Barokowy gender bender. Płeć w polityce a narodziny praw człowieka

W złotym wieku teatru – na przełomie XVI i XVII wieku w elżbietańskim Londynie, na legendarnej scenie Williama Szekspira „The Globe“ – potwór gender straszył na każdym kroku. Nie tylko dlatego, że utarty zwyczaj (wbrew utartemu przekonaniu nie był to sformalizowany przepis prawa) zakazywał kobietom wstępu na teatralne deski, więc wszystkie role żeńskie grali młodzieńcy lub mężczyźni przebierający się za kobiety. Wiele ról zawierało kluczowe momenty, w których chłopiec przebrany za dziewczynę przebierał się za chłopca; jako chłopiec zwracał na siebie uwagę męskiego bohatera, po czym zrzucał przebranie – to znaczy, przebierał się za kobietę – i mógł go poślubić.

Czasami, jak Wiola z „Wieczoru Trzech Króli“, bywał jednocześnie obiektem westchnień i księcia, i wielkiej pani, i trzeba było aż wyciągniętego z kapelusza brata bliźniaka, aby rozwikłać to pomieszanie. W innych miejscach Szekspir wykazywał się geniuszem praktycznym, jak w Dwóch panach z Werony, kiedy osamotniona Julia przedsiębiorczo postanawia jechać w ślad za obiektem swojej miłości do Mediolanu:

– Lecz w jakim stroju chcesz wyruszyć w podróż?

– Och, nie w kobiecym, bo muszę uniknąć Natarczywości różnych lubieżników. Już wiem, Lucetto, znajdź mi taki strój, Jaki przystoi skromnemu paziowi.

– Och, nie w kobiecym, bo muszę uniknąć Natarczywości różnych lubieżników. Już wiem, Lucetto, znajdź mi taki strój, Jaki przystoi skromnemu paziowi.

– Ależ do tego trzeba obciąć włosy.

– Nie; dość, że skryję je w jedwabnej siatce, Zaplótłszy w węzłów misternych z dwadzieścia. Chłopcy miewają podobne fantazje I taki wygląd nawet lat mi doda.

– Jakiego kroju chcesz mieć spodnie, pani?