Fragment parku narodowego ma trafić w ręce zakonników. Rozporządzenie last minute ministra Wosia

Projekt rozporządzenia zakłada usunięcie z granic ŚPN 1,3 ha na Łyścu oraz włączenie do ŚPN ponad 60 ha izolowanej enklawy leśnej pod Grzegorzowicami.

Dokument do konsultacji wysłano do dziewięciu arbitralnie wybranych przez ministra organizacji. Nie ogłoszono go Biuletynie Informacyjnym ministerstwa, nie jest więc dostępny dla każdego obywatela.

To nie były konsultacje

25 czerwca 2020 r. na stronie Rady Ministrów ukazał się projekt rozporządzenia w sprawie zmiany granic Świętokrzyskiego Parku Narodowego. 8 września 2020 r ówczesny minister środowiska swoje plany zmniejszenia ŚPN rozesłał w formie projektu rozporządzenia do kilku organizacji pozarządowych.

Jednocześnie minister zaprosił na „konsultacje społeczne” dziewięć wybranych przez siebie organizacji pozarządowych. „Konsultacje” miały się odbyć 10 września w ministerstwie środowiska.

Strona społeczna i przyrodnicy mieli dwa dni na zapoznanie się z całością sprawy, która swój początek ma w kwietniu 2019 r. O konsultacjach i terminie spotkania oraz pełnym tekście projektu rozporządzenia nie zostało poinformowane Stowarzyszenie MOST, które prowadzi tę sprawę od samego jej początku i koresponduje z ministerstwem.

Stowarzyszenie MOST wysłało do ministra środowiska pismo z pytaniem, z jakiego powodu jego przedstawiciele nie zostali zaproszeni na „konsultacje” oraz wysłało zgłoszenie swojego przedstawiciela mimo braku zaproszenia. Do dziś Michał Woś nie odpowiedział na żadne z tych pism.

Co do trybu prowadzenia konsultacji społecznych, to zgodnie z art. 10 ust 2 ustawy o ochronie przyrody, „Określenie i zmiana granic parku narodowego może nastąpić (...) po zaopiniowaniu, w terminie 30 dni od dnia przedłożenia tych zmian, przez zainteresowane organizacje pozarządowe”.

Nie ma tu więc mowy o tym, że minister środowiska może sobie dowolnie decydować, z kim się konsultuje. Informacja o konsultacjach społecznych ma być powszechna i dostępna dla wszystkich. Natomiast pozostawienie 2 dni na zajęcie rozsądnego stanowiska to zupełne kuriozum. Tym bardziej, że sobie minister daje mnóstwo czasu na odpowiedzi. Albo nie odpowiada wcale.

Ministerstwo milczy

Ostatecznie na spotkanie z ministrem Wosiem przybył zgłoszony przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot jeden człowiek - ja. Reprezentowałem stanowisko Pracowni, ale też Stowarzyszenia MOST, którego jestem prezesem. Poinformowałem o tym fakcie przedstawicieli ministerstwa. Bo samego ministra nie było.

Na piśmie i w wystąpieniu zgłosiłem szereg uwag do projektu rozporządzenia. Pierwszą uwagą była ta o niezgodnym z prawem trybie ogłoszenia konsultacji społecznych w sprawie zmiany granic Świętokrzyskiego Parku Narodowego. W świetle prawa konsultacje nie odbyły się, a spotkanie było okazją do wygłoszenia stanowiska dwóch organizacji pozarządowych w tej sprawie.

Cały komentarz dyrektora Departamentu Ochrony Przyrody Ministerstwa Środowiska Łukasza Rejta można skrócić do zdania: muszą się teraz zająć tym nasi prawnicy. Do dziś się nie zajęli.

Swoje uwagi zgłosił także Klub Przyrodników i Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, czołowe polskie organizacje przyrodnicze.

Do projektu rozporządzenia zostały także zgłoszone trzy interpelacje poselskie. Do ani jednej z nich były minister się nie odniósł. W jednym ze swoich pism Woś poinformował Stowarzyszenie MOST, że sformułowane w piśmie zapytania wymagają zaangażowania kilku komórek organizacyjnych ministerstwa w związku z czym termon odpowiedzi wydłuży się przynajmniej do 18 października 2020.

10 dni na uwagi

Jednak w ostatnim swojego urzędowania Woś ponownie przesłał projekt rozporządzenia do dziewięciu wybranych przez siebie organizacji: Ligi Ochrony Przyrody, Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, Klubu Przyrodników, Pracowni na rzecz Wszystkich Istot, Fundacji Dzika Polska, WWF Polska, Greenpeace Polska, Polskiego Klubu Ekologicznego i Fundacji Greenmind.

Znów pominięto Stowarzyszenie MOST. Projekt nie został ogłoszony w Biuletynie Informacyjnym ministerstwa, nie będąc tym samym dostępnym dla każdego obywatela.

Michał Woś w ślad za swoim poprzednikiem Henrykiem Kowalczykiem i obecnym dyrektorem ŚPN Janem Reklewskim twierdzi, że wspomniany obszar 1,3 ha na Łyścu utracił bezpowrotnie swoje wartości przyrodnicze.

Michał Woś w sierpniu 2020 po wielu miesiącach starań zezwolił Stowarzyszeniu MOST na prowadzenie badań naukowych na Łyścu, które miały ustalić faktyczny stan przyrody i środowiska. W zespole znaleźli się niezależni krajowi i międzynarodowi eksperci z kilku dziedzin. Badania miały trwać do końca 2021 r. Jednocześnie Michał Woś zaplanował zmianę granic na IV kwartał 2020 r, czym poinformował, że nie jest zainteresowany wynikami badań.

Organizacje pozarządowe dostały 10 dni na przesłanie swoich uwag. Termin ten mija 16 października 2020. Jeśli uwagi nie wpłyną, Świętokrzyski Park Narodowy utraci bezcenny fragment swojego terenu objęty ochroną od 1924 roku. Można przypuszczać, że nawet jeśli uwagi wpłyną, to i tak nie zrobi to wrażenia na rządzie.

Pod tym adresem można znaleźć szczegóły wraz z dokumentami i treścią uwag, które można przesłać na adres ministerstwa środowiska.

Łukasz Misiuna - wykwalifikowany pracownik leśny, przyrodnik, pedagog, współpracownik ekologicznego miesięcznika „Dzikie Życie”, prezes Stowarzyszenia MOST, specjalista ds. zarządzania zasobami przyrody i środowiska, psychoterapeuta.