0:00
0:00

0:00

Fact-checking

Rzetelnie, obiektywnie i przejrzyście. Weryfikujemy tezy i przeciwdziałamy dezinformacji. Bo dobrze poinformowane społeczeństwo podejmuje lepsze decyzje.

Zasady fact-checkingu OKO.press zgodne z kodeksem IFCN

  • 01

    Jesteśmy bezstronni. Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych bez względu na nasze sympatie i ich afiliacje polityczne.

  • 02

    Naszym celem jest zapobieganie wypaczeniom debaty publicznej, dlatego wybieramy do fact-checkingu wypowiedzi, które mają duży zasięg i wagę – zwłaszcza jeśli dotyczą kwestii ważnych dla praw człowieka i obywatela.

  • 03

    W naszych factcheckingach staramy się docierać do twardych danych; cytujemy zawsze pierwotne źródła, o ile jest to możliwe, i nie tylko jedno źródło, o ile jest to możliwe.

  • 04

    Nie ukrywamy dowodów przeczących końcowym wnioskom - rozpatrujemy wszystkie za i przeciw.

  • 05

    W transparentny sposób poprawiamy błędy - możecie je zgłaszać na adres [email protected]. Informacja o korekcie pojawi się pod tekstem wraz z datą wprowadzonej zmiany. Korektę uznajemy za słuszną, jeśli spełni zasady weryfikacji. Literówki poprawiamy od razu.

  • 06

    Dotyczy to również sytuacji, kiedy błąd jest tak zasadniczy, że korekta zmieni wynik naszego fałszomierza (choć mamy nadzieję, że nigdy do czegoś takiego nie dojdzie).

  • 07

    Nie korygujemy factcheckingów, jeśli osoba zgłaszająca poprawki powołuje się na niewiarygodne lub niebezstronne źródła.

  • 08

    Jeśli uważacie, że sposób przeprowadzania naszych factcheckingów narusza Kodeks IFCN, możecie zgłosić to pod adresem [email protected].

  • 09

    Na adres [email protected] możecie również zgłaszać zagadnienia lub wypowiedzi, które Waszym zdaniem powinny zostać zweryfikowane.

  • 10

    Mamy surowe wymagania wobec naszego zespołu fakt-checkerów i konkretną metodologię, którą się kierujemy. Szczegóły znajdziecie poniżej.

Uważasz, że gdzieś popełniliśmy błąd?

Koniecznie nam o tym powiedz. Możesz to zrobić, pisząc do nas na adres:

Nasz zespół fact-checkujący

Czego wymagamy od zespołu fact-checkerów:

  • Fact-checkerzy OKO.press są zobowiązani do cytowania słów rozmówców i wypowiedzi osób publicznych zgodnie z ich brzmieniem i sensem, zakazane jest umieszczanie wypowiedzi w fałszywym kontekście czy tendencyjne ich skracanie.
  • Podczas przygotowywania i publikowania materiałów dziennikarskich biorą pod uwagę jedynie ich jakość, zgodność z faktami oraz rzetelność analizy. Niedopuszczalne jest kierowanie się przy ocenie przydatności materiałów do publikacji sympatiami politycznymi.
  • Nie mogą przyjmować żadnych korzyści materialnych od lobbystów, partii politycznych lub podmiotów gospodarczych.
  • Nie mogą być członkami partii politycznych, uczestniczyć w działalności politycznej ani w działaniach aktywistycznych, które dotyczą tematyki poruszanej w naszych fact-checkingach.

Jaką metodologią się kierujemy?

Ważne dla opinii publicznej

Analizujemy wypowiedzi polityków, urzędników państwowych i publicznych, hierarchów, liderów ruchów społecznych i wpływowych organizacji, osób publicznych — wszystkich, których wypowiedzi mogą odbić się echem w opinii publicznej.

Demaskowanie mitów i fake newsów

Sprawdzamy też krążące w internecie obiegowe opinie, mity czy stereotypy, demaskujemy fake newsy.

Codzienna praca

Codziennie szukamy wypowiedzi do sprawdzenia w wystąpieniach publicznych, dokumentach partyjnych i rządowych, mediach, w tym w mediach społecznościowych itd.

Kluczowe kryteria

W wyborze tematów kierujemy się tym, czy wypowiedź lub obiegowa opinia:

  • Jest weryfikowalna, czy możemy uzyskać informację konieczne do jej przeanalizowania;
  • Odnosi się do faktów, opisuje wydarzenie, podaje dane etc.;
  • Dotyczy ważnego tematu i/lub osoba ją wygłaszająca jest osobą publiczną;
  • Wpada w ucho, potwierdza stereotyp, może zainfekować zbiorową wyobraźnię;
  • Odbiorcy trudno jest bez głębszej wiedzy stwierdzić, czy jest prawdziwa lub nie;
Bezstronna analiza wypowiedzi

Traktujemy tak samo obecnie rządzących i opozycję, analizując ich wypowiedzi w równym wymiarze.

Używamy fałszomierza

Oceniamy wypowiedzi, używając fałszomierza, narzędzia, które pokazuje pięć wartości”. Ich dokładny opis znajdziecie poniżej.

Przedstawianie danych i faktów

Sprawdzając wypowiedź czy opinię, przedstawiamy fakty, dane, statystyki.

Wiarygodne źródła

Staramy się, aby każde stwierdzenie było poparte godnym zaufania źródłem - badaniem naukowym, raportem, autorytatywną wypowiedzią. Jeśli tylko istnieje taka możliwość, powinny to być co najmniej dwa niezależne źródła. Z jednego można korzystać, gdy jesteśmy pewni jego wiarygodności i nie ma możliwości uzyskania informacji z kolejnego. Jeśli tylko istnieje taka możliwość, opisy zdarzeń pochodzące od osób powinny być konfrontowane z dokumentami, materiałami audio, wideo itp.

Badania

W przypadku faktów naukowych, powołujemy się w miarę możliwości na badania, które zostały zweryfikowane przez recenzje, metaanalizy i przeglądy systematyczne; a także dokumenty wydane przez międzynarodowe organizacje jak WHO czy IAEA.

Konflikt interesów

Jeśli źródło, z którego korzystamy, może mieć konflikt interesów w związku z opisywanym tematem - informujemy o tym.

Możesz to robić z nami

Sprawdź się!

Co oznaczają nasze wyniki fact-checków?

Prawda

Zgadza sie, tak jest, są na to dowody

Prawie prawda

Wypowiedź jest prawdziwa, jednak jest niedostatecznie precyzyjna.

Półprawda

Wypowiedź raczej zgodna z faktami, ale brakuje w niej ważnych informacji.

Raczej fałsz

Trochę prawdy w tym jest, ale całość pozostaje sprzeczna z faktami i/lub kontekst wprowadza w błąd.

Fałsz

Wypowiedź jawnie sprzeczna z faktami.

Podoba Ci się to, co robimy?

Możesz finansować naszą pracę!

Wesprzyj!