Trybunał na wieczne nigdy
Rzecznik Praw Obywatelskich powiedział, ze nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym zawiera mechanizm paraliżujący sąd konstytucyjny.
Rzeczywiście, kilka zapisów potraktowanych łącznie pozwala odebrać Trybunałowi możliwość wydania orzeczenia. Wymaga to tylko politycznej lojalności czworga sędziów nominowanych - w tym przypadku - przez większość sejmową PiS.
- Prezydent lub Prokurator Generalny (obecnie ta druga funkcja połączona jest ze stanowiskiem ministra sprawiedliwości) będą mieli prawo do wnioskowania, aby orzeczenie Trybunału w danej sprawie zapadło po obradach tzw. pełnego (czyli co najmniej 11-osobowego) składu sędziowskiego. Wniosek taki będzie mogło zgłosić także trzech (lub więcej) sędziów TK lub cały skład orzekający daną sprawę.
- Ponieważ - tak głosi inny zapis planowanej ustawy - “w trakcie narady w pełnym składzie czterech sędziów może zgłosić sprzeciw wobec proponowanego rozstrzygnięcia, jeśli uzna, że zagadnienie ma szczególnie doniosły charakter ze względów ustrojowych lub ze względu na porządek publiczny i nie zgadzają się oni z kierunkiem rozstrzygnięcia”.
- “Narada ulega odroczeniu o trzy miesiące, a sędziowie, którzy złożyli sprzeciw, na kolejnej naradzie zwołanej po upływie tego terminu prezentują propozycję rozstrzygnięcia. Jeżeli w trakcie ponownej narady (...) ponownie czterech sędziów zgłosi sprzeciw, narada ulega odroczeniu o kolejne trzy miesiące. Po upływie tego terminu przeprowadza się kolejną naradę i głosowanie”.
- To jeszcze nie koniec: po półrocznym odroczeniu (dwa razy po trzy miesiące) ostateczne decyzje "zapadają większością 2/3 głosów. W przypadku nieuzyskania wymaganej większości postępowanie umarza się”.
Oznacza to, że czworo sędziów TK będzie mogło odwlec wydanie wyroku w dowolnej sprawie o pół roku, a potem łatwo doprowadzić do jej umorzenia.
Tym samym w ustawę o Trybunale Konstytucyjnym wmontowany został mechanizm, który pozwala władzy wykonawczej na wyłączenie Trybunału - jego użycie wymaga inicjatywy prezydenta, prokuratora generalnego i czworga sędziów TK.
Sędziowie są (i będą) wybierani zwykłą większością głosów w Sejmie, a ich nominacje podpisywać będzie prezydent. Daje to władzy wykonawczej dużą możliwość ingerencji w działalność Trybunału i tym samym narusza funkcję TK jako “sądu nad prawem”. Nie wszystkie ustawy będą mogły być skutecznie przez Trybunał ocenione, a to, czy tak się stanie zależeć będzie od dobrej lub złej woli polityków.
Udostępnij:
Socjolog, absolwent Uniwersytetu Cambridge, analityk Fundacji Kaleckiego. Publikował m.in. w „Res Publice Nowej”, „Polska The Times”, „Dzienniku Gazecie Prawnej” i „Dzienniku Opinii”.
Socjolog, absolwent Uniwersytetu Cambridge, analityk Fundacji Kaleckiego. Publikował m.in. w „Res Publice Nowej”, „Polska The Times”, „Dzienniku Gazecie Prawnej” i „Dzienniku Opinii”.
Komentarze