Duda: „W 1989 roku nastąpiła bezkrwawa rewolucja, ale płacimy za to cenę”. Krwawe fantazje

Swoje przemówienie prezydent (w całości tutaj) wygłosił w momencie szczególnym: w rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych z władzą komunistyczną przez Lecha Wałęsę, przywódcę powstającej wtedy „Solidarności”. Miejsce również było symboliczne: kościół św. Brygidy, którego proboszcz ks. Henryk Jankowski w 1980 roku udzielił wsparcia duchowego protestującym stoczniowcom, a później przez lata pomagał przywódcom „S”.

Odnotowujemy z obowiązku, że w całym przemówieniu nie padło nazwisko Lecha Wałęsy - przywódcy ówczesnego strajku, głównego negocjatora porozumienia z władzą komunistyczną, sławnego na cały świat symbolu robotniczego protestu przeciwko komunistom.

Wałęsa jest jednak znienawidzony przez Jarosława Kaczyńskiego i PiS oraz systematycznie eliminowany z oficjalnej rządowo-rocznicowej wersji historii; jeżeli się o nim wspomina, to przede wszystkim w kontekście jego epizodu współpracy z SB na początku lat 70. (a więc na długo przed „Solidarnością”).

Uderzająca - chociaż również nie zaskakująca - była obecność wątków religijnych i mesjanistycznych w przemówieniu prezydenta. Początek przemówienia poświęcił ówczesnemu papieżowi Janowi Pawłowi II, którego wspomniał parokrotnie. Później porównał zwycięstwo „S” nad komunizmem do wygranej Polaków pod Warszawą w 1920 roku.

Zacytujmy:

„Stało się, że po raz kolejny w historii naszego państwa to, co wydarzyło się u nas dzięki bohaterstwu i niezłomności Polaków, stało się udziałem i zbawieniem dla wielu innych. Bo jakże inaczej potraktować wielkie zwycięstwo Solidarności, którego efektem było zburzenie muru berlińskiego, którego efektem był upadek żelaznej kurtyny, efektem, tak jak w 1920 roku, efektem bohaterstwa polskich żołnierzy i genialnego planu marszałka Piłsudskiego i dowódców”.

Religijny mesjanizm Dudy - zwycięstwo nad komunizmem dokonało się „dzięki modlitwie kapelanów” oraz „takiemu oddaniu jak oddanie ks. Jerzego [Popiełuszki] i Bogu, i Polsce” - wzięty dosłownie jest oczywiście wyolbrzymieniem realnych historycznych polskich dokonań.

Niereligijny upadek komunizmu

Jak pisaliśmy już wcześniej w OKO.press, Europa nie jest wcale przekonana, że w 1920 roku pod Warszawą uratowaliśmy ją przed komunizmem. Upadek komunizmu na przełomie lat 1989-90 dokonał się zaś z wielu powodów, z których niebagatelnym było bankructwo gospodarki socjalistycznej pogłębione przez wyścig zbrojeń i przez spadek cen ropy naftowej, której eksport utrzymywał gospodarkę ZSRR na powierzchni pod koniec lat 70.

Większość przemówienia prezydent RP poświęcił jednak Polsce po 1989 roku. Zacytujmy najważniejszy fragment:

„Są dzisiaj różne dyskusje i spory dotyczące tamtego przełomu 1989 roku. Można się zgadzać z różnymi koncepcjami, różnymi teoriami, ale fakty są takie, że w Polsce nastąpiła bezkrwawa w zasadzie rewolucja. Nie strzelano do ludzi na ulicach tak jak tutaj, w Gdańsku, w Gdyni, w 1970 roku.

Nie ma dzisiaj dziesiątek, setek czy tysięcy krzyży nad mogiłami młodych ludzi, którzy, tak jak ja, wtedy mieli po 17, 18 lat, i którzy być może byliby gotowi walczyć o wolną Polskę z bronią w ręku.

Oto dalszy ciąg mesjanistycznej opowieści: Polska uratowała Europę, ale zapłaciła za to cenę - dalszego uwikłania w komunizm.

Oczyszczająca moc krwi

Nie jest jasne, czy Duda pochwala fakt, że rewolucja 1989 roku i oddanie przez komunistów władzy dokonało się w całkowicie bezkrwawy sposób. Mesjanistyczna prawica wierzy w oczyszczającą moc przelanej krwi. Krwawe fantazje o wieszaniu i rozstrzeliwaniu zdrajców można znaleźć w twórczości poety Jarosława Marka Rymkiewicza, wieszcza prawicy.

Obrazy krwi i masakry - która ma służyć moralnemu celowi - wypełniają całą wyobraźnię historyczną PiS. Widać to bardzo wyraźnie

• w opowieściach o Powstaniu Warszawskim („ofiara krwi”, „moralne zwycięstwo”, „zwycięstwo ducha”)
• oraz „żołnierzach wyklętych” (znów: „ofiara krwi”, „danie świadectwa” itp.).
• W przypadku opowieści Dudy o „Solidarności” obrazy masakry powracają jako przedmiot tęsknoty.

My w OKO.press możemy mieć tylko nadzieję, że fascynacja mordem i krwawym „oczyszczeniem” - cokolwiek może ono znaczyć - pozostanie wyłącznie w sferze wyobrażeń obecnej ekipy.

Na poziomie zupełnie praktycznym dodajmy jeszcze, że nie ma żadnych danych, aby kraje, w których faktycznie doszło do krwawych przewrotów, miały potem lepsze życie publiczne (bliskim Polsce przykładem jest Rumunia, w której w 1989 roku strzelano na ulicach i której komunistyczny dyktator został rozstrzelany po parodii sądu).

Jakie były wady III RP według Dudy

• „W Sądzie Najwyższym wciąż orzekają sędziowie, którzy skazywali ludzi niepodległościowego podziemia w czasie stanu wojennego” (to jest fałsz, pisaliśmy o tym tutaj).
• „To nie była zdrowa Polska, jeżeli polski parlament niby po przełomie wybiera komunistycznego dyktatora na pierwszego prezydenta III Rzeczypospolitej”.

Chodzi naturalnie o wybór Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta, dokonany jednym głosem przewagi. Przypomnijmy, że był on efektem porozumienia opozycji z komunistami, w których ręku były wówczas wszystkie resorty siłowe - wojsko i służba bezpieczeństwa; wypominanie tego bez kontekstu jest ahistoryczną manipulacją. Rok później Jaruzelski sam złożył urząd, a powszechne wybory prezydenckie wygrał Lech Wałęsa.

• „skazą podszytą komunistycznym chichotem była likwidacja Stoczni Gdańskiej”. Upadek stoczni był elementem szerszego procesu: pracujące na potrzeby zamkniętej komunistycznej gospodarki zakłady pracy często źle radziły sobie w nowych, rynkowych warunkach. Wielu ekonomistów krytykowało też politykę przemysłową lat 90.; upadek stoczni nie jest jednak, jak wydaje się sugerować Duda, zemstą komunistów zza grobu.

W istocie do upadku Stoczni Gdańskiej przyczynił się także PiS, sprzedał Stocznię ukraińskiej spółce, a pod jej bankructwie teraz ją odkupił, prawdopodobnie za dużo więcej, cena odkupu nie jest ujawniona. OKO.press pisało o tym tu:

Liberałowie całe zło

Na zakończenie Duda zaatakował liberalną opozycję. Zacytujmy: „Gdzie byli przeciwnicy obecnej władzy protestujący, niby broniący konstytucji, wtedy, kiedy nie było żadnej pomocy dla rodziny i kiedy następowała coraz większa pauperyzacja, i kiedy bezrobocie wynosiło ponad 10 procent. Gdzie oni wtedy byli? Gdzie byli, gdy likwidowano stocznię Gdańską? Wtedy uważali, że wszystko jest w porządku? Gdzie byli, kiedy na umowach śmieciowych budowano neoliberalną gospodarkę, odbierając ludziom chleb i spokojne życie. Gdzie byli?”.

Duda odwołał się tutaj do retoryki krytyków transformacji gospodarczej (do których sam nie należał, co szybko mu przypomniał polityk partii Razem Adrian Zandberg).

Zandberg przypomniał także jeszcze jedno: że krytycy ekonomicznych kosztów transformacji - zwłaszcza bezrobocia - byli także wśród najważniejszych postaci elity „S” z lat 80.

Fantazje o zdradzie elit

Duda wrócił w tym miejscu do innej ważnej figury prawicowej wyobraźni: rzekomej „zdrady” elit „S” przy Okrągłym Stole, podczas którego miało dojść do „dogadania się” z komunistami kosztem robotników.

Nie ma przy tym znaczenia, że zarówno przebieg rozmów przy Okrągłym Stole, jak i podjęte w ich trakcie ustalenia są dobrze udokumentowane, a przeciwko takiej legendzie protestował sam Lech Kaczyński.

Żadne fakty nie mają tu znaczenia: