Dzień na żywo. Wybory samorządowe

Oto najważniejsze wydarzenia środy 24 kwietnia:

KO ma listy wyborcze. Są zaskoczenia i konsekwencje

Rada Krajowa Platformy Obywatelskiej zatwierdziła dziś „jedynki” na listach wyborczych do Parlamentu Europejskiego. Na czele trzech z nich staną urzędujący ministrowie rządu Donalda Tuska. Pierwszy z nich – Bartłomiej Sienkiewicz, szef resortu kultury – podał się już do dymisji. Oprócz niego do Brukseli wybierają się także Marcin Kierwiński, szef MSWiA oraz Borys Budka, minister aktywów państwowych.

Z drugiego miejsca w Warszawie do Parlamentu Europejskiego ma natomiast startować Hanna Gronkiewicz-Waltz, była prezydent stolicy, która zaprzestała aktywnego udziału w polityce na skutek ujawnienia afery reprywatyzacyjnej.

Biden podpisał ustawę o pomocy dla Ukrainy

Amerykański Senat przegłosował dziś blokowaną przez wiele miesięcy przez Republikanów ustawę o pomocy dla Ukrainy (a także Izraela i Tajwanu). Natychmiast po tym podpisał ją prezydent Joe Biden. Pierwsze dostawy sprzętu ze Stanów Zjednoczonych dla Ukrainy mają ruszyć jeszcze dziś. Wiemy, co się w nich znajdzie.

Bodnar w Sejmie o Pegasusie

Minister sprawiedliwości i Prokurator Generalny Adam Bodnar przedstawił dziś w Sejmie dane na temat skali inwigilacji z pomocą oprogramowania szpiegowskiego Pegasus za rządów PiS. Minister potwierdził, że inwigilowanych w ten sposób było łącznie 578 osób.

PiS wciąż szykuje listy do PE

Listy wyborcze Prawa i Sprawiedliwości do Parlamentu Europejskiego mają być gotowe jeszcze w tym tygodniu. „Jeszcze dwa-trzy dni i pokażemy wszystkie listy, będą to na pewno bardzo, bardzo mocne listy, bo zależy nam na tym, żeby każdy mógł walczyć, każdy mógł się sprawdzić” – mówił dziś w Sejmie na konferencji prasowej poseł PiS Mateusz Morawiecki. W czwartek o kształcie list ma zadecydować Komitet Polityczny PiS.

Kosiniak-Kamysz o udostępnieniu Polsce broni jądrowej

Minister obrony narodowej opowiada się za udziałem Polski w NATO-wskim programie Nuclear Sharing, podkreśla jednak, że decyzja Sojuszu będzie wymagała czasu.

Prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden zapowiedział w środę, że pierwsze dostawy sprzętu dla Ukrainy ruszą jeszcze dziś, „w ciągu kilku godzin”. Chwilę wcześniej podpisał ustawę o nowym pakiecie pomocowym dla walczącego kraju wartym ponad 60 miliardów dolarów. Stało się to wielomiesięcznym zastoju wywołanym blokadą ustawy przez Republikanów w Kongresie.

Wczesnym wieczorem polskiego czasu Pentagon ogłosił, co znajdzie się w pierwszej transzy dostaw. Ta lista sprzętu i amunicji nie dziwi – odpowiada najbardziej palącym potrzebom Ukrainy i służy przede wszystkim zaspokojeniu bieżących braków. Dostarczone zostaną m.in. pociski przeciwlotnicze różnych typów, pociski artyleryjskie kalibru 155 mm i nowe zapasy amunicji do HIMARS-ów (nie określono, czy znajdą się w nich również pociski ATACMS o zasięgu 300 km). Ukraina otrzyma również kolejne bojowe wozy piechoty Bradley oraz pojazdy opancerzone MRAP i HMMWV. W dostawach znajdą się również pociski i granatniki przeciwpancerne oraz amunicja lotnicza.

Wartość pierwszego pakietu dostaw wyniesie około miliarda dolarów.

„Gazeta Wyborcza” ujawniła listę wyborczą KO do Parlamentu Europejskiego w okręgu obejmującym stolicę. Niemałym zaskoczeniem jest obecność na bardzo wysokim drugim miejscu Hanny Gronkiewicz-Waltz, byłej prezes NBP i byłej prezydent Warszawy (w latach 2006-2018). Hanna Gronkiewicz Waltz po ujawnieniu afery reprywatyzacyjnej ustąpiła ze stanowiska wiceszefowej Platformy Obywatelskiej. Zrezygnowała również z kandydowania na kolejną kadencję w wyborach 2018 roku na rzecz Rafała Trzaskowskiego. Od tego czasu pozostawała poza aktywną polityką. Wśród wyborców KO budzi dość mieszane uczucia – przez część z nich uważana jest za polityczkę, która przyczyniła się do kryzysu PO pod koniec rządów koalicji PO-PSL i na początku rządów PiS.

Zgoda na powrót Hanny Gronkiewicz-Waltz do aktywnej polityki ma być według nieoficjalnych doniesień osobistą decyzją Donalda Tuska. Jest jednak jeden mały haczyk.

Koalicja Obywatelska może liczyć na 3 mandaty deputowanych do PE z okręgu obejmującego Warszawę. „Jedynką” KO w stolicy jest obecny minister spraw wewnętrznych i administracji Marcin Kierwiński. Z „trójki” startuje Kamila Gasiuk-Pihowicz. Dopiero jednak na piątym miejscu (za działaczką Zielonych Joanną Kamińską) znalazł się popularny i ceniony przez elektorat KO za twardą postawę wobec PiS w opozycyjnych czasach poseł Michał Szczerba.

O ile więc drugie miejsce na liście daje Gronkiewicz-Waltz teoretycznie gwarancję wejścia do PE, o tyle obecność obiektywnie mocnego kandydata na niższym teoretycznie „niebiorącym”, miejscu zamienia jej przedwyborczą sytuację w rodzaj testu zaufania. Obserwowanie jego przebiegu zapowiada się interesująco.

A oto cała lista wyborcza KO w Warszawie:

1. Marcin Kierwiński, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
2. Hanna Gronkiewicz-Waltz, była prezydent Warszawy, była prezes NBP
3. Kamila Gasiuk-Pihowicz, posłanka
4. Joanna Kamińska, polityczka Zielonych
5. Michał Szczerba, poseł
6. Krystyna Dembska-Olbrychska, polityczkaPO, żona Daniela Olbrychskiego
7. Andrzej Rozenek, były poseł SLD
8. Joanna Staniszkis, radna Warszawy
9. Patryk Luboiński, radny powiatu Warszawa Zachód
10. Olga Radwan

„Jestem za zwiększaniem bezpieczeństwa Polski. Natomiast w tym obszarze sprawy mają określone klauzule, a publiczne dyskusje na ten temat raczej nie pomagają” – mówił w Sejmie w rozmowie z dziennikarzami o NATO-wskim programie Nuclear Sharing i ewentualnym udziale w nim Polski minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz. „Ewentualne rozszerzenie programu Nuclear Sharing na wschodnią flankę NATO musi być decyzją sojuszniczą, a powściągliwość w tym zakresie jest wskazana” – dodał minister. Zarazem jednak nie zdystansował się od działań prezydenta Andrzeja Dudy, który otwarcie i publicznie zabiega o udostępnienie Polsce broni nuklearnej w ramach programu.

Program Nuclear Sharing umożliwia właśnie udostępnianie broni jądrowej krajom Sojuszu, które jej nie posiadają przez należące do NATO mocarstwa nuklearne (USA, Francja i Wielka Brytania). Dotąd w ramach programu po około 20 taktycznych głowic jądrowych zostało udostępnionych przez Stany Zjednoczone pięciu krajom – Niemcom, Włochom, Holandii, Belgii i Turcji. Program Nuclear Sharing jest częścią doktryny odstraszania nuklearnego NATO.

Kosiniak-Kamysz potwierdził w środę, że podczas wczorajszej wizyty sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga w Polsce poruszano ten temat. „Sekretarz Generalny został o to zapytany, ale rozmowy na temat nie było” – mówił Kosiniak-Kamysz.

Prezydent Biden podpisał w środę pakiet pomocy w wysokości 95,3 miliarda dolarów dla Ukrainy, Izraela i Tajwanu, potwierdzając wsparcie USA dla Kijowa w walce z atakiem wojskowym Rosji po miesiącach impasu w Kongresie.

„To dobry dzień dla pokoju na świecie” – powiedział Biden. „Ameryka będzie bezpieczniejsza, świat będzie bezpieczniejszy i to będzie kontynuacja przywództwa Ameryki na świecie”.

Biden powiedział, że proces zatwierdzania pakietu w Kongresie „powinien być łatwiejszy i powinien był nastąpić wcześniej”. „To była trudna droga” – dodał. „Ale w końcu zrobiliśmy to, co zawsze robi Ameryka. Stanęliśmy na wysokości zadania”.

Sytuacja na froncie w Ukrainie staje się coraz bardziej krytyczna z powodu m.in. braku amunicji. Wznowienie dostaw amerykańskich jest kluczowe dla powstrzymania oddziałów rosyjskich.

Podpisany pakiet przewiduje, że Ukraina i inne kraje regionu otrzymają 61 miliardów dolarów na pomoc w walce z Rosją. Kwota ta odpowiada kwocie, którą przewidywał projekt przyjęty przez Senat w lutym tego roku.

W tej sumie ok. 23 mld dolarów przeznaczone zostanie na uzupełnienie amerykańskiej broni i sprzętu, a 11 mld na finansowanie bieżących operacji wojskowych Stanów w regionie. Za prawie 14 mld dolarów Ukraina ma kupić zaawansowane systemy uzbrojenia i innego rodzaju sprzęt obronny.