Chciałbym, żeby rządziło słowo „i”. Tusk o Konstytucji i Polsce. 21 cytatów

„Nadzieja i odpowiedzialność. O konstytucji, Europie i wolnych wyborach” zatytułowane było przemówienie Donalda Tuska, które wygłosił 3 maja 2019 w Auditorium Maximum na Uniwersytecie Warszawskim.

Salę wypełnili przede wszystkim politycy Koalicji Europejskiej. Byli liderzy tworzących Koalicję partii: Grzegorz Schetyna (PO), Katarzyna Lubnauer (Nowoczesna), Władysław Kosiniak-Kamysz. Byli też samorządowcy z bliskiego Tuskowi Trójmiasta: Aleksandra Dulkiewicz (prezydent Gdańska) i Jacek Karnowski z Sopotu.

Rafał Madajczak z AszDziennika uchwycił moment, kiedy Dulkiewicz dawała autograf, korzystając z pleców Karnowskiego:

Obecni byli też inni politycy, nie tylko z Platformy Obywatelskiej (Róża Thun, Michał Boni, Marcin Kierwiński), a również np. Joanna Scheuring-Wielgus związana dziś z Wiosną Roberta Biedronia. W pierwszych rzędach siedzieli redaktorzy naczelni „Gazety Wyborczej” - Adam Michnik i Jarosław Kurski.

Dziennikarze, a także Jarosław Gowin (Porozumienie/Zjednoczona Prawica) zwracali uwagę, że na sali było niewielu młodych ludzi. Bardziej zróżnicowany tłum - złożony po części z aktywistów, uczestników protestów z ostatnich lat - zgromadził się na dziedzińcu, gdzie transmitowano wykład Tuska na telebimie. Do nich też Tusk wygłosił bardziej „wiecowe” przemówienie po zakończeniu wykładu.

„Dzisiaj mamy poczucie, że w naszej ojczyźnie wszyscy zgadzają się co do joty, jeśli chodzi o Unię Europejską. To jest drugi cud nad Wisłą. Dzięki wam i waszej determinacji. Władza wie, gdzie jest większość i dlatego wy naprawdę macie na nią wpływ, nawet jeśli wydaje wam się czasami arogancka” - mówił na dziedzińcu UW.

Przewodniczący RE wszedł na salę w rytm skandowanego „Donald Tusk!”, przywitano go owacją na stojąco, a cały jego wykład często przerywany był oklaskami.

Tusk miał notatki, ale przez większą część wystąpienia mówił „z głowy”, zapewne według uprzednio przygotowanych punktów. Nawiązywał do historii i bieżącej polityki, w tym do spotkania z politykami PiS podczas uroczystości obchodów święta Konstytucji 3 Maja i do przemówienia Andrzeja Dudy.

Oto kilka wybranych cytatów. Wkrótce na OKO.press całe wystąpienie Przewodniczącego Rady Europejskiej i analiza polityczna.

O sobie

• Jako szef RE nie powinienem się angażować w kampanię na rzecz jakiejś partii politycznej, ale jest moim prawem i obowiązkiem wspierać Europejczyków w każdym kraju, wszystkich tych, którzy uparli się, żeby ludzi łączyć, a nie dzielić.

O PiS

• Musimy na nowo uwierzyć, że słowa wypowiadane przez przedstawicieli władzy znaczą coś dłużej niż tydzień, w którym są wypowiadane.
• Nie może być tak, że władza raz do roku obchodzi święto Konstytucji, a na co dzień Konstytucję obchodzi.
• Jestem lekko skonfundowany, bo usłyszałem dziś słowa do niedawna eurosceptyka, dziś euroentuzjasty, z którym nawet nie mogę konkurować w euroentuzjazmie o potrzebie wpisania Unii Europejskiej do polskiej konstytucji. Tyle warta będzie ta deklaracja, ile będzie determinacji w przestrzeganiu konstytucji.

O wspólnocie

• Niezależnie od tego, kto rządzi, Polska jest jedna. Każdy, kto rządzi, musi mieć w pamięci, jak z Ojczyzny zrobić dobro dla wszystkich, a nie dla wybranych ludzi.
• W gramatyce politycznej rządzi słowo „albo”, a chciałbym, żeby rządziło słowo „i”. Sami pomyślcie, jak to brzmi: „my albo oni” i porównajcie z: „my i oni”, „jednostka i wspólnota”, „bezpieczeństwo i wolność”.
• Polityka to nie jest mecz, polityka to nie jest walka o puchar.
• W polityce nie może chodzić o to, żeby ktoś kogoś pokonał i unicestwiał.
• Jak łatwo przypochlebiać się narodowym emocjom, działając w sprzeczności z narodowymi interesami.

O Konstytucji

• Konstytucja nie jest świętością ani dogmatem. Jeśli coś jest święte, to święty jest obowiązek jej przestrzegania, a zwłaszcza przez władze.
• Istotą targowickiej zdrady było kłamstwo i obalenie konstytucji.

O najważniejszych wyzwaniach

• Dzisiaj najważniejszym problemem politycznym, egzystencjalnym, a może nawet metafizycznym jest uniknięcie alternatywy między dominacją, hegemonią, a rozpadem i entropią.
• O smogu. Kiedy wyprowadzacie swojego wnuka, dzieci na spacer, to one wypalają paczkę papierosów. Czy wyobrażacie sobie, że sami z siebie podacie swojemu dziecku paczkę papierosów dziennie?
• O internecie. Czy my zastanawiamy się nad tym, że uzależnienie od internetu jest właściwie równie groźne, jak uzależnienie od alkoholu, narkotyków czy hazardu? Przecież każde z was wie coś na ten temat. Dzisiaj nawet nie chcemy tego nazwać wspólnie. Na naszych oczach zmienia się świat.

O groźnych technologiach

• Marzymy o rządach konstytucji, a ci którzy zmierzają po władzę, coraz częściej sięgają po fikcję. Człowiek ze swojej natury woli władzę, a nie prawdę. Fikcja staje się wielkim politycznym narzędziem. Wobec tego wyzwania wszyscy musimy stanąć wspólnie.
• Chodzi o szczepienie ludzi młodych przed niebezpiecznym światem fikcji.

O nauczycielach

• Kiedy jeden z polityków obozu rządzącego porównał nauczycieli do Wehrmachtu, tak zrobiło mi się cieplej koło serca i pomyślałem: wraca stare. Nie jesteście sami drodzy nauczyciele.

O historii

• Historia się nie powtarza, ale historia się rymuje.
• Nie przypominam sobie, żeby jakakolwiek cywilizacja umarła na atak wątpliwości.

O przyszłości

• Bądźcie odważni w stawianiu pytań. Nie dajcie sobie wmówić, że mamy myśleć w sposób jednakowy, że mamy „nie przeszkadzać i popierać”.
• Nie lękać się, nie poddawać się, diabeł nie jest taki straszny. Jak powiedział Immanuel Kant: jak jest dobra konstytucja, to nawet jak diabli rządzą, to ludzie dadzą sobie radę.

Już po głównym przemówieniu Tusk wystąpił na dziedzińcu Uniwersytetu przed zgromadzonymi tam ludźmi, którzy jego wystąpienie śledzili na telebimie. Powiedział tam:

O patriotyzmie

• Dzisiaj sobie uświadomiłem, że to jest niezwykle dziwna forma patriotyzmu, sprowadzać rosyjski węgiel z Donbasu, finansować imperialne pomysły prezydenta Putina, które zagrażają naszemu najbliższemu sąsiadowi i przyjacielowi – Ukrainie i dodawać mu 3,5 mld złotych rocznie za ten węgiel z okupowanej części Ukrainy i truć tym rosyjskim węglem polskie dzieci.

O przyszłości

• Nie można ulegać ponurym przepowiedniom, że świat idzie w złym kierunku. On tam pójdzie, jeśli będziemy pasywni. Nie ma takiego powodu, byliśmy kiedyś w dużo większych opałach niż dzisiaj.
• W tych trzech sprawach - konstytucji, Unii Europejskiej i przyszłości naszych dzieci - musimy znaleźć wspólny język.

O swojej kandydaturze w wyborach prezydenckich

• Przecież to jest za 200 lat - powiedział z uśmiechem.