Frekwencja z godz. 12:00 wyższa niż w I turze! Konserwatyści zmobilizowani ciut bardziej. Co to oznacza?

Dwa tygodnie temu o tej samej porze - podczas pierwszej tury wyborów prezydenckich - to elektorat liberalny był w euforii; mobilizacja wyborców w województwach tradycyjnie liberalnych była większa niż w regionach konserwatywnych (w porównaniu od wyborów parlamentarnych 2019), a frekwencja na godz. 12 była niebotyczna - aż 24,08 proc., o niemal 6 pkt. proc. wyższa niż w październiku 2019.

A raczej wydawała się niebotyczna, bo teraz jest jeszcze wyższa (24,73 proc.). Tym razem jednak są dowody, że poranna mobilizacja wyborców konserwatywnych jest odrobinę większa.

Jeśli tradycyjna, wzrosną szanse kandydata liberałów, jeśli taka jak 28 czerwca - konserwatystów.

Dwa tygodnie temu ostrzegaliśmy w OKO.press po danych z godz.12: spokojnie, przewaga liberałów to może być efekt epidemii. I rzeczywiście, kiedy Państwowa Komisja Wyborcza popołudniu podała dane frekwencji na godz. 17, proporcje się zmieniły: to regiony konserwatywne zyskały przewagę.

Teraz również powtarzamy: spokojnie, odrobinę większa mobilizacja konserwatystów może być efektem powrotu do historycznego wzorca głosowania.

Jedno można powiedzieć na pewno, mobilizacja obu stron politycznego sporu jest duża. O wyniku wyborów zdecyduje ruch popołudniowy, a może nawet wieczorny.

Przyjrzyjmy się szczegółom

Frekwencja z godz. 12:00 województwach

Tak wyglądają dzisiejsze dane frekwencji (czerwony słupek) w województwach konserwatywnych i liberalnych w porównaniu do wyborów parlamentarnych (zielony słupek) i pierwszej tury wyborów prezydenckich (różowy słupek):

W porównaniu z wyborami parlamentarnymi w 2019 frekwencja wzrosła silniej w województwach liberalnych. Średni wzrost frekwencji w czterech konserwatywnych województwach (po lewej) wynosi 5,26 pkt. proc., a w liberalnych (po prawej) 8,25 pkt proc. Widać to na poniższym wykresie gdzie pokazujemy różnice obecnej II tury z wyborami 2019:

Porównanie z I turą wyborów prezydenckich (patrz niżej) jest mniej klarowne, różnice są znacznie mniejsze, ale średni wzrost w 4 województwach konserwatywnych (0,55 pkt proc.) jest minimalnie większy niż w 4 liberalnych (0,27 pkt proc.), przy czym całą różnicę robi duża mobilizacja w podlaskim i świętokrzyskim. Na konserwatywnym Podkarpaciu frekwencja jest nieco mniejsza niż 28 czerwca.

Powtórzmy: frekwencja o godz. 12:00 w województwach konserwatywnych była zazwyczaj wyższa niż w regionach liberalnych, bo to konserwatywny elektorat częściej głosuje przed południem (np. w drodze do kościoła, lub z kościoła do domu). Dwa tygodnie temu ten wzór został wywrócony: wyborcy liberalni poszli głosować wcześniej z obawy przed "epidemicznymi kolejkami" wieczorem.

Jak jest dziś? Hipotezy są trzy:

• wyborcy liberalni wrócili do starych nawyków i pójdą masowo głosować popołudniu
• mobilizacja w regionach liberalnych rzeczywiście jest nieco niższa, np. ze względu na sezon wakacyjny
• mamy miszmasz: historyczny wzór głosowania już nie obowiązuje, nowy do końca się nie wykształcił, a dynamika przyrostu frekwencji jest nieprzewidywalna.

Frekwencja z godz. 12:00 - liberalne miasta zmobilizowane nieco mniej

W porównaniu do pierwszej tury widzimy, że duże liberalne metropolie (m.in.) Warszawa są zmobilizowane nieco mniej, miasta w konserwatywnych regionach (np. Lublin) nieco bardziej. Ale tu ważne zastrzeżenie, metropolie w konserwatywnych województwach głosują bardziej liberalnie niż cały region.

Najbardziej niepokojące dla wyborców liberalnych może być poniższy wykres: im większa miejscowość, tym mniejsza mobilizacja w porównaniu do pierwszej tury. Gdyby taki trend utrzymał się do końca głosowania to, by premiowało wyborów konserwatywnych (granicą jest tu zwykle 20 tys. mieszkańców: powyżej przewagą mają wyborcy liberalni, poniżej - konserwatywni):

• przyrost w miastach do 5 tys.: + 1,59 pkt. proc.
• do 10 tys.: +1,52
• do 20 tys.: +0,7
• do 50 tys.: +0,37
• do 100 tys.: +0,39
• do 200 tys.: +0,05
• do 500 tys.: -0,13
• powyżej 500 tys.: - 0,4

Jak wygląda wykres dynamiki całej frekwencji w całym kraju w porównaniu do poprzednich wyborów? Zobaczmy:

A tutaj prześledzić można dane o frekwencji we wszystkich województwach:

Podsumujmy: mobilizacja obu grup elektoratów jest niemal równa. Jaki będzie to miało wpływ na przebieg wyborów, zobaczymy o godz. 18.30: jeśli przyrost frekwencji nastąpi według modelu zbliżonego do wyborów parlamentarnych, przewagę uzyskają liberałowie, jeśli wzór będzie bardziej przypominał pierwszą turę - konserwatyści.

Dane o frekwencji z godz. 12 wskazują, że możemy mieć rekord uczestnictwa w wyborach w historii III RP. Jednak podobnie wydawało nam się dwa tygodnie temu, później dynamika wzrostu znacząco spadła. Tyle, że wtedy wyborców, zwłaszcza liberalnych, ogarnął poranny alert związany z obawą, że pod wieczór nie zdążą oddać głosu.

Przypomnijmy - największa do tej pory w Polsce była frekwencja w wyborach prezydenckich Kwaśniewski kontra Wałęsa: w II turze 68,2 proc.