Fuck you 2018? Nie. W mrocznych czasach politycznym wyborem, a nawet obowiązkiem staje się nadzieja. Dzięki mobilizacji kobiet łatwiej ją mieć

Na koniec roku pozwalamy sobie i naszym autorom na bardziej osobiste wypowiedzi. Dr Elżbieta Korolczuk zajmuje się badaniem ruchów społecznych, m.in. ruchów rodzicielskich. Ostatnio opublikowała raport "Społeczeństwo obywatelskie w Polsce - kryzys czy nowe otwarcie?" (Instytut Studiów Zaawansowanych). Jest zaangażowana w działalność Akcji Demokracji.

Zakończenie roku 2016 uświetniłam wspólnym oglądaniem nagrania z programu Johna Olivera, w którym ludzie znani i nieznani żegnali rok gromkim „Fuck you 2016!”. Starałam się nie myśleć o tym, że może być jeszcze gorzej. W tym roku procedurę można w zasadzie powtórzyć…

Na szczęście i wtedy, i dziś polityczną depresję udaje się pokonać, bo pojawia się nadzieja na zmianę. Podsyca ją siła oporu, z jakim spotykają się rządy różnej maści prawicowych polityków w kolejnych zakątkach świata. Bardzo często na czele protestów stoją kobiety, które nie tylko angażują się w działania na rzecz równości płci, ale są również uczestniczkami i liderkami ruchów walczących o czyste powietrze i wodę, o prawa osób niepełnosprawnych i czarnoskórych, o rozbrojenie nuklearne i wolne sądy, o godne płace personelu medycznego i prawa socjalne samodzielnych rodziców. To nie przypadek, że prawicowa fala zmobilizowała tak wiele kobiet, do tej pory nie angażujących się w politykę – one wiedzą, że gdy przyjdzie do poświęcenia kogoś na ołtarzu narodu, będą pierwsze.

Co miesiąc protest

2017 był rokiem odważnych kobiet.

W styczniu w Stanach Zjednoczonych w Marszu Kobiet na Waszyngton - zorganizowanym jako wyraz sprzeciwu wobec mizoginicznej polityki prezydenta Trumpa - uczestniczyło ponad milion osób (według niektórych nawet 2 miliony, jeśli policzy się solidarnościowe manifestacje w innych krajach).

W lutym kobiety i dziewczęta tańczyły na ulicach ponad 100 krajów w ramach akcji One Billion Raising (Nazywam się Miliard), która w tym roku odbyła się pod hasłem „Stop wyzyskowi kobiet!”.

W marcu na całym świecie – od Londynu po Manilę – odbyły się tysiące wydarzeń (marszy, spotkań, debat etc.) w związku z Międzynarodowym Dniem Kobiet. Zainicjowana przez Ogólnopolski Strajk Kobiet inicjatywa, czyli Międzynarodowy Strajk Kobiet odbył się w 60 krajach na świecie i ponad 100 polskich miastach, w Polsce ulicami miast przeszły też Manify, były też wydarzenia w związku z 8 marca, koordynowane przez lokalne grupy.

W lipcu wiele aktywistek zaangażowało się w protesty przeciwko reformie sądownictwa w Polsce, a w październiku tysiące kobiet i mężczyzn wyszło na ulice polskich miast i miasteczek w ramach drugiego już Ogólnopolskiego Strajku Kobiet.

W listopadzie w Meksyku, Paragwaju, Wielkiej Brytanii, Turcji i wielu innych krajach odbyły się masowe protesty przeciwko przemocy, jaka dotyka kobiety i dziewczęta, a w Polsce czternaście odważnych kobiet stanęło na trasie Marszu Niepodległości z transparentem „Faszyzm stop!”.

Jesienią w mediach społecznościowych pojawiła się też akcja #metoo, czyli oddolna kampania wyrażająca sprzeciw wobec przemocy seksualnej jakiej doświadczają kobiety w każdym zakątku świata. Zaczęło się od wpisu na Twitterze, który wywołał tsunami: tylko w ciągu pierwszych 24 godzin na Facebooku w dyskusję o #metoo zaangażowało się blisko 5 milionów osób i dziś to kampania o zasięgu globalnym.

Masowe protesty pokazują potencjał polityczny kobiecego zaangażowania, ale błędem byłoby skupianie się tylko na spektakularnych akcjach.

Czarne Protesty i Strajk Kobiet nie pojawiły się znikąd. Masowa mobilizacja wyrosła na glebie uprawianej od wielu lat przez aktywistki, akademiczki, pracownice organizacji pozarządowych i administracji, a także wszystkie osoby wspierające ich pracę. Zmiana świata zaczyna się od zmiany myślenia, od nazwania po imieniu przemocy i niesprawiedliwości, od języka, za pomocą którego można opisać świat, w którym pragniemy żyć. W przypadku projektu ustawy, który zaproponowało Ordo Iuris niezbędna była wiedza ekspertek, prawniczek i aktywistek, które rozumiały, że paragrafy o „ochronie dziecka poczętego” w praktyce oznaczają ubezwłasnowolnienie kobiet w ciąży i potrafiły przekazać tą wiedzę w zrozumiały sposób.

Anonimowe. Robią, co jest do zrobienia.

Za masową mobilizacją stały też rzesze anonimowych kobiet, które potrafiły wiedzę przekuć w tysiące komunikatów, które następnie poszły w świat w postaci postów, memów, zdjęć i opowieści.

Wiedza budzi bunt, wyzwala emocje które wyprowadzają ludzi na ulice i sprawiają, że są gotowi walczyć o dobro wspólne. A potem trzeba wykonać kolejną ogromną pracę, by bunt nabrał konkretnych kształtów: zarejestrować zgromadzenie, pożyczyć „szczekaczkę”, namalować transparent, wysłać zaproszenia do potencjalnych uczestniczek, zmarznąć na demonstracji, zebrać fundusze na flagi, dogadać się z lokalnymi organizacjami, poinformować media – ta lista jest bardzo długa, a przecież dotyczy tylko demonstracji, jednej z wielu form działania ruchów społecznych.

Większości z kobiet, dzięki którym Czarne Protesty się odbyły nie zobaczymy w telewizji, nigdy nie poznamy ich twarzy ani historii, a niektóre nie myślą o sobie jako aktywistkach.

Kiedy o nich myślę to czuję, że nie jestem sama.

Jestem częścią całej społeczności kobiet i mężczyzn, którzy wiedzą, że z ludzi równie łatwo co zło można wydobyć dobro, budują mosty, a nie mury i gotowi są walczyć o równość, wolność i solidarność, bo dzięki nim nasze wspólne życie staje się do zniesienia.

To dzięki wam – wszystkim odważnym kobietom na całym świecie – ten wybór staje się łatwiejszy. Dziękuję.