Duda przeszarżował. Sklepikarze łamią prawo, ale nie tak często
Piotr Duda stwierdził, że w 50 proc. sklepów w sierpniowe święto zamiast właścicieli sprzedawali pracownicy. W rzeczywistości skala zjawiska była znacznie mniejsza. Ale są również inne naruszenia. W jakimś zakresie prawo złamała znaczna większość
Ostatnie kontrole, które miały związek z dniem wolnym [15 sierpnia] okazały się jednym wielkim dramatem. Za ladami w sklepach stali zamiast właścicieli pracownicy. Było tak w 50 proc. skontrolowanych sklepów.
W święta można pracować czy nie?
Kwestię tą reguluje Kodeks Pracy w art. 151.9a. Według przepisów „praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona”. Co prawda ta sama ustawa w art. 1519 § 1 zakazuje pracy również w niedzielę, ale wytrychem, który pozwala obejść ten przepis, jest art. 1519a § 3 „praca w niedziele jest dozwolona w placówkach handlowych przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności”.
Przeczytaj także:
Podobnego wytrychu nie ma jednak dla przepisu o zakazie pracy w święta. Dni te są wymienione w Ustawie o dniach wolnych od pracy. W sumie w Polsce mamy 13 takich dni. Jednym z nich jest 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. Właśnie tego dnia pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy ruszyli na kontrole sklepów w całym kraju.
Według prawa 15 sierpnia (i w pozostałe 12 świąt) za ladą musi stanąć właściciel sklepu, którego nie obowiązują przepisy kodeksu pracy. Oczywiście właściciele próbują obchodzić przepisy, zatrudniając pracowników na umowy cywilno-prawne. Pracujących w ten sposób nie chroni kodeks pracy – między innymi nie dotyczy ich zakaz pracy w święta. Takie próby narażają jednak pracodawców na zarzut ze strony Państwowej Inspekcji Pracy o łamanie prawa.
Mali nie przestrzegają zakazu. Duzi – unikają kontroli
PIP 15 sierpnia wszedł do 1176 małych sklepów i 291 placówek wielkopowierzchniowych. Nie wszystkie kontrole udało się zakończyć: albo były utrudniane, albo właścicieli nie było. Wyniki kontroli dotyczą jedynie 580 placówek handlowych.
Zakaz handlu w święta znacznie rzadziej łamały placówki wielkopowierzchniowe. Jedynie 3 na 26 skontrolowanych złamało przepisy. Trzeba jednak pamiętać, że inspektorom PIP udało się skontrolować jedynie ponad 20 na niemal 300; znacznie łatwiej było sprawdzić małe sklepy – w 554 spośród 1176 nie odnotowano utrudnień uniemożliwiających kontrolę.
Jednak to małe sklepy znacznie częściej łamały zakaz handlu w niedzielę. Przepisy pogwałcił co piąty sklep. To sporo, ale znacznie mniej niż mówi Piotr Duda.
Co ważne na 580 skontrolowanych sklepów w 485 przypadkach, a więc w znacznej większości, odnotowano wykroczenia przeciw prawom pracowniczym.
PIP informował również o kontrolach zakazu pracy w święta przeprowadzonych w 2014 roku. Wtedy wyniki były bardziej niekorzystne dla strony handlarzy. Zakaz był łamany w 1/3 kontrolowanych sklepów.
Różnica w wynikach kontroli z 2014 roku i z sierpnia może wynikać z dużego nagłośnienia medialnego akcji w święto Wniebowzięcia NMP. Nieuczciwi sklepikarze mogli po prostu przestraszyć się sankcji i woleli nie ryzykować łamania prawa.
Analityk nierówności społecznych i rynku pracy związany z Fundacją Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, prekariusz, autor poczytnego magazynu na portalu Facebook, który jest adresowany do tych, którym nie wyszło, czyli prawie do wszystkich. W OKO.press pisze o polityce społecznej i pracy.
Analityk nierówności społecznych i rynku pracy związany z Fundacją Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, prekariusz, autor poczytnego magazynu na portalu Facebook, który jest adresowany do tych, którym nie wyszło, czyli prawie do wszystkich. W OKO.press pisze o polityce społecznej i pracy.
Komentarze