Dzień na żywo. Wybory samorządowe

Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski świętuje 20-lecie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w Słubicach – Frankfurcie nad Odrą, czyli europejskim dwumieście na granicy Polski z Niemcami. Sikorskiemu towarzyszy m.in. niemiecka ministra spraw zagranicznych Annalena Baerbock.

W planie spotkania m.in. wspólne przejście przez most łączący polską i niemiecką część dwumiasta oraz spotkanie na Europejskim Uniwersytecie Viadrina.

„Nadzieje Polaków spełniły się z nawiązką”

Podczas wspólnej konferencji prasowej na Uniwersytecie Viadrina Radosław Sikorski mówił, że jego zdaniem nadzieje Polaków związane z wejściem do UE 20 lat „spełniły się z nawiązką”.

„Chciałbym jeszcze raz podziękować autorom tamtego sukcesu: Włodzimierzowi Cimoszewiczowi [ówczesnemu ministrowi spraw zagranicznych, który obok premiera Leszka Millera podpisał Traktat Akcesyjny Polski do UE – red.] i jego niemieckiemu koledze Joschce Fisherowi [Fisher był wówczas szefem niemieckiego MSZ – red.]” – powiedział Sikorski podczas konferencji prasowej.

Sikorski podkreślił, że Unia Europejska to wartość, o którą wciąż potrzebujemy walczyć. Wspomniał, że pandemia uświadomiła Europejczykom jak ważne dla naszej „europejskiej codzienności” są otwarte granice.

„Musimy wciąż walczyć o to, żeby to doświadczenie granic nie wróciło. Żeby źli ludzie, którzy atakują nasze wartości, którzy znowu chcą wrócić do dziewiętnastowiecznych sposobów prowadzenia polityki, żeby oni nie zwyciężyli w Unii” – mówił Sikorski.

„Jesteśmy bezpieczniejsi, gdy razem współdecydujemy o kształcie Europy” – dodał.

Szef polskiego MSZ zaapelował też do młodych Europejczyków, „abyśmy tego prawa do bycia w wolnej Europie nie pozwolili sobie odebrać”.

Szefowa niemieckiego MSZ: „Nastroje były różne”

Szefowa niemieckiego MSZ Annalena Baerbock także wspomniała dzień wejścia Polski do UE 20 lat temu i emocje z nim związane.

„Przypominam sobie, jakim to było wspaniałym momentem, że my jako kraje, jako społeczeństwa, jako Europa, znaleźliśmy w sobie siłę, aby przezwyciężyć podział Europy, dzięki czemu staliśmy się wspólnotą pokoju dla nas wszystkich (...). Warto wspomnieć słowa Joschki Fischera, który powiedział wówczas, że Unia Europejska z zachodnioeuropejskiego projektu stała się projektem ogólnoeuropejskim. To ogromne szczęście dla nas wszystkich” – mówiła Baerbock.

Dodała, że pomimo iż wielu Niemców miało obawy w związku z rozszerzeniem UE aż o 10 nowych państw, dziś nie ma wątpliwości, że to był bardzo dobry krok.

„Przypominam sobie tę dyskusję na temat polskiego hydraulika, te obawy o miejsca pracy. To nie było tak, że wszyscy [Niemcy – red.] byli na tak [wejścia Polski do UE – red.] (...) Ale dziś widzimy, że jesteśmy silniejsi razem (...). Nie tylko w handlu. Są też rzeczy szczególnie odczuwalne w takich miejscach jak Frankfurt nad Odrą, ta europejska wartość dodana, plus Europy, szczególnie odczuwalny tutaj, w regionach przygranicznych: autobusy łączące oba miasta, kluby społeczne pracujące wspólnie, polsko-niemieckie przedszkola, transgraniczna sieć przesyłu ciepła, współpraca policji i służb celnych, no i przede wszystkim to, co wszyscy ludzie kochają szczególnie: stosunki międzyludzkie. Mało jest takich miejsc jak Frankfurt nad Odrą, gdzie jest tak dużo małżeństw polsko-niemieckich” – mówiła Baerbock.

Szefowa niemieckiego MSZ podkreśliła jednak, że obecnie, w związku z wojną w Ukrainie, Europa stoi w obliczu nowych wyzwań.

„Unia Europejska nie spadła nam z nieba, tylko wymagała odpowiedzialności, odwagi decydentów politycznych i obywateli. Była krokiem w kierunku czegoś nowego, a kiedy się idzie w kierunku czegoś nowego, to nie wiadomo, czy to będzie dobre i trzeba mieć odwagę, to jest ważne (...)” – mówiła Baerbock.

Podkreśliła, że „dzisiaj znowu potrzebujemy tej odpowiedzialności i odwagi”.

„Unia Europejska, z unii gospodarki i handlu, musi stać się unią bezpieczeństwa. Widzimy, co się dzieje w Ukrainie (...). Unia Europejska musi zostać zreformowana tak, żeby była silniejsza w polityce bezpieczeństwa, żeby mówiła jednym głosem. To ważne, także w perspektywie przyjęcia kolejnych krajów” – mówiła Baerbock, nawiązując do kwestii dyskutowanej obecnie w Europie niezbędnej reformy UE.

Annalena Baerbock wywodzi się z partii niemieckich Zielonych, którzy popierają ideę reformy traktatowej UE. Tymczasem Koalicja Obywatelska, z której pochodzi polski minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, jest przeciwna temu pomysłowi.

Średnio o 11 procent respondentów więcej deklaruje, że pójdzie w tym roku (6-9 czerwca) do wyborów europejskich – wynika z kwietniowego badania Eurobarometru, ostatniego przed czerwcowymi wyborami. W 2019 roku chęć oddania głosu w wyborach zgłaszało 49 proc. respondentów, a faktyczna frekwencja była jeszcze wyższa – wyniosła 51 proc.

W tym roku deklarację o chęci głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego składa 60 proc. respondentów badania.

Największe wzrosty odnotowano w takich krajach jak Chorwacja (+24 pp), Czechy (+22 pp), Litwa (+20 pp), Finlandia (+20 pp) oraz Hiszpania (+19 pp). Szczególnie ciekawy jest wzrost deklarowanej frekwencji w Czechach, w których wyborcy do tej pory byli najmniej zmobilizowani do udziału w europejskich wyborach. W 2019 roku frekwencja u naszego południowego sąsiada wyniosła zaledwie 28,72 procent, a chęć głosowania deklarowało mniej niż 20 proc. respondentów badania Eurobarometr. Dziś chęć głosowania w wyborach do PE deklaruje 38 proc. respondentów.

Najbardziej zmobilizowani są tradycyjnie wyborcy w Holandii (w tym roku chęć udziału w wyborach deklaruje 72 proc. badanych, o 11 proc. więcej niż w 2019 roku), w Niemczech (70 proc. w 2014 roku wobec 57 proc. w 2019 roku), Irlandii (69 proc. w 2024 roku wobec 58 proc. w 2019 roku), Luksemburgu (68 proc. w 2024 roku wobec 57 proc. w 2019 roku), Malcie (68 proc. w 2024 roku wobec 57 proc. w 2019 roku), Austrii (66 proc. w 2024 roku wobec 55 proc. w 2019 roku) oraz Szwecji (65 proc. w 2024 roku wobec 62 proc. w 2019 roku).

Tłumnie do wyborów europejskich wybierają się też Węgrzy – zamiar głosowania w tegorocznych wyborach do PE deklaruje 65 proc. respondentów wobec 50 proc. chętnych w 2019 roku (faktyczna frekwencja w ostatnich wyborach wyniosła 43,48 proc.).

W Polsce zamiar głosowania w tegorocznych wyborach do PE wyraża 63 proc. respondentów – o 11 proc. więcej niż w 2019 roku. Faktyczna frekwencja w wyborach do PE w 2019 roku była jednak niższa od deklarowanej – wyniosła nad Wisłą 45,68 proc.

Najmniej zmobilizowani do głosowania są wyborcy w takich krajach jak wspomniane już Czechy, a także Bułgaria, Słowacja, Słowenia, Litwa, Francja oraz Estonia. Chęć głosowania w wyborach do PE deklaruje tu mniej niż 50 proc. respondentów. Jak widać, poza Francją, problem ten dotyczy przede wszystkim krajów, które do UE weszły podczas ostatnich fali rozszerzenia.

„Pamiętajmy dziś o tych, którzy odważnie i z wyobraźnią zaczęli naszą drogę do Unii. O Lechu Wałęsie i premierach Mazowieckim, Bieleckim i Suchockiej. Wielkie dzięki!” – napisał na platformie X premier Donald Tusk w środę 1 maja, czyli w 20. rocznicę wejścia Polski do Unii Europejskiej.

Dodał, że „tych, którzy psuli i psują, a dzisiaj przed kamerami stroją dumne miny” nie będzie wspominał. „Szkoda święta” – skomentował premier.

W ten sposób odniósł się do dość zaskakującego, bo niezwykle proeuropejskiego przemówienia, które prezydent wygłosił w środę rano.

W drugim wpisie premier podkreślił też, że „lepiej być w UE”. I podał przykład: „kiedy my świętujemy 20 lat w Unii, w Wielkiej Brytanii toczy się ostra debata wywołana prognozą Banku Światowego, zgodnie z którą dochód na głowę będzie w 2025 wyższy w Polsce niż w UK”.

Tusk złożył też obietnicę nieco w stylu PiS: że na 25. rocznicę wejścia do UE Polacy będą zamożniejsi od Brytyjczyków. „Lepiej być w Unii!” – napisał.

„Cieszę się ogromnie, że możemy dzisiaj radować się z tej dwudziestej rocznicy naszego członkostwa w Unii Europejskiej (…). Jak patrzymy dzisiaj, z perspektywy tych 20 lat, na naszą obecność w Unii, to z całą pewnością możemy powiedzieć jedno: to był i to jest bardzo dobry czas dla Polski” – powiedział prezydent Andrzej Duda w środę 1 maja, podczas porannego wystąpienia w ogrodach Pałacu Prezydenckiego z okazji 20. rocznicy przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

„Marzenie wielu Polaków”

Duda podkreślił, że to „bardzo ważny i symboliczny dzień”, a Unię Europejską określił „wielką, europejską wspólnotą wolności”: wolności przemieszczania się, działalności gospodarczej, wolności wyboru miejsca pracy.

Dodał, że wejście do UE, czyli „faktyczne, polityczne uczynienie Polski częścią dynamicznie rozwijającego się, wolnego, demokratycznego Zachodu” było „marzeniem wielu pokoleń Polaków” i spowodowało „ogromne zmiany w naszym kraju”: poczuliśmy się częścią „wielkiej, światowej wspólnoty wolności”, a także weszliśmy w okres „niezwykle dynamicznego rozwoju gospodarczego naszego kraju”.

„Z całą mocą chcę dzisiaj podkreślić, że to wielka zasługa nie tylko samej Unii Europejskiej i naszego członkostwa w niej, nie tylko funduszy europejskich, które otrzymywaliśmy (…), ale to przede wszystkim zasługa wielkiego wysiłku, mądrości, inteligencji i wspaniałej postawy naszych rodaków – tych, którzy byli odpowiedzialni za przygotowanie tego procesu wydawania środków europejskich, (…), tak, aby one rzeczywiście służyły rozwojowi Polski” – chwalił prezydent.

Dodał, że dzięki środkom z UE w naszym kraju zrealizowano „mnóstwo inwestycji”, co jest dzisiaj „naszym wielkim pożytkiem, wielkim benefitem i we wspaniały sposób rozwija Polskę”.

„Dziękuję wszystkim, którzy przez te 20 lat przyczynili się do tego, że dzisiaj możemy z dumą patrzeć na rozwój Polski (…), polskiej infrastruktury. Możemy mówić: to, co zostało nam przekazane, aby rozwijać Polskę, a tym samym Unię Europejską (…), wykorzystaliśmy dobrze. Jesteśmy dzisiaj – w pełnym tego słowa znaczeniu – częścią dynamicznie rozwijającej się europejskiej wspólnoty” – mówił Duda.

Już nie „wyimaginowana wspólnota”

Przemówienie Dudy było niezwykle entuzjastyczne i proeuropejskie, co stanowi pewne zaskoczenie. Jeszcze w 2018 roku, podczas przemówienia w Leżajsku, prezydent określił Unię Europejską mianem „wyimaginowanej wspólnoty, z której dla Polski niewiele wynika”.

Prezydent nie omieszkał też wbić szpili premierowi Donaldowi Tuskowi. Duda podkreślił, że jeszcze w 2019 roku, 15. rocznicę wejścia Polski do UE celebrował wspólnie z premierem Mateuszem Morawieckim, aby podkreślić „jedność działania Polski w obszarze rozwoju, a także (...) naszej obecności w tej wielkiej europejskiej, międzynarodowej wspólnocie”. Tusk miał dostać podobne zaproszenie w tym roku, ale nie skorzystał.

„Wierzę, że naszą politykę dalszego uczestnictwa w Unii Europejskiej będziemy z powodzeniem rozwijali razem (...). Polska dziś bardzo potrzebuje jedności. Jest ona ważna dla umacniania i poczucia bezpieczeństwa w naszym kraju, prowadzenia jednolitej i mądrej polityki, jak również pokazywania partnerstwa i wspólnego działania, naszym partnerom zewnętrznym” – mówił Duda, podkreślając jednocześnie, że na mocy tzw. ustawy kompetencyjnej, wiele ważnych decyzji dotyczących m.in. obsadzania wysokich stanowisk w UE, w tym wyboru polskiego komisarza, może zapaść tylko przy jego aprobacie.

Prezydent podkreślił też, że już niebawem, w styczniu 2025 roku, rozpoczyna się polska prezydencja w UE. Wskazał jej cztery główne cele:

• zacieśnienie współpracy między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi w celu umacniania bezpieczeństwa UE,
• akcesję nowych członków: Ukrainy, Mołdawii oraz państw Bałkanów Zachodnich,
• wspieranie Ukrainy w procesie odbudowy,
• transformację energetyczną i ochronę klimatu.

„Priorytety stanowią fundament, ale chciałbym, aby były w sposób należyty podkreślone. Dlatego powinniśmy zorganizować w Polsce – dla podkreślenia wagi najważniejszych elementów rozwoju Europy na przyszłość – dwa Szczyty Europejskie: Unia Europejska – Stany Zjednoczone oraz Unia Europejska – Ukraina” – zaproponował prezydent.

Jak donosi New York Times, oddziały szturmowe policji dostały się do okupowanego budynku Hamillton Hall na Uniwersytecie Columbia na Manhattanie po drabinie przez okno. Zlikwidowano miasteczko namiotowe, a z budynku wyprowadzono kilkadziesiąt osób, które około 20 godzin wcześniej wdarły się do środka i zabarykadowały. Nie obeszło się bez starć – protestujący stawili opór policji.

Akcja rozbicia propalestyńskich protestów na Uniwersytecie Columbia została przeprowadzona na wniosek władz uczelni.

Podobną akcję przeprowadzono na uniwersytecie City College w nowojorskiej dzielnicy Harlem, który podobnie jak Columbia, był okupowany. Tu także w nocy z wtorku na środę rozbito protest i aresztowano protestujących.

Władze Uniwersytetu w Kalifornii po raz pierwszy ogłosiły, że propalestyńskie protesty i miasteczko namiotowe rozbite na terenie kampusu są nielegalne i wezwały do natychmiastowego opuszczenia terenu przez demonstrantów. Tu także może dość do prób rozbicia protestu, ponieważ organizatorzy już zadeklarowali, że nie zamierzają go kończyć.

Propalestyńskie protesty na amerykańskich uniwersytetach trwają od ponad dwóch tygodni. Studenci domagają się, by amerykański rząd potępił działania Izraela w Strefie Gazy i wezwał do zawieszenia broni. Zaczęło się od pokojowych demonstracji, ale protesty rozgorzały po tym, jak na wniosek władz uczelni policja przeprowadziła akcje aresztowań protestujących.

Protesty poparła m.in. część wykładowców akademickich.