0:00
0:00

0:00

Szef partii rządzącej Jarosław Kaczyński zapowiedział odejście od modelu ustrojowego, który został przyjęty po 1989 roku i jest, według niego, obciążony pozostałościami komunizmu oraz błędami kapitalizmu lat 80.

Niech się bawią – w ten sposób minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski ocenił protesty kobiet w całej Polsce przeciwko zaostrzeniu prawa o przerywaniu ciąży.

Minister obrony Antoni Macierewicz na posiedzeniu sejmowej komisji obrony zarzucił rządom PO-PSL, że zamierzały zlikwidować polski przemysł zbrojeniowy.

Rząd ogłosił zerwanie rozmów z francuską firmą Airbus w sprawie zakupu śmigłowców typu Caracal dla polskiej armii.

Kolejny odcinek kroniki dokumentujący wydarzenia z początku października 2016.

Publikowana w soboty w OKO.press "Kronika Skórzyńskiego" to jedyny w mediach systematyczny zapis bieżących wydarzeń politycznych. Od 3 września 2017 roku prof. Jan Skórzyński prowadzi swoją kronikę równolegle: na bieżąco, jak do tej pory (w soboty), oraz cofając się w czasie do samych początków państwa PiS - do wyborów parlamentarnych jesienią 2015 roku i idąc dalej tydzień po tygodniu przez rok 2015 i 2016 (w niedzielę).

Pozwoli to na ciekawe porównania, a także przypomni zapomniane deklaracje i zwroty politycznej akcji. Wiemy, że wiele osób kolekcjonuje "Kronikę", teraz można to będzie robić bardziej systematycznie.

Jesienią 2015 roku życie publiczne w Polsce nabrało gwałtownego przyspieszenia. Zwycięski w wyborach obóz polityczny, choć realnie zdobył poparcie około 20 proc. obywateli i nie ma mandatu do zmian konstytucyjnych, rozpoczął z impetem gruntowną przebudowę państwa polskiego. Jej kierunek to cała wstecz w stosunku do przemian podjętych w 1989 roku. Z asystą prezydenta rząd PiS podjął energiczny marsz do tyłu.

Przekreśla zasadę podziału władz, dziesiątkuje armię i dyplomację, a z telewizji publicznej uczynił instrument propagandy. System szkolny cofa do epoki Edwarda Gierka, ingeruje w muzea i teatry, chce przejąć polityczną kontrolę nad sądami i ukrócić samodzielność samorządów.

Odrzuca reguły demokracji liberalnej wypracowane we wspólnocie euroatlantyckiej. W rezultacie odpycha Polskę od centrum cywilizacji Zachodu, kieruje nas na peryferie, do szarej strefy pomiędzy Europą a Rosją.

Bombardowani niemal codziennie informacjami o kolejnych ustawach podporządkowujących sądy władzy politycznej, dymisjach generałów i projektach „polonizacji”, czyli poddania kontroli rządu tej czy innej sfery życia publicznego, z trudem nadążamy za biegiem spraw, próbując zrozumieć dokąd to wszystko zmierza. Stąd pomysł kroniki mającej być kalendarium tzw. dobrej zmiany, lakonicznym zapisem podejmowanych przez rząd PiS działań i ich często równie bulwersujących uzasadnień.

Nie będzie to oczywiście zapis kompletny. Kronika to autorski wybór wydarzeń i opinii, które ilustrują wielkie przestawianie zwrotnicy na torze, po którym Polska poruszała się od 1989 roku. Obserwowany „na żywo” przebieg tej operacji uzupełniam sięgając do jej początku – wyborów parlamentarnych 2015.

Toteż mój kronikarski zapis składa się z dwóch ścieżek – współczesnej i historycznej, pokazującej na zasadzie retrospekcji minione etapy rozpoczętej po wyborach 2015 roku eskapady, o których często już nie pamiętamy.

W roli kronikarza wykorzystuję zarówno swoje doświadczenie dziennikarskie (w tym 12 lat pracy w „Rzeczpospolitej”), jak warsztat historyka. Sporo aspektów „dobrej zmiany” przypomina ludziom starszej daty realia życia w PRL.

Mam wszelako mocną nadzieję, że jeśli nawet historia się powtarza, to tylko jako farsa.

Jan Skórzyński

NOTA BIOGRAFICZNA

Jan Skórzyński (ur. 1954) jest historykiem i politologiem, profesorem Collegium Civitas, gdzie wykłada historię XX wieku.

Uczestnik ruchu opozycyjnego w PRL, był jednym z założycieli Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. 13 grudnia 1981 roku został internowany. Jako dziennikarz pracował w redakcjach „Przeglądu Katolickiego”, „Tygodnika Solidarność”, „Spotkań” i „Rzeczpospolitej”. W latach 2000-2006 był I zastępca redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej” i szefem dodatku „Plus-Minus”.

Wydał szereg książek o najnowszej historii Polski, m.in. Ugoda i rewolucja. Władza i opozycja 1985–1989 (1996), System Rywina czyli druga strona III Rzeczpospolitej (red., 2003), Od Solidarności do wolności (2005), Rewolucja Okrągłego Stołu (2009), Zadra. Biografia Lecha Wałęsy (2009). Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników (2012), Krótka historia Solidarności 1980-1989 (2014). Redaktor naczelny pisma „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” oraz trzytomowego słownika biograficznego Opozycja w PRL. Jego książki były trzykrotnie nominowane do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Poniedziałek 3 października. Piotrowicz: sędziowie TK wypowiedzieli walkę własnemu rządowi

Poseł PiS Stanisław Piotrowicz powiedział, że niektórzy sędziowie Trybunału, łącznie z prezesem TK Andrzejem Rzeplińskim, „wdali się w walkę polityczną”. „Dziś dysponujemy niezbitymi dowodami, że wypowiedzieli walkę własnemu rządowi, rządowi pochodzącemu z demokratycznych wyborów” – oświadczył.

„Zobaczyliśmy, o co tak naprawdę chodzi. Trybunał Konstytucyjny miał być orężem w rękach dzisiejszej opozycji, a w szczególności PO i Nowoczesnej, w walce z demokratycznym rządem” – ocenił polityk partii rządzącej. „Miał czuwać nad tym, by w Polsce nic się nie zmieniło, aby było tak jak było, mimo przegranych przez Platformę wyborów w październiku 2015 roku”.

Poniedziałek 3 października. Niech się bawią

W wielu miastach odbyły się demonstracje przeciwko projektom ograniczenia możliwości przerywania ciąży. Protesty ubranych na czarno kobiet miały miejsce w Warszawie, Łodzi, Szczecinie, Poznaniu, Wrocławiu, Olsztynie, Lublinie, Bydgoszczy, Zielonej Górze, Opolu, Kielcach, Białymstoku, Dąbrowie Górniczej – podała „Rzeczpospolita”.

„Niech się bawią. Jeśli ktoś uważa, że nie ma większych zmartwień w Polsce w tej chwili, to proszę bardzo” – powiedział pytany w radio RMF FM o zapowiedziany protest kobiet minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski.

4 października szef MSZ ocenił w TVN24, że „»czarny protest« był kpiną z bardzo ważnych kwestii. Te demonstracje były polityczne – przeciwko rządowi i większości parlamentarnej”. „Dyskutujmy to w taki sposób, jak sprawa wymaga, a nie w sposób happeningowy na ulicach, prześmiewczy, szyderczy” - zaproponował minister, według którego rząd jest gotowy do rozmów.

Wtorek 4 października. Zerwane negocjacje w sprawie Caracali

Negocjacje z firmą Airbus Helicopters ws. zakupu śmigłowców wielozadaniowych Caracal dla polskiej armii zostały zerwane – poinformowało Ministerstwo Rozwoju na swojej stronie w internecie. W opublikowanym tam komunikacie podano, że „kontrahent nie przedstawił oferty offsetowej zabezpieczającej w należyty sposób interes ekonomiczny i bezpieczeństwo państwa polskiego”.

Zerwanie negocjacji z francuską firmą zbrojeniową nastąpiło bez ostrzeżenia władz w Paryżu i na tydzień przed wizytą w Warszawie prezydenta Francji Francois Hollande’a – podkreśliła „Rzeczpospolita”.

Środa 5 października. Ja takich planów nie mam

Jarosław Kaczyński w wywiadzie dla „Gazety Polskiej” na pytanie, czy w kierownictwie partii rządzącej był rozpatrywany wariant zakładający wymianę premiera, odparł: „Na poważnie nie był rozważany, bo jedynym kandydatem mógłbym być ja, a ja takich planów nie mam”.

Prezes PiS podkreślił „sukcesy ministra obrony Antoniego Macierewicza, który jako pierwszy szef tego resortu […] realnie zmienia, a w zasadzie buduje potencjał naszej armii”. Natomiast zmiany w składzie korpusu dyplomatycznego nie następują, według Kaczyńskiego, „tak szybko, jak powinny. Mamy tego świadomość i liczę na to, że przebudowywanie polskiej dyplomacji zacznie przebiegać dynamiczniej”.

Według przywódcy obozu rządzącego „priorytetem polskiej polityki jest stworzenie takiej sytuacji, w której nasza część Europy – myślę o krajach członkowskich UE – będzie czynnikiem porządkowania Wspólnoty po Brexicie. Są wszelkie przesłanki do tego, by Unię zmienić, być może nawet proponując nowe rozwiązania traktatowe”.

„W mojej ocenie obecna Unia Europejska jest nie do utrzymania. Musi się zmienić" – powiedział Kaczyński. „Przede wszystkim poprzez umocnienie pozycji państw narodowych, daleko idącą deregulację, wyłączenie wszystkich krępujących mechanizmów biurokratycznych, wyłączenie wszelkiej aktywności w sferze ideologicznej i obyczajowej. […] Europa z potężnym wojskiem, skupiona na sprawach gospodarczych, a nie koncentrująca się na sprawach ideologicznych czy obyczajowych, mogłaby być równorzędnym partnerem dla USA. Ale […] szans na stworzenie takiej wspólnoty dziś nie widzę”.

Pytany, czy Polska będzie popierała starania Donalda Tuska o drugą kadencję na stanowisku przewodniczącego Rady Europejskiej, oświadczył: „Sądzę, że przewodniczącym Rady Europejskiej nie powinien być człowiek, wobec którego być może stawiane będą poważne zarzuty. To nie będzie wzmacniało Wspólnoty”.

Środa 5 października. Kaczyński: Tusk nie jest partnerem

Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk w reakcji na zapowiedź Jarosława Kaczyńskiego, że polski rząd nie poprze go na drugą kadencję w Radzie, zaprosił prezesa PiS do debaty. Na pytanie dziennikarzy w Sejmie, czy będzie debatował z Tuskiem, Kaczyński odpowiedział: „Proszę państwa, ja nie jestem w stanie rozmawiać z panem Tuskiem ani o tym, żeby został świadkiem koronnym – małym albo dużym, albo o zgodzie na karę. No, krótko mówiąc – nie ma o czym rozmawiać. On nie jest partnerem politycznym”.

Środa 5 października. Macierewicz: rząd PO-PSL chciał zlikwidować przemysł zbrojeniowy

Minister obrony Antoni Macierewicz na posiedzeniu sejmowej komisji obrony powiedział: „Polski przemysł zbrojeniowy był przygotowywany do faktycznej likwidacji przez koalicję, która rządziła przez ubiegłe osiem lat. Ta likwidacja miała się dokonać przez włączenie Polskiej Grupy Zbrojeniowej za grosze do wielkiego koncernu międzynarodowego, który miał zdominować europejski przemysł zbrojeniowy”.

Macierewicz stwierdził, że „podpisano w tej sprawie list intencyjny. MON jest w dyspozycji tej dokumentacji”. Według ministra „pochodną tej decyzji były zarówno działania na szkodę polskiego przemysłu zbrojeniowego jak i stopień rabunkowej gospodarki w polskim przemyśle zbrojeniowym”.

Piątek 7 października. Szczerski: Polska może nie poprzeć Tuska

Sekretarz stanu ds. międzynarodowych w Kancelarii Prezydenta Krzysztof Szczerski powiedział w TVP, że jest w stanie sobie wyobrazić, iż polski rząd nie będzie popierał Donalda Tuska w wyborach przewodniczącego Rady Europejskiej, ponieważ stanowisko Polski w tej sprawie będzie „wynikiem bardzo wielu czynników”.

Niezadeklarowanie bezwarunkowego poparcia dla Donalda Tuska pokazywałoby partnerom w Unii Europejskiej, że Polska wchodzi do procesu decyzyjnego „z otwartą kartą” i że można z nią „omawiać alternatywy” – tłumaczył Szczerski, jak podał PAP.

„To, co jest ważne, nawet z punktu widzenia pana prezydenta i kancelarii, to to, żeby Polska w ostatecznym rozstrzygnięciu personalnym dotyczącym przewodniczącego Rady Europejskiej była państwem współdecydującym, żeby nasz głos, nasze stanowisko, nasza opinia ostateczna współzadecydowała o tym, kto będzie ostatecznie tym przewodniczącym Rady Europejskiej, bo my musimy przede wszystkim dbać o to, żeby Polska była w centrum procesów decyzyjnych” – podkreślił.

Według ministra w Kancelarii Prezydenta głos prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, że rząd może nie poprzeć kandydatury Tuska pokazuje, że Polska możemy wejść do dyskusji na temat nowego rozdania politycznego w Radzie Europejskiej „nie jako kraj, który wiadomo, że już jest »odkreślony« jako ten, który poprze Donalda Tuska, tylko kraj, który wchodzi do procesu decyzyjnego właśnie otwarty, z otwartą kartą”.

Piątek 7 października. Krótko mówiąc: głupcy i kłamcy

Jarosław Kaczyński w wywiadzie dla „Tygodnika Solidarność” powiedział, że potrzebna jest „zasadnicza reforma Unii [Europejskiej] i radykalne ograniczenie kompetencji Komisji Europejskiej”.

Zdaniem prezesa PiS ci, którzy nie zgadzają się z ustaleniami podkomisji smoleńskiej, „to krótko mówiąc głupcy i kłamcy”.

Piątek 7 października. My nie mamy nawet 2 proc. tego, co oni mieli

Jarosław Kaczyński w rozmowie z „Polska The Times” zapowiedział „odejście od modelu, który został przyjęty po 1989 roku i jest w pewnej mierze obciążony pozostałościami komunizmu – ale także jest bardzo poważnie obciążony błędami tej wersji kapitalizmu, którą my przyjęliśmy, a która obowiązywała na Zachodzie w latach 80. To połączenie jest bardzo toksyczne i chcemy je zmienić, ale to jest zadanie na osiem lat, lekko licząc”.

Szef partii rządzącej stwierdził: „Mówienie o tym, że jestem dyktatorem, jest zabawne, komiczne. W Polsce szaleje opozycja, »dyktator« jest nieustannie obrażany najbardziej wulgarnymi słowami, większa część mediów jest przeciw jego obozowi politycznemu, a na ulicach można robić, co się chce, łącznie z zakłócaniem naszych uroczystości żałobnych. To jest dyktatura? To taka sama prawda jak to, że rozmawiamy na biegunie północnym. My mamy tylko część władzy, którą miała Platforma”.

„Macie i rząd, i prezydenta” – przypomniał dziennikarz. „Ale Platforma miała samorządy, ogromny wpływ w mediach – my nie mamy nawet 2 proc. z tego, co oni mieli – a do tego jeszcze kontrolę nad sądami. Nie mówię, że pełną, ale znaczną”.

Zapytany o rolę Donalda Tuska w Unii Europejskiej, prezes PiS odpowiedział: „Tusk to jest wielki problem. W Polsce toczą się postępowania i w Sejmie, i w prokuraturze, które mogą doprowadzić do tego, że zostaną mu postawione jakieś zarzuty. Czy taka osoba powinna stać na czele Rady Europejskiej? Mam daleko idące wątpliwości.

Bo co się stanie, gdy on zostanie na drugą kadencję, a wtedy postawione zostaną mu zarzuty prokuratorskie? Dlatego uważam, że jego dalszy pobyt w Brukseli jest bardzo ryzykowny – przede wszystkim dla Unii Europejskiej. A Polsce też nic nie przynosi”.

Kaczyński powiedział, że polski rząd może nie poprzeć kandydatury Tuska na drugą kadencję w RE. „Ale proszę pamiętać, że w tej sprawie prawo weta nie obowiązuje, tak że nawet nasz sprzeciw o niczym nie przesądzi” – podkreślił.

;
Na zdjęciu Jan Skórzyński
Jan Skórzyński

Historyk i politolog, wykładowca Collegium Civitas. W PRL uczestnik ruchu opozycyjnego, jeden z założycieli Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. Pracował w redakcjach „Przeglądu Katolickiego”, „Tygodnika Solidarność”, „Spotkań”, był zastępcą redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej” i szefem dodatku „Plus-Minus” (2000-2006). Jest redaktorem naczelnym pisma naukowego „Wolność i Solidarność”. Napisał m.in. „Rewolucję Okrągłego Stołu”, biografię Lecha Wałęsy, historię Komitetu Obrony Robotników, „Krótką historię Solidarności 1980-1989”. Ostatnio wydał „Nie ma chleba bez wolności. Polski sprzeciw wobec komunizmu 1956-1980”. Jego książki były trzykrotnie nominowane do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Komentarze