0:00
0:00

0:00

Prawa autorskie: Michal Walczak / Agencja GazetaMichal Walczak / Age...

W sądach trwają właśnie zgromadzenia sędziów, na których opiniowane są sprawozdania roczne prezesów. W tym roku sędziowie po raz pierwszy oceniają już działanie nowych prezesów, których po dużej czystce w sądach mianował resort ministra Ziobry.

W poniedziałek 25 lutego 2019 oceniano pracę prezes Sądu Okręgowego w Krakowie Dagmary Pawełczyk-Woickiej (powołanej na to stanowisko przez ministra Ziobry), jednocześnie członkini nowej KRS, którą w niekonstytucyjny sposób wybrał PiS i Kukiz'15.

Pawełczyk-Woicka od początku pełnienia funkcji prezesa skonfliktowała się ze środowiskiem krakowskich sędziów. I w poniedziałek zebrała owoce swojej pracy jako prezesa. Sędziowie nie dali pozytywnej oceny dla jej rocznej informacji o pracy Sądu Okręgowego w Krakowie za 2018 roku.

Informację roczną przyjmuje Zgromadzenie Przedstawicieli Sądu Okręgowego. Od samego początku zebrania doszło do spięcia na linii prezes – sędziowie. Bo w ocenie sędziów sprawozdanie Pawełczyk-Woickiej było niepełne. Sędziowie chcieli odroczyć posiedzenie, by prezeska mogła je uzupełnić. Ale Pawełczyk-Woicka – jak informują sędziowie – nie poddała tego wniosku pod głosowanie. Nie zgodziła się też na zmianę porządku obrad – sędziowie chcieli poddać pod głosowanie 7 ich uchwał.

Na zebraniu odbyło się jednak tajne głosowanie dotyczące zatwierdzenia rocznej informacji o pracy sądu. I Pawełczyk-Woicka poniosła porażkę.

Sprawozdania nie przyjęto – 47 sędziów było przeciw, 11 za, 6 wstrzymało się od głosowania.

„W związku z przebiegiem Zgromadzenia sędziowie obecni na Zgromadzeniu, którzy uznali, że działania prezes ograniczają prawa samorządu sędziowskiego, postanowili przyjąć uchwały w formie wspólnego stanowiska, pod którym podpisy złożyło 65 sędziów uczestniczących w Zgromadzeniu" – informują krakowscy sędziowie.

Uchwały są mocno krytyczne wobec „dobrej zmiany” w sądach. Sędziowie krakowscy bronią w nich też sędziów ściganych przez rzecznika dyscyplinarnego sądów powszechnych.

W uchwałach tych m.in.

  • Skrytykowali nabór na wolne miejsca w sądach przez nową KRS. Jej konkursy uważają za pozorne, a wybór kandydatów „dokonywany jest wedle klucza lojalności wobec władzy wykonawczej”.
  • Bronią sędziów z Krakowa i Poznania, których rzecznik dyscyplinarny sądów wzywa na przesłuchania (rzecznik chce poznać nazwiska autorów wcześniejszych, krytycznych uchwał z tych sądów). OKO.press pisało o nich:

Przeczytaj także:

  • Bronią sędziego Dariusza Mazura z krakowskiego sądu, który w ich ocenie jest deprecjonowany i zastraszany przez prezes sądu.
  • Bronią Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.
  • Krytykują premiera Mateusza Morawieckiego za oczernianie sędziów w „Le Figaro”.

Wszystkie uchwały krakowskich sędziów, przyjęte w formie stanowiska można znaleźć tutaj:

Stanowisko sędziów

członków Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 25 lutego 2019 roku.

  1. Członkowie Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie wyrażają stanowczy sprzeciw wobec irracjonalnego sposobu opiniowania przez organ określany jako Krajowa Rada Sądownictwa kandydatów na sędziów do sądów wyższych instancji.

Dlatego też czujemy się w obowiązku zaalarmować opinię publiczną, że opiniowanie kandydatów z całkowitym pominięciem kryteriów merytorycznych i tylko według własnego uznania członków organu określanego jako Krajowa Rada Sądownictwa stwarza jedynie pozory konkursu. Rodzi to uzasadnione podejrzenie, że wybór spośród kandydatów dokonywany jest wedle klucza lojalności wobec władzy wykonawczej bądź wedle innych niejasnych, a być może i bezprawnych kryteriów, zwłaszcza w świetle ukrywania list poparcia dla sędziów-członków organu określanego jako KRS.

W trakcie dotychczasowego opiniowania sędziów na wyższe stanowiska sędziowskie, także kandydatów do Sądu Okręgowego w Krakowie w dniu 14 lutego 2019 roku, pominięte zostawały ich merytoryczne kompetencje, dorobek orzeczniczy i dane statystyczne, w oparciu o które to kryteria istnieje możliwość wyłonienia kandydatów dających najwyższą gwarancję sumiennego i rzetelnego wykonywania powierzanych im obowiązków. Szczególny niepokój budzi całkowite ignorowanie i deprecjonowanie ocen kwalifikacji kandydatów, dokonywanych przez wyznaczonych w tym właśnie celu na podstawie Prawa o ustroju sądów powszechnych sędziów wizytatorów oraz obligatoryjnych, i również przewidzianych Prawem o ustroju sądów powszechnych opinii właściwych zgromadzeń ogólnych sędziów.

Zgromadzenie Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie zwraca członkom organu określanego jako Krajowa Rada Sądownictwa uwagę, że ocena kwalifikacji kandydata dokonywana przez wizytatora obejmuje m.in. badanie poziomu merytorycznego orzecznictwa oraz sprawności i efektywności podejmowanych czynności i organizacji pracy. Ocena ta dokonywana jest na podstawie danych statystycznych, treści orzeczeń i badania akt i stanowi w zasadzie jedyny dokument w całym procesie nominacji, który pozwala na merytoryczną ocenę kandydata. Z tego względu ocena ta jest łatwo weryfikowalna i transparentna, a kandydat, który nie zgadza się z nią, ma prawo złożenia prezesowi sądu uwag do oceny kwalifikacji. Nie znajdują więc żadnego uzasadnienia wypowiedzi przedstawicieli organu określanego jako Krajowa Rada Sądownictwa, zarzucające „nierzetelność” tychże opinii, zwłaszcza w sytuacji, gdy sami kandydaci nie skorzystali z ustawowego prawa do ich zakwestionowania. W tym kontekście szczególnie niezrozumiałym jest atak na osobę wizytatora Pana Sędziego SO w Krakowie Romana Kaczanowskiego, któremu bezpodstawnie zarzucono nierzetelność w sporządzeniu opinii o kandydatach.

Zgromadzenie Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie zwraca członkom organu określanego jako Krajowa Rada Sądownictwa również uwagę na to, że do sądów wyższych instancji winni być powoływani sędziowie wyróżniający się wysokimi kwalifikacjami i o powszechnie uznanych w środowisku kompetencjach, dający największą gwarancję sprostania powierzonym obowiązkom. Dlatego za niedopuszczalne uznać należy w procesie opiniowania całkowite ignorowanie opinii właściwych zgromadzeń, w skład których wchodzą przedstawiciele wszystkich sędziów z obszaru, z którego pochodzą kandydaci.

Taki sposób procedowania nie ma nic wspólnego z dobrem wymiaru sprawiedliwości i nie prowadzi do wyłonienia na wyższe stanowiska sędziowskie sędziów wyróżniających się wiedzą i wysokimi kompetencjami. Zmierza zaś do istotnego osłabienia prawa do rzetelnego procesu, wynikającego z art. 45 Konstytucji oraz art. 6 EKPC oraz art. 47 Karty Praw Podstawowych.

  1. Członkowie Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie w pełni solidaryzuje się z tymi wszystkimi sędziami, w stosunku do których tzw. Rzecznik Dyscyplinarny stosuje szykany lub wszczyna postępowania dyscyplinarne z powodu przygotowania, wnioskowania lub głosowania za uchwałami wykazującymi naruszenia Konstytucji przez przedstawicieli władzy wykonawczej, ustawodawczej jak i zarządców sądów powołanych przez Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego.

Zgromadzenie Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie udziela szczególnego wsparcia sędziom, których tzw. Rzecznik Dyscyplinarny wzywa na przesłuchanie w związku z podejmowanymi uchwałami na zgromadzeniach, w tym Pani Sędzi Sądu Rejonowego w Obornikach Magdalenie Lewandowskiej, Panu Sędziemu Sądu Rejonowemu w Miechowie Arturowi Onderce, Państwu Sędziom Magdalenie Lewandowskiej, Annie Prywacie, Małgorzacie Wiśniewskiej i Krzysztofowi Lewandowskiemu członkom Zgromadzenia Sędziów SO w Poznaniu. Podejmowane w ten sposób działania Zgromadzenie Przedstawicielu Sędziów Okręgowego Sądu Okręgowego w Krakowie uznaje za wyraz ewidentną próbę zastraszenia.

  1. Członkowie Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie wyrażają szczególne wsparcie dla Pana Sędziego Sądu Okręgowego w Krakowie Dariusza Mazura w związku z negatywną kampanią skierowaną wobec niego jako sędziego oraz Przewodniczącego Wydziału III Sądu Okręgowego w Krakowie.

Deprecjonowanie osoby Pana Sędziego przez pełniącą obowiązki Prezesa Sądu Okręgowego w Krakowie SSR Dagmarę Pawełczyk – Woicką i publiczne wygłaszanie informacji o potrzebie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przeciwko Panu Sędziemu stanowi wyłącznie wyraz próby zastraszenia kolejnego krakowskiego sędziego za podejmowanie czynności w obronie porządku konstytucyjnego i niezależności sądów. Wyrazem tego są również plany Ministerstwa Sprawiedliwości faktycznej likwidacji Wydziału, którego Pan Sędzia jest wieloletnim Przewodniczącym.

  1. Członkowie Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie przyłącza się do stanowiska byłych Rzeczników Praw Obywatelskich Rzeczypospolitej Polskiej - Państwa profesorów Ewy Łętowskiej, Adama Zielińskiego i Andrzeja Zolla w obronie Rzecznika Praw Obywatelskich Pana dr Adama Bodnara, stojąc na stanowisku, iż dał on dowody rzetelnej wiedzy prawniczej i zaangażowania w służbie prawom człowieka, zgodnie z Konstytucją, ratyfikowanymi przez państwo polskie umowami międzynarodowymi i etosem ombudsmana.

Dlatego wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec bezpodstawnych ataków na osobę Pana dr Adama Bodnara, podejmowanych przez osoby pełniące funkcje państwowe. Próby dyskredytowania Jego pracy i osoby stanowią wyraz niezrozumienia istoty funkcjonowania instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich i uznać je należy za naganne.

  1. Członkowie Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie protestuje także przeciw kolejnej nieprawdziwej i niezwykle szkodliwej dla państwa polskiego wypowiedzi Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, udzielonej tym razem francuskiemu dziennikowi „Le Figaro”.

Stojący na czele rządu polskiego Prezes Rady Ministrów wprowadza w błąd międzynarodową opinię publiczną przekazując fałszywe twierdzenia, że po upadku komunizmu w Polsce 100 % sędziów pozostało na swoich stanowiskach, polskie sądy są najmniej wydajne w Europie, a polski system sądownictwa trawi korupcja. Średni wiek sędziego w Polsce w chwili obecnej wynosi niewiele ponad 40 lat i świadczy o niemal całkowitej wymianie kadry orzeczniczej po upływie trzydziestu lat od upadku komunizmu. Polskie Sądy plasują się na poziomie średniej europejskiej jeśli chodzi o czas rozpoznania spraw i to pomimo nieobsadzenia kilkuset etatów, za co całkowitą odpowiedzialność ponosi obecna władza wykonawcza. Korupcja w polskim wymiarze sprawiedliwości stanowi znikomy margines, o którym świadczy to, że sprawy dotyczące korupcji zdarzają się raz na kilka lat, pomimo istnienia w Prokuraturze Krajowej specjalnego wydziału do ich ścigania. Wbrew słowom Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, wprowadzane przez jego rząd tzw. reformy wymiaru sprawiedliwości wcale nie prowadzą do poprawy sprawności wymiaru sprawiedliwości w Polsce, ale do jego destabilizacji, wszechogarniającego chaosu organizacyjnego oraz całkowitego podporządkowania i uzależnienia wymiaru sprawiedliwości od władzy wykonawczej, co odbywa się z rażącym naruszeniem Konstytucji i ratyfikowanych przez Polskę umów międzynarodowych.

  1. Członkowie Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie w całości popiera postulaty płacowe pracowników sądów.

Realizacja obowiązków powierzonych urzędnikom i asystentom sądowym wymaga wysokich kwalifikacji zawodowych i dużego zaangażowania, co ma bezpośredni wpływ na sprawność postępowań, a przez to na zapewnienie właściwej ochrony praw i wolności obywateli. Obserwując odpowiedzialne postawy pracowników, którzy mimo braków kadrowych, ogromnego obciążenia pracą, powierzania im co raz to nowych obowiązków, przy niskich wynagrodzeniach i ogromnej rotacji osób czynią wszelkie starania, by zabezpieczyć prawidłowe funkcjonowanie Sądu, stanowczo postulujemy, żeby kompetencje, doświadczenie i zaangażowanie prezentowane przez urzędników i asystentów sądowych znalazły swe odzwierciedlenie w poziomie ich wynagrodzeń.

  1. Zwracamy się do Prezesa Sądu Okręgowego w Krakowie o opublikowanie niniejszego stanowiska na stronie internetowej Sądu oraz przekazania go: Prezydentowi RP, Ministrowi Sprawiedliwości, Przewodniczącemu Krajowej Rady Sądownictwa, I Prezes Sądu Najwyższego, Prezesom Sądów Apelacyjnych i Okręgowych. Jednocześnie upoważniamy stowarzyszenia sędziowskie do upublicznienia treści niniejszej uchwały poprzez przesłanie jej wyżej wskazanym podmiotom, a także do przetłumaczenia uchwał na język angielski, a następnie przesłania tłumaczenia zagranicznym organizacjom, instytucjom, fundacjom, stowarzyszeniom zajmującym się monitorowaniem praworządności oraz ochroną niezależności sądów i niezawisłości sędziów, w tym w szczególności: Krajowym Radom Sądownictwa państw europejskich, Trybunałowi Strasburskiemu, Trybunałowi Luxemburskiemu, Radzie Konsultacyjnej Sędziów Europejskich (CCJE – Consultative Council of European Judges), Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ – European Networks of Councils for the Judiciary), Fundacji Sędziowie dla Sędziów (Foundation Judges for Judges), Amerykańskiej Radzie Adwokackiej (ABA – American Bar Association), Komisji Weneckiej (European Comission for Democracy through Law), Stowarzyszenia Europejskich Sądziów i Prokuratorów na Rzecz Demokracji (MEDEL), Europejskiemu Stowarzyszeniu Sędziów (EAJ – European Association of Judges), Światowej Unii Sędziów (IAJ – International Association of Judges), (ICJ – International Comission of Jurists), Międzynarodowej Komisji Prawników (ICJ – International Comission of Jurists), Radzie Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE – Council of Bars and Law Societes of Europe), Europejskiemu Stowarzyszeniu Sędziów Sądów Administracyjnych (AEAJ – Association of European Administrative Judges), Biuru Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR – The OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights), Panu Nilsowi Muiżnieksowi – Komisarzowi Rady Europy ds. Praw Człowieka, Panu Diego Garcii Sayanowi – Specjalnemu Sprawozdawcy ONZ ds. Niezależności Sędziów i Prawników (Special Rapporteur on the Independence of Judges and Lawyers), Radzie Praw Człowieka ONZ (UNHRC - United Nations Human Rights Council), Amnesty International, Międzyregionalnemu Instytutowi Badania Przestępczości i Wymiaru Sprawiedliwości Narodów Zjednoczonych (UNICRI – United Nations Interregional Crime and Justice Research Institute), Europejskiemu Instytutowi Prawa (ELI – European Law Institute), Instytutowi Prawa Europy Centralnej i Wschodniej (CEELI Institute – Central and East European Law Initiative), Amerykańskiej Agencji Rozwoju Międzynarodowego (USAID – United States Agency for International Developement).

Sędzia Dudzicz też dostał złą opinię

Negatywną ocenę od sędziów dostał też kolejny członek nowej KRS Jarosław Dudzicz, prezes Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim (też powołany na to stanowisko przez ministra Ziobrę).

Przeciw przyjęciu jego sprawozdania było 12 sędziów Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Okręgu Gorzowskiego, za było 7, wstrzymało się 5.

„Wyniki sądów w Okręgu Gorzowskim, jak i w Sądzie Rejonowym w Gorzowie Wlkp. zarządzanym przez prezesów «dobrej zmiany» globalnie pogorszyły się mimo mniejszego wpływu spraw. Wyniki mieszczą się nadal w widełkach zalecanych przez ministerstwo i w średniej krajowej” – napisali gorzowscy sędziowie na Facebooku Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia.

W Gorzowie prezes Dudzicz — podobnie jak w Krakowie — nie zgodził się na przegłosowanie krytycznych uchwał m.in. wobec rzecznika dyscyplinarnego sądów.

„Prezes Jarosław Dudzicz nie wysłuchał sędziów, nie dopuścił do przedstawienia uchwał, zamknął zgromadzenie i wyszedł. Przepisy wymagają, aby zgromadzeniu lub zebraniu sędziów przewodniczył prezes, lub jego zastępca. Wiceprezes Robert Mokrzecki był nieobecny, a prezes J. Dudzicz opuścił salę. Według sędziów to zachowanie najlepiej obrazuje podejście do roli samorządu sędziowskiego, praworządności i poparcia postulatów pracowników sądownictwa" – skomentowali zachowanie swojego prezesa na Facebooku gorzowscy sędziowie.

W Warszawie uchwała przeciw rzecznikom

Z informacji OKO.press wynika, że jak dotąd negatywnie zaopiniowano roczne informacje prezesów z działalności sądów również w sądach okręgowych w Białymstoku i w Bydgoszczy.

W poniedziałek podobne głosowanie miało odbyć się w Warszawie, ale je przełożono. Sędziowie przyjęli jednak krytyczną uchwałę wobec rzecznika dyscyplinarnego sądów powszechnych. „Czynności rzeczników dyscyplinarnych wymierzone w sędziów odważnie broniących Konstytucji i sprzeciwiających się działaniom mającym na celu ich polityczne podporządkowanie, zmierzają w oczywisty sposób do zastraszenia całego środowiska sędziów” – napisali warszawscy sędziowie. Cała uchwała jest tutaj:

Ministerstwo Prawdy

Tymczasem ministerstwo sprawiedliwości w ubiegłym tygodniu na swojej stronie internetowej informowało, że prezesi sądów z nominacji ministra Ziobry są pozytywnie oceniani przez sędziów. Tyle że są to prezesi sądów rejonowych.

„Zmiany kadrowe, których celem było usprawnienie pracy sądów, sprawdzają się. Pozytywnie oceniają je sami sędziowie, o czym świadczą najnowsze informacje roczne o działalności sądów rejonowych. Aż 96 proc. tego rodzaju raportów zostało pozytywnie zaopiniowanych, w tajnym głosowaniu, przez zebrania sędziów (...) Na 318 sądów rejonowych w Polsce, tylko w 12 sądach (3,8 proc.) informacje roczne zostały zaopiniowane negatywnie. Świadczy to o tym, że zmiany zachodzące w polskim sądownictwie są dobrze oceniane przez samych sędziów" – chwaliło się ministerstwo sprawiedliwości.

Po czterech głośnych wotach nieufności widać jednak, że w sądach wyższej instancji, w których orzekają bardziej doświadczeni sędziowie z dłuższym stażem pracy, nie ma akceptacji dla nominatów Ziobry. Głosowanie nad rocznymi informacjami to też okazja do pokazania niezadowolenia z prób przejęcia kontroli nad sądami przez obecną władzę.

Negatywna ocena pracy sądu nie jest jednak wiążąca, to tylko opinia, głos samorządu sędziowskiego. W normalnych czasach miałaby jednak duże znaczenie. Zresztą ministerstwo chwaląc się pozytywnymi ocenami prezesów sądów rejonowych samo napisało w komunikacie, że ocena jest ważna, bo „Informacja roczna to najważniejsze sprawozdanie, w którym ocenia się czy prezesi sądów dobrze wykonywali swoje obowiązki (...). To również podsumowanie zawierające diagnozę sytuacji sądu”.

(Cały komunikat ministerstwa jest tutaj).

Tylko czy teraz prezesi sądów (z nominacji ministra Ziobry) i sam minister sprawiedliwości wsłuchają się w głos liniowych sędziów z okręgów?

Z ustawy o ustroju sądów powszechnych wynika, że prezes sądu okręgowego, którego praca została negatywnie oceniona, może złożyć zastrzeżenie do tej oceny. I prezes sądu apelacyjnego lub sam minister może podtrzymać negatywną ocenę, a w konsekwencji obniżyć prezesowi dodatek funkcyjny.

Prezes sądu apelacyjnego i minister mogę też zmienić ocenę na pozytywną i w konsekwencji podwyższyć dodatek funkcyjny, do maksymalnej kwoty 150 proc. Minister na ocenę informacji rocznych prezesów sądów ma czas do końca września.

Nie wykluczone, że kolejni prezesi sądów okręgowych, ale też apelacyjnych, zostaną negatywnie ocenieni. Prezesi sądów okręgowych na przedstawienie informacji o swojej pracy za 2018 roku mają do końca lutego, a prezesi sądów apelacyjnych do końca kwietnia.

;
Na zdjęciu Mariusz Jałoszewski
Mariusz Jałoszewski

Absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2000 r. dziennikarz „Gazety Stołecznej” w „Gazecie Wyborczej”. Od 2006 r. dziennikarz m.in. „Rzeczpospolitej”, „Polska The Times” i „Gazety Wyborczej”. Pisze o prawie, sądach i prokuraturze.

Komentarze