Europa chce finansować promocję swoich wartości w krajach członkowskich. PiS i Fidesz są przeciw

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 kwietnia 2018 roku w sprawie konieczności ustanowienia instrumentu na rzecz wartości europejskich wspierającego organizacje społeczeństwa obywatelskiego, które propagują wartości podstawowe w Unii Europejskiej na poziomie lokalnym i krajowym (2018/2619(RSP))

Parlament Europejski,

– uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE) oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

– uwzględniając Kartę praw podstawowych,

– uwzględniając konkluzje Rady w sprawie stosowania Karty praw podstawowych,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2016 roku w sprawie ustanowienia unijnego mechanizmu dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych(1) ,

– uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz konwencje, zalecenia, rezolucje i sprawozdania Zgromadzenia Parlamentarnego, Komitetu Ministrów, Komisarza Praw Człowieka i Komisji Weneckiej Rady Europy,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 24 stycznia 2017 roku zatytułowane „Wzmocnienie praw obywateli w Unii demokratycznych zmian. Sprawozdanie na temat obywatelstwa UE z 2017 r.” (COM(2017)0030),

– uwzględniając opublikowane w styczniu 2018 roku sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej zatytułowane „Challenges facing civil society organisations working on human rights in the EU” [Wyzwania stojące przed organizacjami społeczeństwa obywatelskiego zajmującymi się prawami człowieka w UE],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2018 roku w sprawie następnych Wieloletnich Ram Finansowych (czyli siedmioletniego budżetu UE): przygotowanie stanowiska Parlamentu dotyczącego WRF na okres po 2020 r.(2) ,

– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie finansowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego przez UE, przyjęte w dniu 19 października 2017 r.(3) ,

– uwzględniając projekt rezolucji Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,

– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że wspólnych europejskich wartości podstawowych zapisanych w art. 2 TUE, mianowicie poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, a także zasad pluralizmu, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz równości kobiet i mężczyzn, nie można uznawać za rzecz oczywistą i trzeba je stale kultywować i chronić, ponieważ pogorszenie sytuacji w tym zakresie w którymkolwiek z państw członkowskich może mieć szkodliwe skutki dla UE jako całości;

B. mając na uwadze, że aktywne i dobrze rozwinięte społeczeństwo obywatelskie we wszystkich państwach członkowskich UE stanowi najlepszą ochronę przed erozją tych wartości;

C. mając na uwadze, że wiele organizacji społeczeństwa obywatelskiego nadal propaguje te wartości, mimo że boryka się z coraz większymi trudnościami ze zdobyciem środków finansowych niezbędnych do rozwoju i prowadzenia działalności w sposób niezależny i skuteczny;

D. mając na uwadze, że UE zapewnia bezpośrednie finansowanie organizacjom społeczeństwa obywatelskiego działającym w państwach trzecich w celu wspierania tych wartości, lecz możliwości finansowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego realizujących ten cel w UE są bardzo ograniczone, w szczególności jeśli chodzi o organizacje społeczeństwa obywatelskiego działające na poziomie lokalnym i krajowym;

1. ponownie stwierdza, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego mają kluczowe znaczenie dla utrzymania i propagowania wartości zapisanych w art. 2 TUE, tj. poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawa, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, i odgrywają zasadniczą rolę w propagowaniu aktywnego obywatelstwa w UE, a także w ułatwianiu merytorycznej debaty publicznej stanowiącej element pluralistycznej demokracji;

2. podkreśla, że UE musi wypracować nowe i skuteczne metody ochrony i propagowania tych wartości w Unii;

3. uważa w związku z tym, że UE powinna zapewniać ukierunkowane wsparcie finansowe organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, które, działając na poziomie lokalnym i krajowym, propagują i chronią te wartości;

4. wzywa UE, aby w celu propagowania i ochrony wartości zapisanych w art. 2 TUE, w szczególności demokracji, praworządności i praw podstawowych, utworzyła specjalny instrument finansowania – który można by nazwać instrumentem na rzecz wartości europejskich – w budżecie UE w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) na okres po 2020 r., na poziomie finansowania odpowiadającym co najmniej poziomowi Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka, który służy podobnym celom poza granicami Unii; zaleca, aby strukturalnym priorytetem tego instrumentu było tworzenie na poziomie krajowym i lokalnym zdrowego i zrównoważonego sektora organizacji społeczeństwa obywatelskiego zdolnego spełniać rolę polegającą na ochronie tych wartości;

5. uważa, że instrument ten powinien zapewniać organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, które angażują się w propagowanie i ochronę tych wartości na terytorium UE, dotacje na działalność (finansowanie podstawowe, jak również dotacje na projekty i inicjatywy);

6. podkreśla, że instrument, którym powinna zarządzać Komisja, powinien zapewniać szybkie i elastyczne procedury przyznawania dotacji; zaleca w szczególności, aby procedura składania wniosków była przyjazna dla użytkownika i łatwo dostępna dla lokalnych i krajowych organizacji społeczeństwa obywatelskiego;

7. uważa, że instrument ten powinien być w szczególności ukierunkowany na projekty i inicjatywy propagujące wartości europejskie na poziomie lokalnym i krajowym, na przykład projekty w zakresie aktywności obywatelskiej oraz rzecznictwo i inne działania kontrolne, oraz że projekty i inicjatywy transnarodowe powinny odgrywać jedynie rolę uzupełniającą; uważa, że szczególną uwagę należy zwrócić na budowanie zdolności organizacji społeczeństwa obywatelskiego do współdziałania z ogółem społeczeństwa, tak aby lepiej rozumiało ono zasady pluralistycznej i partycypacyjnej demokracji, praworządności oraz prawa podstawowe;

8. podkreśla, że instrument ten powinien uzupełniać już istniejące europejskie i krajowe instrumenty i działania propagujące i chroniące te wartości i w związku z tym nie powinien być tworzony kosztem innych funduszy europejskich i krajowych oraz działań w tej dziedzinie;

9. podkreśla, że w zarządzaniu tym nowym instrumentem musi być zapewniona rozliczalność finansowa ustanowiona w rozporządzeniu finansowym, zwłaszcza w odniesieniu do przestrzegania zobowiązań prawnych, pełnej przejrzystości w zakresie wykorzystania środków, należytego zarządzania finansami i rozważnego korzystania z zasobów;

10. zaleca Komisji, aby sporządzała roczne sprawozdanie dotyczące wyników instrumentu i publikowała wykaz organizacji i działań, które sfinansowano z jego środków;

11. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Radzie Europy.