Dyscyplinarka dla sędzi Czubieniak za słowa "to była tragifarsa" o posiedzeniu Izby Dyscyplinarnej

Rzecznikowi dyscyplinarnemu Piotrowi Schabowi i jego zastępcy Piotrowi Radzikowi nie spodobały się m.in. takie wypowiedzi sędzi Aliny Czubieniak w wywiadach udzielonych po rozprawie w nowej Izbie Dyscyplinarnej SN:

• „Posiedzenie w SN to była jakaś tragifarsa”,
• „Skład sędziowski, w którym był notariusz [obecnie sędzia Izby Dyscyplinarnej Paweł Czubik], radca prawny [obecnie sędzia ID Tomasz Przesławski] i tzw. czynnik ludowy, czyli ławnik [Hanna Wiśniarska], w ogóle, mam wrażenie, nie rozumiał, o czym ja do nich mówię”,
• „Piątkowa rozprawa to było najbardziej żenujące wydarzenie w moim życiu zawodowym”,
• „Miałam wrażenie, że rozmawiam ze ślepym o kolorach, albo z głuchym o muzyce”,
• „Kara upomnienia dla mnie to była klasyczna ustawka”,
• „Całe to posiedzenie tego sądu dyscyplinarnego w SN było dla mnie po prostu żenujące”.

OKO.press poprosiło Alinę Czubieniak, sędzię z 35-letnim stażem, o komentarz do zapowiedzi drugiej dyscyplinarki.

„Moje emocje po tym wyroku były prawidłowe. Może powinnam używać bardziej ogólnych sformułowań, ale po tym, jak mnie potraktowano, moje rozgoryczenie wynikiem rozprawy w Sądzie Najwyższym było uzasadnione” – mówi pani sędzia.

I dodaje:

Sędzia Czubieniak od wyroku upomnienia będzie składać odwołanie do innego składu Izby Dyscyplinarnej.

Orzeczenia sędzi broni prof. Ewa Łętowska (czytaj niżej).

Za co Izba Dyscyplinarna SN ukarała sędzię

Alina Czubieniak z Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim została w piątek 22 marca ukarana upomnieniem przez Izbę Dyscyplinarną SN. Trzyosobowy skład tej Izby uznał (wyrok nie jest prawomocny), że źle zinterpretowała przepisy wydając orzeczenie uchylające areszt dla 19-latka podejrzanego o napastowanie seksualne 9-latki.

OKO.press opisało tę sprawę:

Przypomnijmy, sędzia Alina Czubieniak uchyliła areszt 19-latkowi, bo choć jest niepełnosprawny intelektualnie i jest analfabetą, nie miał obrońcy ani podczas przesłuchania na policji, ani w prokuraturze, ani na posiedzeniu aresztowym w sądzie rejonowym (to orzeczenie tego sądu uchyliła sędzia).

A w sytuacji gdy jest osoba jest niepoczytalna, to powinna mieć obrońcę. Sędzia nakazała ponowne przeprowadzenie rozprawy aresztowej, tym razem z udziałem obrońcy.

Sprawą zainteresowało się ministerstwo sprawiedliwości, które napisało do rzecznika dyscyplinarnego, a ten zrobił sędzi dyscyplinarkę. Po piątkowym wyroku w Izbie Dyscyplinarnej SN sędzia Czubieniak czuła gorycz. Bo została ukarana za sprawiedliwe orzeczenie.

Sprawa zbulwersowała środowisko sędziów. A Alina Czubieniak udzieliła dwóch wywiadów – portalowi Onet i „Gazecie Lubuskiej”. W ostrych słowach skrytykowała wyrok Izby Dyscyplinarnej oraz sędziów, którzy ją skazali.

Nominatów zabolało

Efekt jest błyskawiczny. W poniedziałek rzecznik dyscyplinarny dla sądów powszechnych Piotr Schab poinformował w komunikacie, że jego zastępca Przemysław Radzik wszczął postępowanie wyjaśniające w związku z wypowiedziami sędzi Czubieniak.

Rzecznik dyscyplinarny pisze, że w obu wywiadach sędzia „wyraziła publicznie opinię na temat toczącego się przeciwko niej postępowania dyscyplinarnego, a także wyraziła opinie dotyczącego przebiegu tego postępowania na rozprawie przed Sądem Najwyższym dnia 22 marca 2019 r.”

Ponadto, miała „dokonać znieważających ocen dotyczących członków składu orzekającego w Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego”.

Zdaniem rzecznika dyscyplinarnego tymi wypowiedziami sędzia Czubieniak „mogła uchybić godności zawodu sędziego, naruszając wynikający z art. 82 § 2 ustawy prawo o ustroju sądów, powszechnych nakaz strzeżenia powagi stanowiska sędziego i unikania wszystkiego, co mogłoby przynieść ujmę godności sędziego lub osłabić zaufanie do jego bezstronności, oraz wynikające z § 13 i § 16 Zbioru Zasad Etyki Zawodowej Sędziów zakazy publicznego wyrażania opinii na temat toczącego się postępowania, oraz stwarzania swoim zachowaniem nawet pozorów nierespektowania porządku prawnego”.

Tempo z jakim rzecznik dyscyplinarny wszczął sprawę przeciwko sędzi może świadczyć o tym, że jej wywiady zabolały „dobrą zmianę” w sądach.

Iustitia broni sędzi

Krystian Markiewicz, przewodniczący Stowarzyszenia niezależnych sędziów Iustitia, bierze w obronę sędzię Czubieniak. „Rzecznicy dyscyplinarni nie dość, że biorą się za oskarżanie sędziów za wydane orzeczenie, to nie są gotowi na krytykę ich działania oraz krytykę Izby Dyscyplinarnej. I ścigają i zastraszają sędziów za ich krytykę” – mówi OKO.press.

Dodaje, że sędziowie będą jednak głośno mówić o tym co robią rzecznicy dyscyplinarni i jak działa Izba Dyscyplinarna SN. „Strona procesu [czyli Alina Czubieniak] ma prawo wypowiedzieć się w kwestii dotyczącej jej sprawy. Ona ma też prawo do procesu przez sądem i to sądem właściwie obsadzonym” – mówi Markiewicz.

Nabór nielegalny

Czubieniak – podobnie jak Iustitia – kwestionuje legalność wyboru sędziów do dwóch nowych Izb Sądu Najwyższego, które powołał PiS - Izby Dyscyplinarnej i Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.

Sędziowie uważają, że nabór sędziów do tych Izb jest nieważny. Bo przeprowadziła go nowa KRS, którą PiS i Kukiz 15 powołali w niekonstytucyjny sposób. Ponadto powołanie tak wybranych sędziów SN przez prezydenta zablokował NSA do czasu rozpoznania przez TSUE pytań prejudycjalnych w sprawie legalności KRS. Prezydent nie przejął się jednak orzeczeniem NSA.

Sędzia Czubieniak powołując się na te argumenty złożyła wniosek o wyłączenie wszystkich sędziów tych dwóch Izb z rozpoznania jej sprawy. Szybko rozpoznał go Konrad Wytrykowski z Izby Dyscyplinarnej. Wniosek uznał za niezasadny. Co ciekawe Wytrykowski rozpoznał wniosek, choć sędzia domagała się również wyłączenia jego.

Dlatego po wydaniu wyroku dyscyplinarnego w piątek i ukaraniu upomnieniem Alina Czubieniak była rozżalona. I w wywiadach użyła mocnych słów. „Rozumiem, że od sędziego wymaga się wstrzemięźliwości, ale jej rozemocjonowanie jest uzasadnione, w związku z tym, co ci panowie wydali” – uważa szef Iustitii Krystian Markiewicz.

Prof. Łętowska broni sędzi Czubieniak

Jej orzeczenie dotyczące chłopaka skomentowała dla OKO.press prof. Ewa Łętowska, była Rzecznik Praw Obywatelskich, sędzia TK i NSA. Prof. Łętowska podkreśla, że orzeczenie za którą ją skazano jest zgodne ze standardem wymaganym wobec Polski.

„Z artykułu 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka gwarantującego prawo do rzetelnego procesu wynika, iż oskarżony musi mieć zagwarantowane prawo do korzystania z pomocy obrońcy już od samego początku postępowania polegającego na przesłuchaniu przez policję” – podkreśla prof. Ewa Łętowska.

Przypomina o sprawie Płonka przeciw Polsce w której Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu stwierdził, że „brak dostępu skarżącej do obrońcy podczas jej przesłuchania przez policję spowodował bezpośredni i niekorzystny skutek dla skarżącej. Ani późniejsza pomoc obrońcy, ani kontradyktoryjność postępowania sądowego nie były w stanie naprawić tych niekorzystnych skutków”.

Sędzia Czubieniak zastosowała te standardy do sprawy 19-latka.