Dlaczego ludzie głosują na PiS. Zaufanie do polityków inaczej odczytane

Ranking zaufania do polityków jest traktowany zwykle jako polityczna giełda, na której rosną lub spadają akcje poszczególnych graczy. Ale można zobaczyć coś więcej - odpowiedź na pytanie o wysokie poparcie obozu rządzącego.

W listopadowym rankingu zaufania do polityków CBOS w porównaniu z październikiem 2017 - w dół poszły akcje prezydenta Dudy (o 5 pkt proc.) i Pawła Kukiza (o 4 pkt proc.). Czołówka jest jednak niezmienna:

• Dudzie ufa 69 proc. Polek i Polaków,
• Szydło - 56 proc.,
• Kukizowi - 51 proc.,
• Morawieckiemu - 48 proc.,
• Ziobrze - 45 proc.

W pierwszej dziesiątce największego zaufania spoza PiS jest tylko Paweł Kukiz oraz

• Kosiniak-Kamysz, ex aequo z Waszczykowskim - po 31 proc.

I taka jest pierwsza odpowiedź na pytanie o stabilne i wysokie poparcie dla PiS. Politycy sprawujący władzę cieszą się zaskakująco dużym zaufaniem, dotyczy to nawet lidera PiS, któremu ufa już rekordowe dla tego polityka 40 proc., choć wciąż jest na minusie, bo nie ufa mu 48 proc.

Zobacz cały ranking.

Nawet szaleństwa Macierewicza są użyteczne

Politycy PiS skupiają na sobie największą uwagę. Wszyscy badani znają Dudę, Kaczyńskiego, Szydło, praktycznie wszyscy Ziobro i Macierewicza. Spoza obozu władzy tak rozpoznawalny jest tylko Kukiz, odgrywający wciąż rolę antysystemowego buntownika.

W czasach, gdy polityka jest spersonalizowaną grą o sympatię wyborców, taka dominacja wyrazistych postaci obozu władzy utrwala przewagę konkurencyjną nad opozycją.

Opinia publiczna i media, także te krytyczne wobec PiS, koncentrują się na kolejnych ekscytujących pomysłach, wypowiedziach i działaniach władzy. Nawet "szaleństwa" fatalnie ocenianego Macierewicza są tu użyteczne: blokują zainteresowanie innymi sprawami, utrudniają przebicie się do mediów polityków czy polityczek mówiących rzeczy rozsądne (czyli bardziej zrównoważone, a tym samym "nudne"), blokują myślenie alternatywne. Przez sam fakt, że są.

Prawa człowieka nie zwracają uwagi

Uderzający wynik przynosi też odwrotny ranking - nieznajomości polityków. Wśród 24 polityków, o których pyta CBOS, najbardziej nieznany jest Adam Bodnar, aż dwie trzecie ludzi nie wie, kim on jest. Rzecznik praw obywatelskich, który jest jedną z najaktywniejszych osób polskiego życia publicznego, nie skupia na sobie szerszej uwagi, co dowodzi, że tematyka praw obywatelskich nie jest dostatecznie "sexy".

Wśród tych, którzy go znają, Bodnar budzi duże zaufanie (jest na szóstym miejscu w rankingu - patrz niżej), ale nie jest znany nawet tym, którzy są skłonni głosować na liberalną opozycję.

Słabi liderzy opozycji, nieznani zmiennicy

W sondażach CBOS jest do wyboru aż pięć odpowiedzi: zaufanie, obojętność, nieufność, niezdecydowanie i nieznajomość. Gdy skupić się tylko na wyraźnych deklaracjach - i policzyć proporcje zaufania do nieufności - ranking wygląda tak (podkreśliliśmy nazwiska osób spoza obozu władzy).

Na plusie (więcej zaufania niż nieufności) są:

1. Duda 3,45 (razy więcej osób ufających niż nieufnych);
2. Jakubiak 3,29;
3. Morawiecki 3,20;
4. Kosiniak-Kamysz 2,38;
5. Kukiz 2,31;
6. Bodnar 2,14;
7. Szydło 1,80;
8. Karczewski 1,67;
9. Gowin 1,60;
10. Trzaskowski 1,40;
11. Lubnauer 1,38;
12. Gliński 1,25;
13. Ziobro 1,21
14. Błaszczak 1,20;
15. Rafalska 1,18;
16. Waszczykowski 1,11;
17. Kuchciński 1,09.

Na minusie (więcej nieufności niż zaufania są)

1. Macierewicz 1,96 (razy osób mu nieufnych niż ufających);
2. Schetyna 1,91;
3. Szyszko 1,80;
4. Petru 1,62;
5. Czarzasty 1,33;
6. Kaczyński 1,20;
7. Radziwiłł 1,16.

Jak widać, mamy do czynienia z niebezpieczną prawidłowością:

Ilustruje to poniższy wykres, w którym dla większej wyrazistości wskaźnik zaufania do nieufności pomnożyliśmy razy 10. Słupek w górę oznacza przewagę zaufania, w dół - przewagę nieufności.

Dominacja niepopularnych liderów musi utrudniać zdobycie większego poparcia partiom opozycyjnym. Jak wynika z sierpniowego sondażu IPSOS dla OKO.press, elektoraty PO i Nowoczesnej są tego świadome. Wyborcy Platformy uważają, że Budka, Trzaskowski i Kopacz byliby lepszymi liderami partii niż Schetyna. Także Petru przegrywa wśród wyborców Nowoczesnej z Lubnauer i Gasiuk-Pihowicz.

Badanie CBOS "Aktualne problemy i wydarzenia" metodą wywiadów bezpośrednich (face-to-face) wspomaganych komputerowo (CAPI), 2-12 listopada 2017 roku na reprezentatywnej próbie losowej 1016 dorosłych mieszkańców Polski.