0:00
0:00

0:00

„Podstawą wszystkich wolności jest władza nad własnym ciałem i wszystkim, co się w nim znajduje. Inaczej jest tylko w przypadku niewolników” (Katti Anker Møller, w przemówieniu wygłoszonym w Oslo 15 stycznia 1915 roku).

Faszystowska Trzecia Rzesza – „Nasza święta rasa”

6 maja 1933 roku, pięć miesięcy po dojściu Hitlera do władzy, zamknięto Instytut Seksuologii im. Hirschfelda w Berlinie, wszystkie ośrodki doradztwa seksualnego i małżeńskiego oraz Instytut Ginekologii Społecznej. Kluczowe osoby zajmujące się ruchem kontroli urodzeń zostały aresztowane, wysłane na emeryturę lub “zachęcone” do emigracji. Stanowisko Hitlera w sprawie kontroli urodzeń brzmiało:

„Stosowanie antykoncepcji to gwałt na naturze, upodlenie kobiecości, macierzyństwa i miłości”.

8 września 1933 roku Rada Lekarska Berlina oświadczyła, że praktyka wykonywania aborcji “będzie likwidowana silną ręką (…). Rada ostrzega, że zostaną podjęte wszelkie kroki przeciwko każdej osobie, która czyni zło, odważając się uszkadzać naszą świętą rasę”. W październiku 1934 roku powołano do życia jednostki policyjne do walki z homoseksualizmem, wkrótce zamienione w Biuro ds. walki z homoseksualizmem i aborcją. 9 marca 1943 roku wszedł w życie paragraf 218, który stwierdzał: „Kobieta zabijająca swój płód lub zezwalająca, by został zabity przez inną osobę, podlega karze więzienia, a w szczególnie poważnych przypadkach osadzeniu w zakładzie karnym. Również sama próba będzie karalna”.

W 1938 roku Adolf Hitler ustanowił Krzyż Matki (Mutterkreuz), odznaczenie państwowe przyznawane wielodzietnym matkom w trzech klasach: Brązowy – za czworo, pięcioro dzieci; Srebrny – za sześcioro, siedmioro dzieci; Złoty – za ośmioro i więcej dzieci.

Faszystowskie Włochy – „Zbrodnie przeciwko państwu”

Ustawą z 24 grudnia 1925 roku o uprawnieniach szefa rządu Benito Mussolini zalegalizował swoją pełnię władzy. Zakazał literatury na temat antykoncepcji, a w 1926 roku podniósł kary za przerywanie ciąży, określając aborcję i antykoncepcję jako zbrodnie przeciwko państwu. W 1930 roku włoski kodeks karny wprowadził bezwzględny zakaz aborcji.

Frankistowska Hiszpania – Sojusz faszyzmu z Kościołem: „Silne płodne matki”

W Hiszpanii, po niewyobrażalnie krwawej wojnie domowej, w której ogólną liczbę ofiar zabójstw i egzekucji reżimu frankistowskiego szacuje się na dwieście tysięcy osób, generał Franco oświadcza:

„Potrzebujemy silnych, płodnych matek” i wprowadza absolutny zakaz aborcji zagrożony karą śmierci.

Dyktatura – choć z upływem lat coraz łagodniejsza – trwała do śmierci generała Franco w 1975 roku, ale absolutny zakaz aborcji zniesiony został dopiero dziesięć lat później.

Faszystowski reżim Vichy we Francji – „Aborcja to zdrada stanu”

Po dojściu do władzy w 1940 roku kolaboracyjny rząd Vichy natychmiast zaostrzył represje za przerywanie ciąży, ustawą z 15 lutego 1942 roku uznając aborcję za przestępstwo przeciwko nienarodzonemu dziecku, państwu i rasie. Oznaczało to, że w Państwie Vichy aborcja została zrównana z sabotażem i zdradą stanu, a karą mogła być śmierć. „Zwycięstwo rodziny! Aborterzy zabijają co trzeciego małego Francuza. Ci, którzy ich osłaniają, zdradzają ojczyznę, służą Obcemu”.

Okólnik MSW z 17 marca tegoż roku uspokajał: „Nie troskajcie się, czy zgromadzono dowody prawne; (…) chodzi wyłącznie o aresztowanie jednostek szkodliwych społecznie, a nie o postępowanie karne”. Winni, w zdecydowanej większości kobiety (tzw. fabrykantki aniołków), stają przed Trybunałem Stanu.

Komunistyczny ustrój totalitarny – ZSRR i „Nasza radziecka kobieta”

27 lipca 1936 roku Centralny Komitet Wykonawczy i Rada Narodowych Komisarzy ZSRR przyjęły postanowienie zakazujące aborcji. „(…) Aborcja, niszczenie rodzącego się życia, jest niedopuszczalna w naszym państwie budującego się socjalizmu. Aborcja to zła spuścizna po tym porządku, w którym człowiek żył wąsko – licznymi interesami, a nie życiem kolektywu… W naszym świecie nie może być rozziewu między życiem osobistym a społecznym. U nas nawet takie, zdawałoby się, intymne kwestie, jak rodzina czy dzieci, z osobistych stają się społecznymi. Radziecka kobieta jest równa w prawach z mężczyzną. (…) Ale nasza radziecka kobieta nie jest wolna od wielkiego, zaszczytnego obowiązku, którym obdarzyła ją natura: ona jest matką, ona rodzi. Jest to niewątpliwie sprawa dużej społecznej wagi”.

Stalinowski zakaz aborcji obowiązywał w Związku Radzieckim do 1954 roku (o rok przeżył samego Stalina).

Order „Macierzyńska sława” – radzieckie odznaczenie cywilne dla zasłużonych matek – został ustanowiony dekretem Rady Najwyższej ZSRR z 8 lipca 1944 roku. Posiadał trzy klasy:

  • I klasa – dla matek, które urodziły i wychowały dziewięcioro dzieci;
  • II klasa – dla matek, które urodziły i wychowały ośmioro dzieci;
  • III klasa – dla matek, które urodziły i wychowały siedmioro dzieci.

Rumunia – powrót do Narodowego Socjalizmu

W Rumunii zakaz aborcji ustanowiono w 1948 roku, po wprowadzeniu systemu komunistycznego. Podobnie jak w większości państw satelitów sowieckich zniesiono go po śmierci Stalina; jednak w 1966 roku nowa ekipa rządząca kierowana przez Nicolae Ceaușescu (odwołująca się do systemu stalinowskiego i przeciwna jakimkolwiek zmianom tego ustroju) ponownie ograniczyła dopuszczalność przerywania ciąży.

Ceaușescu wydaje dekret 770 – numer ten wejdzie potem na stałe do języka codziennego. Dekret zakazuje aborcji, przewidując wyjątki jedynie dla kobiet powyżej 45 roku życia oraz dla tych, które mają już czwórkę dzieci. Jednocześnie dyktator drastycznie ogranicza sprzedaż środków antykoncepcyjnych. Przyświeca mu ta sama idea co zawsze: chęć stworzenia „nowego człowieka”. Urzędy podjęły konkretne kroki służące kontrolowaniu kobiet, a dokładniej – zajęły się analizowaniem ich cyklu miesiączkowego. Lekarzy, którzy przeprowadzali zabiegi aborcji, spotykały surowe kary; dlatego zaczęli się tym pokątnie zajmować znachorzy, co miało fatalne skutki dla zdrowia ciężarnych kobiet.

W 1989 roku dokonuje się w Rumunii krwawa rewolucja, zorganizowana przez pokolenie, które miało stanowić fundament kraju i poprowadzić go do chwały. Ceaușescu zostaje pozbawiony władzy, aresztowany, a następnie stracony – i to przez przedstawicieli tej właśnie generacji.

Nowy socjaldemokratyczny rząd w pierwszej kolejności zajmuje się zniesieniem niechlubnego dekretu 770, a tym samym aborcja staje się w pełni legalna.

Stalinowski zakaz aborcji w PRL

Stalinowski zakaz aborcji został wprowadzony niemalże z automatu we wszystkich krajach, które po II wojnie światowej znalazły się w sferze wpływów ZSRR, a więc także w Polsce.

Funkcjonował on do 1956 roku i dopiero na fali ówczesnych zmian wycofano się z absolutnego zakazu aborcji. Do tego czasu co roku w Polsce umierało parę tysięcy kobiet po nielegalnych zabiegach. W szpitalach wykonywano setki operacji ratujących życie kobiet z komplikacjami po pokątnie i niefachowo przeprowadzanych skrobankach.

Ustawę z 1956 roku, przyjętą przez polskie społeczeństwo z cichą ulgą, określano jako amnestię dla kobiet. Celem tej ustawy była „ochrona zdrowia kobiety przed ujemnymi skutkami zabiegów przerywania ciąży, dokonywanych w nieodpowiednich warunkach lub przez osoby niebędące lekarzami”.

Rzeczpospolita Polska, 14 lutego 2018

„W Walentynki Prezydent Andrzej Duda wręczył odznaczenia państwowe matkom szczególnie zasłużonym w wychowywaniu dzieci. Złotymi i srebrnymi medalami odznaczył sześć kobiet, które urodziły od pięciorga do szesnaściorga dzieci”.

Wielu czołowych polityków PiS (w tym Jarosław Kaczyński, Andrzej Duda i Beata Szydło) otwarcie przyznaje, że dąży do zaostrzenia już bardzo restrykcyjnej ustawy antyaborcyjnej.

Tekst ukazał się najpierw na portalu Obywateli RP

Barbara Pomorska jest socjolożką i tłumaczką, członkinią warszawskich Obywateli RP

;

Komentarze