Dobra zmiana w zdrowiu: wyprzedziliśmy Albanię. Nas wyprzedziło za to 30 państw europejskich

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia bada skuteczność działania systemu zdrowotnego. Tym razem nie chodzi o ilość wydanych pieniędzy, ale o to, jak są wydawane. Ale i pod tym względem Polska prezentuje się bardzo słabo – zajmujemy 31 miejsce wśród 35 krajów. Najlepszą opiekę zdrowotną w Europie ma Holandia. Najlepsze z naszego regionu są Czechy, które zajmują 12. miejsce, z wynikiem gorszym o zaledwie 7 punktów (na 1000) od Szwecji.

Wyniki Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia, 2016

Z raportu wynikają dwie dobre wiadomości: po pierwsze, jakość opieki zdrowotnej w Europie rośnie. Aż 11 krajów osiągnęło wynik wyższy niż 800 punktów na 1000. Po drugie, Polska awansowała z przedostatniej pozycji (wyniki z 2015 roku) na 31, wyprzedzając Albanię, Rumunię, Bułgarię i Czarnogórę. Na tym jednak dobre wiadomości się kończą.

Polska: prawie najdłuższy czas oczekiwania na wizyty i operacje, trudny dostęp do leków

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia (EHCI) to niezależne badanie jakości opieki zdrowotnej w 35 krajach w Europie, przeprowadzane od 2005 roku. Pomysłodawcą i wykonawcą badań jest think-tank Health Consumer Powerhouse z siedzibą we Francji. Idea jest prosta: chodzi o zbadanie skuteczności zarządzania systemami zdrowotnymi. Badanie składa się z sześciu głównych czynników:

• dostęp pacjenta do informacji;
• długość oczekiwania na wizytę, zabiegi i operacje;
• skuteczność (mierzona śmiertelnością pacjentów);
• zakres oferowanych usług i zabiegów;
• zachowania prewencyjne;
• dostęp do leków.

Dostępność (długość oczekiwania) wizyt, zabiegów i operacji

Polska jest przedostatnia w kategorii dostępu pacjenta do informacji (gorzej mają tylko pacjenci w Czarnogórze). Razem z Wielką Brytanią, Irlandią i Szwecją zajmujemy niechlubne ostatnie miejsce w kategorii długości oczekiwania na wizytę i na zabiegi.

Podkategorie, które niepokoją najbardziej, to bardzo nikłe szanse Polaków na przeżycie raka oraz dostęp do legalnej aborcji, który został oznaczony symbolem tykającej bomby.

Jesteśmy też w ogonie jeśli chodzi o liczbę zabiegów przeszczepu nerki i cesarskich cięć, opiekę geriatryczną i dostępność dializ poza szpitalami. Bardzo źle jest też z dostępem do leków; gorzej jest tylko w Rumunii, Bułgarii, Albanii, Czarnogórze i na Malcie.

Ratują nas skuteczni lekarze – i my sami

Wyniki raportu są dla Polski katastrofalne. Ratujemy się skutecznością lekarzy – okazuje się, że pomimo długich kolejek i dramatycznie niskiego wskaźnika lekarzy na 1000 mieszkańców (zaledwie 2,2 – gorzej jest tylko w Albanii), nasi lekarze są bardzo sprawni. Skutecznie zapobiegają śmierciom noworodków, pacjentów z atakami serca, chorobami układu krążenia i chorobami dróg oddechowych.

Lekarze na 100 tys. mieszkańców, dane z 2015 roku,

Drugi czynnik, który ratuje nas od przedwczesnej śmierci, to zdrowe nawyki. W kategorii "Zachowania prewencyjne" jesteśmy na tym samym poziomie co Dania, Francja i Irlandia , zajmując pierwsze miejsce w naszym regionie. Szczególnie wysoki jest odsetek szczepień niemowląt, aktywność fizyczna i odsetek szczepień HPV (przeciwko rakowi szyjki macicy).

W tej kategorii jedyny niepokojący wynik to liczba osób z nieprawidłowym ciśnieniem. Jednak sam sport i szczepionki to za mało, gdy Polak zachoruje na raka albo będzie musiał zostać szybko zoperowany. Do tego niezbędne jest zaangażowanie państwa.

Dostajemy to, za co płacimy

Niezależnie od Indeksu Konsumenckiego, ci sami autorzy postanowili zbadać zależność między wydatkami na zdrowie a jakością systemu opieki zdrowotnej. Stworzyli więc oddzielne badanie, gdzie zbadali wydatki na mieszkańca na zdrowie, oraz porównali z wynikami Indeksu Konsumenckiego.

Rezultat to tzw. indeks "Bang-for-the-Buck", czyli stosunek wydawanych pieniędzy do jakości. Ale tutaj też wypadamy bardzo słabo – Polska jest znów na 31. pozycji. Można z tego wysnuć prosty wniosek: dostajemy to, za co płacimy. Za nami tradycyjnie uplasowała się Rumunia, Bułgaria i Węgry, ale też Grecja i Irlandia.

To znaczy, że wydajemy pieniądze skuteczniej niż te dwa ostatnie kraje. Ale tylko to nie wystarczy, żeby Polaków miał kto i czym leczyć. Nie uratują nas lekarze pracujący po 300 godzin w miesiącu ani uprawianie sportu, jeśli na ratującą życie operację będziemy musieli czekać długie miesiące. Jednym słowem – niezbędne jest zwiększenie nakładów finansowych na zdrowie.

Wykres pokazujący stosunek wydawanych pieniędzy i jakości opieki zdrowotnej (kliknij, żeby powiększyć)