"Eksterytorialne terytorium" Elżbiety Witek. Minister, która nie odróżnia prezydenta od ambasady
Szefowa gabinetu politycznego Beaty Szydło w TVP Info ogłosiła, że miejsce katastrofy smoleńskiej jest "eksterytorialnym terytorium" Polski. To nonsens sprzeczny z konwencjami międzynarodowymi. Minister polskiego rządu, choć nie zna podstawowych aktów regulujących stosunki dyplomatyczne między krajami, chętnie wypowiada się na ich temat
Minister Elżbieta Witek w TVP Info stwierdziła, że, choć nie wierzy w wolę współpracy ze strony Rosji, to "należy wykorzystać wszystkie prawnie dostępne możliwości".
Swoją wypowiedź poparła oryginalnym wykładem z zakresu prawa międzynarodowego.
Na pokładzie tego Tupolewa zginął kawałek polskiego państwa. To zawsze powtarzam, bo tam, gdzie jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, tam jest państwo polskie. To było eksterytorialne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W prawie międzynarodowym pojęcie eksterytorialności ma jednak swoje, zupełnie inne znaczenie. Oznacza wyłączenie spod jurysdykcji danego państwa ustalonych miejsc (najczęściej są to ambasada, rezydencja ambasadora, konsulat, choć mogą to być np. całe dzielnice) - w drodze umowy między państwami zostają one uznane przez państwo przyjmujące za "nietykalne", aby zapewnić państwu wysyłającemu gwarancję możliwości prowadzenia akcji dyplomatycznej i konsularnej.
Podstawą prawną tych rozwiązań są Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 1961 roku oraz Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych z 1963 roku.
Eksterytorialność dotyczy jednak tylko ustalonych miejsc i nie jest tożsama z uznaniem tych miejsc za pełnoprawne terytorium państwa reprezentowanego. Celem tych konwencji międzynarodowych jest umożliwienie rozwoju stosunków między państwami, nie można więc ani prowadzić ekspansji terytorialnej w drodze ustanawiania nowych ambasad i konsulatów, ani używać tych obiektów do celów innych niż związane z dyplomacją.
Prawo międzynarodowe jest nie do pogodzenia z twierdzeniami Elżbiety Witek - nie ma mowy ani o tym, aby lotnisko w Smoleńsku stało się eksterytorialne bez zgody państwa przyjmującego, ani o tym, aby jakieś miejsce było "eksterytorialnym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej".
Prawo międzynarodowe dotyczy również środków transportu. Choć środki transportu "nie podlegają rewizji, rekwizycji, zajęciu lub egzekucji", to
pojazdy muszą stosować się do przepisów ruchu drogowego kraju przyjmującego, a nie kraju wysyłającego (inaczej pojazdy brytyjskiej ambasady jeździłyby po lewej stronie warszawskich ulic!), a piloci samolotów nie mogą ignorować poleceń wydawanych przez kontrolerów lotu w państwie przyjmującym.
Przeczytaj także:
Immunitet głowy państwa
Większość omawianych konwencji dotyczy przywilejów i immunitetów przysługującym członkom misji dyplomatycznej Zgodnie z prawem międzynarodowym jeszcze dwóm kategoriom urzędników krajowych - głowie państwa i ministrowi spraw zagranicznych - przysługuje pełna nietykalność w zakresie odpowiedzialności karnej w innym państwie. Uznano po prostu, że można dość bezpiecznie założyć, że monarchowie, prezydenci i szefowie dyplomacji nie będą popełniać pospolitych przestępstw w czasie podróży zagranicznych. W stosunku do dużo liczniejszej grupy przedstawicieli państwa - ministrów, członków parlamentów, władz samorządowych, urzędników etc., te przywileje i immunitety są ograniczane lub nie stosuje się ich wcale.
Socjolog, publicysta. Publikuje na łamach Gazety Wyborczej. Doktorant w ISNS UW.
Socjolog, publicysta. Publikuje na łamach Gazety Wyborczej. Doktorant w ISNS UW.
Komentarze