ocena pracy. Merytoryczna czy polityczna?
Zgodnie z projektem do szkół ma też wrócić ocena pracy. Przypomnijmy, że z tego narzędzia „motywacji” korzystała już minister Anna Zalewska. Najpierw proponowała, by obok kryteriów merytorycznych – dbałość o bezpieczeństwo uczniów, metodyka pracy, nowoczesne formy nauczania – robić sprawdzian z moralności.
Była minister chciała, by ocenie podlegała postawa etyczna i moralna nauczyciela, a także to, czy kształtuje on wśród młodzieży „prawidłowe postawy”. Pomysł przeszedł z wybitymi zębami, bez bata na niepokornych pedagogów, a i tak sprawił szkołom tyle zamieszania, że minister wycofała się z własnych przepisów po trzech miesiącach ich obowiązywania.
“Projekt ustawy przewiduje powiązanie oceny pracy ze ścieżką awansu zawodowego nauczycieli, co pozwoli na szerszy ogląd bieżącej pracy nauczycieli ubiegających się o stopnie awansu zawodowego. Ocena pracy będzie dokonywana obligatoryjnie w drugim oraz ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela. Uzyskanie co najmniej dobrej oceny pracy będzie warunkiem zatrudnienia na czas nieokreślony oraz uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego. Warunkiem uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego będzie posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy. Ocena pracy nauczyciela ubiegającego się o stopień nauczyciela dyplomowanego będzie dokonywana na jego wniosek” – czytamy w nowym projekcie.
Nie wiemy jednak, jakie kryteria oceny będą obowiązywały nauczycieli. W założeniach projektu nie ma o tym ani słowa.
Wiemy za to, że propozycje roszad w Karcie Nauczyciela nie rozwiążą żadnego z palących problemów w oświacie. System wynagradzania polskiego nauczyciela, ścieżka awansu – w tym możliwość rozwoju zawodowego ponad stopień dyplomowy – to oczywiście tematy, które należy podejmować. Problem w tym, że nie da się ruszyć do przodu z wrogą wobec związków zawodowych polityką oświatową i pensjami, które wypychają najlepszych z zawodu, a młodych nie zachęcają do pracy w szkołach.
Słychać głosy zrozpaczonych nauczycieli, że nie wrócą po wakacjach do szkół. Wielu szuka już innej pracy, jakiejkolwiek. Inni sprawdzają szanse kontynuowania zawodu za granicami Polski. Młodzi będą się kształcić w szkołach Czarnka i w mediach społecznościowych. Są przyszłością narodu.
la paz
Byłam nauczycielka, teraz na emeryturze. NIGDY nie wróciłabym teraz do zawodu i nie ze względu na zarobki, te zawsze były marne. Bezsensowna biurokracja, sprawozdania ze wszystkiego, ograniczenie możliwości wyboru podręczników/ ale to już "zasługa Tuska – wylał dziecko z kąpielą!/ powodują, że dziś nauczyciel nie ma kompletnie czasu, by myśleć nad przygotowaniem ciekawej lekcji, nowymi metodami pracy. Liczą się ci, którzy kochają biurokrację! Oni świetnie czują się w obecnej szkole. Wszystko można "ślicznie" opisać, wykazać w sprawozdaniu, jacy to aktywni, a tak naprawdę robią to samo od lat, bo po co się wysilać! Widzę to po niektórych nauczycielach moich wnuków i jestem wściekła, a tu czytam że idzie kolejna propozycja możliwości promowania osób marnych! Do diabła z takimi ministrami!
Patologii w edukacji jest mnóstwo. Jedną z nich jest brak zróżnicowanego pensum. Tymczasem polonista pracuje nawet 80 godzin w tygodniu – sprawdzenie 120 egzaminów próbnych 8 klas to 40 godzin zegarowych pracy. Sprawdzenie egzaminów maturalnych to dwa razy tyle. Dla porównania: wychowawca świetlicy ma pensum równe 26 godzin w tygodniu, w domu nie ma ŻADNEJ pracy, co najwyżej szkolenia i posiedzenia rady, czyli najwyżej 5 dodatkowych godzin w miesiącu. Wuefista ma 18 godzin i żadnego sprawdzania, żadnego przygotowywania się. Logopeda, psycholog i pedagog szkolny to samo. Dlatego dydaktycy apelują od lat o zróżnicowanie pensum, tak aby polonista nie zarabiał za godzinę pracy 10 zł na rękę, przy 60 złotych np. katechety czy wuefisty.
Tu trzeba zacząć od słów,, rzad obiecuje podwyżki pod koniec roku ,, Obecnie rządząca partia to fuj PiS jak wiemy zbilizaja się wybory Co zatym idzie rządna partia nie może składać realnych propozycji , co jedynie obietnice a z tymi wiadomo Czarnek chce zrobić PGR z szkół i nauczycieli kontrolować nauczanie tak by było ono z godna linią parti Z jednym bym się zgodził podnoszenie kwalifikacji nauczyciela W wielu wiejskich szkołach nauczyciele swą wiedzę zatrzymali na poziomie zdania egzaminu pozwalającego nauczać Druga sprawa to robienie programu po łepkach Resztę dzieci muszą wykonywać w domu z pomocą rodziców Ktorym to za przerabianie 60% materiału nikt nie płaci Jesli nauczyciel wymaga przygotowania do lekcji Sam powinien najpierw dobrze poprowadzić lekcje nie wersja skróconego tematu Sami jesteśmy wini takiej sytacji bo pozwalamy by program , był nalodiwany do granic możliwości I od tego trzeba zacząć od programu nauczania Jestem ciekaw czy Czarnek zdał by testy z ósmej klasy pewien jestem że by oblał Jesli program nauczania będzie dobrze zrobiony Nie będzie potrzeba zmian godzin co przełoży się na pobory
Boli mnie to że tyle się gada o tych "biednych nauczycielach" którzy pracują aż 47 godzin tygodniowo.
Tymczasem typowy uczeń w 8 klasie: 36 godzin lekcyjnych +2 godziny korków +10 uczenia się
I nam za to w ogóle nie płacą 🙁
Proszę Stasia, my starsi też mieliśmy 36 a nawet 40h lekcyjnych tygodniowo, bez korków i jakoś dawaliśmy radę. Jedni lepiej inni gorzej. Może problem nie w ilości godzin tylko w ich treści? Za mało przedmiotów przydatnych do życia, za mało wiedzy podstawowej o świecie, za mało literatury światowej, za mało sportu, za mało języków obcych, za dużo religii, za dużo polskiego patriotycznego, za mało edukacji seksualnej, za mało inkluzji. Szkoła kuźnią talentów?
la paz
Dokładnie
Nie ma dwóch zdań – uczniowie są przeciążeni. Bo serwuje się im obowiązek przyswojenia wiedzy, którą zapomną dzień po zdaniu egzaminu szkolnego.
Ale czy to wina nauczycieli, czy systemu edukacji, w którym zapisane są zakresy wymaganej wiedzy, których nauczyciele muszą nauczyć i wyegzekwować?
Stasiowi za uczenie się nie płacą, ale miliony złotych kosztuje tzw. bezpłatna edukacja. Bo ktoś musiał zbudować i urządzić szkoły, łożyć na ich czystość, ogrzewanie i remonty, a wreszcie na opłacanie nauczycieli.
Chcesz, żeby rodzice płacili za twoją naukę, a nie państwo z podatków twoich rodziców? Premier Morawiecki się ucieszy
"Ile zarabia nauczyciel? Wynagrodzenie nauczyciela od szkoły podstawowej do gimnazjum w Niemczech.
Zasadniczo nauczyciele należą do osób o wyższych dochodach.Wynagrodzenie i możliwości rozwoju zawodowego zależą jednak od tego, gdzie i kogo uczą. Różnice między poszczególnymi typami szkół a krajami związkowymi są niekiedy drastyczne.Ile zarabia nauczyciel? Wynagrodzenie nauczycieli szkół podstawowych jest zazwyczaj uzależnione od taryfy A 12 i A 13 oraz doświadczenia zawodowego. Zarabiają od 3 500 do 5 500 euro brutto miesięcznie. Średnie wynagrodzenie nauczycieli Hauptschule i Realschule również mieści się w tym przedziale.
Nauczyciele gimnazjów będący urzędnikami państwowymi są klasyfikowani w grupie zaszeregowania A 13 i w związku z tym mogą liczyć na wynagrodzenie brutto wynoszące od około 4000 do 6000 euro miesięcznie. Zarobki nauczycieli urzędników w szkołach zawodowych i specjalnych są identyczne; są oni również zazwyczaj wynagradzani według stawki A 13.
W zależności od stanu cywilnego do wynagrodzenia podstawowego mogą być doliczane dodatki. Poniżej znajduje się szczegółowy podział wynagrodzeń nauczycieli. Nauczyciele szkół podstawowych: wynagrodzenie wg taryf A 12 i A 13. Mimo że nauczyciele szkoły podstawowej przygotowują grunt pod to, co dzieci mogą osiągnąć w swojej karierze szkolnej, w wielu krajach związkowych są oni klasyfikowani dopiero w klasie A 12 (wyższej). Oznacza to, że należą oni do stosunkowo nisko zarabiających w niemieckich szkołach – mimo posiadania dyplomu nauczyciela, magistra, stażu i drugiego egzaminu państwowego, który faktycznie kwalifikuje ich do kariery w służbie wyższej (taryfa A 13). Różnica finansowa jest wyraźna: podczas gdy średnia krajowa dla taryfy A 12 wynosiła 4 847 euro brutto miesięcznie w dniu 31 grudnia 2019 r., w A 13 była o około 500 euro wyższa: 5 374 euro (źródło: oeffentlicher-dienst.info)".
Więcej pod:
https://www.academics.de/ratgeber/gehalt-lehrer#:~:text=Grundschullehrkr%C3%A4fte%20in%20Berlin%20bekommen%20ein,Kollegen%20in%20den%20anderen%20Bundesl%C3%A4ndern.
Wypisz – wymaluj Eberhard Rust, polski odpowiednik ministra edukacji III Rzeszy Eberharda Rusta. Tamten skończył ze sobą w dniu kapitulacji III Rzeszy, bo skapitulowała jego wizja edukacji nowego człowieka
Byłem nauczycielem informatyki i cieszę się, że to dla mnie czas przeszły i zamknięty rozdział. A Czarnek? No cóż to facet(?) po KUL i fanatyk religijny. To wszystko w temacie.