Gdzie się podziało 200 milionów na obchody 100-lecia odzyskania niepodległości

W niedzielę 4 listopada 2018 na Jasnej Górze została wywieszona 100-metrowa flaga, którą podarował klasztorowi prezydent Andrzej Duda. Flagę przyniosły dzieci i młodzież, a rozwiesili komandosi. Uroczystości rozpoczęły się mszą, a skończyły piknikiem, podczas którego podano ok. 200 litrów grochówki.

Czy to jedna z imprez finansowanych z budżetu obchodów Święta Niepodległości?

"Sellin, oddaj nasze 200 milionów!"

"Na co poszło 200 milionów" – pytają komentatorzy i internauci od zeszłego poniedziałku, kiedy okazało się, że obchody 100-lecia polskiej niepodległości będą skromne i lokalne – bez udziału zagranicznych gości i bez żadnego "gwoździa programu".

W dodatku okazało się, że władze państwowe najpierw negocjowały z narodowcami udział prezydenta i innych polityków w Marszu Niepodległości, po czym wycofały się z tego.

Internet zalały żarty

Wicepremierze Gliński, na co poszły pieniądze?

W piątek 2 listopada 2018 Nowoczesna złożyła w Sejmie interpelację do wicepremiera i ministra kultury Piotra Glińskiego. To jego resort zarządza owymi 200 milionami, czyli budżetem programu "Niepodległa".

Nowoczesna chce, żeby minister Gliński rozliczył się z tego, jak jego ministerstwo wydaje pieniądze, pyta m.in.:

• Jaka część budżetu Programu Wieloletniego "Niepodległa" została wydatkowana do 1 listopada 2018?
• Ile pieniędzy przeznaczono na wynagrodzenia i czyje?
• Jakie uroczystości zaplanowano do 2022 roku? Gdzie mają się odbyć i jaka jest planowana liczba odbiorców?
• Jaki jest – wymagany ustawą – plan obchodów państwowych w 2018 i 2019 roku?
• Jaka jest liczba odbiorców działań prowadzonych w ramach programu Niepodległa, ich zasięgów w mediach społecznościowych i wysokość ekwiwalentów reklamowych?

Poniżej pełna treść interpelacji.

Gliński: to nie my

W niedzielę Gliński napisał na Twitterze:

Nie jest to odpowiedź na interpelację Nowoczesnej, a informacje podane przez MKiDN są bardzo ogólnikowe. Nie ma informacji o kosztach osobowych. Największe polityczne znaczenie mają dwa zdania:

"Zgodnie z zapisami Programu wydatki w jego ramach nie mogą być wydatkami ponoszonymi na realizację uroczystości oficjalnych organizowanych przez urzędy administracji rządowej i samorządowej. Wydatki nie mogą być również wydatkami inwestycyjnymi, w tym na budowy i remonty nieruchomości, włączając w to upamiętnienia". (podkreślenia - MKiDN)

Mozart kontra Sinatra

To prawda, za uroczystości państwowe, według podziału pracy ustalonego w 2017 roku, odpowiada Kancelaria Prezydenta.

Prawie 60 mln zł zostanie lub zostało przeznaczone na projekty organizacji pozarządowych i samorządowych instytucji kultury. Zestawienie dotacji, które już przyznano, opublikował portal Money.pl.

Najwyższą dotację - 150 tys. zł. - dostał projekt "Mozart kontra Sinatra - Aktywizacja Integracyjna przez Sztukę" VII-edycja". Na podstawie samego tytułu trudno powiedzieć, co ten projekt ma wspólnego z polską niepodległością.

Wypukłości niepodległości

W tytułach innych projektów dominuje wolność i niepodległość:

• "Fortepiany wolności",
• "Wypukłości niepodległości",
• "Nieskończenie niepodległa",
• "Śląskie kobiety - polskie twierdze".

Co to za projekty? To warsztaty, wystawy, koncerty, pikniki, murale, gry planszowe i konkursy pieśni patriotycznej. Radomsko, Osieck, Gołcza, Lutomirsk, Grybów, Kolbuszowa, Kamieniec Ząbkowicki.

Na przykład intrygujące "Wypukłości Niepodległości", to wbrew podejrzeniom całkiem przyzwoity mural wykonany przez dzieci.

"W Kamienicy Inicjatyw, prowadzonej przez Fundację Archipelag Inicjatyw, odbył się projekt »Wypukłości Niepodległości«. Podczas 2 dni warsztatów młodzież z toruńskich szkół pod okiem dwójki artystów (Mike Ortalion oraz Edyta Kasperkiewicz) stworzyła wyjątkowy przestrzenny mural, który upamiętnia 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Mural można oglądać w podwórzu Kamienicy Inicjatyw na ul. Kopernika od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00 - 17.00" - czytamy na stronie projektu

Projekt Biblia Polska

130 tys. zł przeznaczono na "polską premierę spektaklu słowno-muzycznego »Pamiętnik Żyda Legionisty«", a 101 tys. na widowisko "Biblia Polska": "Projekt jest wydarzeniem mającym przypomnieć i przywołać wartości (...), na których wyrosły tak wielkie postaci naszej współczesności jak Prymas Tysiąclecia, jak Sługa Boży ks. Franciszek Blachnicki czy bł. Ks. Jerzy Popiełuszko, nie mówiąc już o św. Janie Pawle II" - to fragment informacji o wydarzeniu.

Promocję wydarzenia można było zobaczyć m.in. w Telewizji Republika. "Premierę widowiska w Nowym Targu oglądało kilkaset osób" - pisze Money.pl.

"Choć oficjalnie dominuje konserwatywna, bliska szkolnym akademiom wizja tego, jak mają wyglądać obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości, to w rzeczywistości plan jest znacznie bliższy temu, jak uroczystości wyglądają na Zachodzie, gdzie – obok obchodów oficjalnych – już dawno rozwinął się zwyczaj lokalnego, wręcz piknikowego świętowania" - komentowała w 2017 roku plany obchodów Sylwia Czubkowska w "Dzienniku Gazecie Prawnej".

Wiele projektów dopiero się rozpoczyna. Np. "100 filmów na 100-lecie" Polski Niepodległej. Produkcją zajmuje się Polski Instytut Sztuki Filmowej we współpracy z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych i Fabularnych. Mają być gotowe w 2020 roku.

Dwóch pełnomocników, jedna trzecia rządu w komitecie

Obchody Święta Niepodległości koordynuje dwóch pełnomocników:

Wojciech Kolarski, minister w kancelarii Prezydenta dowodzi swoją działką z Kancelarii Prezydenta, a wiceminister Jarosław Sellin - z Ministerstwa Kultury. Za co odpowiadają?

"Wydarzeniami państwowymi zajmuje się Kancelaria Prezydenta, a ja odpowiadam za wydarzenia kulturalne czy historyczne, które się w tym czasie odbywają. Ale nie za »czołowe« wydarzenia państwowe" - wyjaśniał portalowi Gazeta.pl wiceminister Sellin.

Stosowną rangę i rozmach planu obchodów miało zapewnić powołanie specjalnego komitetu, w skład którego weszła jedna trzecia rządu, marszałkowie Sejmu i Senatu, prezes IPN, prezydent oraz przedstawiciele partii politycznych i organizacji obywatelskich.

Uczestnictwa w komitecie odmówiła Nowoczesna, a prezydent nie zaprosił ostatecznie narodowców - organizatorów Marszu Niepodległości, choć zapowiadał, że to zrobi. Tutaj pełen skład komitetu.

Najwięcej emocji budzi jednak budżet obchodów.

"Pomimo różnic, bez względu na światopogląd..."

24 maja 2017 rząd - wówczas kierowany przez Beatę Szydło - przyjął uchwałę o ustanowieniu wieloletniego programu "Niepodległa" na lata 2017-2021.

Cel programu jest szlachetny: "Wzmocnienie poczucia wspólnoty obywatelskiej Polaków". Jeszcze lepiej brzmi rozbudowana wersja misji:

Trudno też kwestionować wartości, które mają być w sercu programu:

"Kluczowe dla programu są trzy wartości wyróżniające polską tożsamość narodową:

• wolność,
• poszanowanie godności i praw człowieka
• oraz solidarność".

Program składa się z trzech bloków:

• realizacja wysokiej jakości projektów upamiętniających stulecie odzyskania niepodległości przez Polskę;

• upowszechnianie za granicą wizerunku Polski opartego na systemie wartości międzynarodowych;

• włączenie obywateli we współtworzenie obchodów.

Ciekawy jest zwłaszcza ten ostatni punkt - ambicja przeniesienia obchodów na poziom "gmin, powiatów oraz województw", włączenia w obchody osób w całej Polsce. Tylko że jednocześnie on właśnie stwarza pole do nadużyć - dawania swoim.

Dziś właśnie tego punktu używa rząd do obrony przed zarzutami, że obchody nie będą wystarczająco huczne: 11 listopada w całym kraju odbędzie się ponad 3 tysiące wydarzeń - mówi wiceminister kultury Jarosław Sellin portalowi Gazeta.pl:

Interpelacja Nowoczesnej do Glińskiego - cała treść

Warszawa, 2 listopada 2018 roku

Jerzy Meysztowicz

Poseł na Sejm RP

Klub Poselski Nowoczesna

Szanowny Pan

Piotr Gliński

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

INTERPELACJA

ws. realizacji Programu Wieloletniego "Niepodległa"

Szanowny Panie Ministrze,

w związku z powszechnie panującym przekonaniem o porażce obchodów 100-lecia niepodległości Rzeczpospolitej Polskiej i kierowany troską o to, czy wynoszący ponad 200 mln złotych budżet Programu Wieloletniego "Niepodległa" jest wydawany w sposób gospodarny i przynoszący zakładane rezultaty, zwracam się do Pana z następującymi pytaniami:

1. Jaka część budżetu Programu Wieloletniego "Niepodległa" została już wydatkowana? Jak przedstawia się zestawienie wydatków na dzień 1 listopada 2018 roku, w szczególności z wyróżnieniem kosztów osobowych, takich jak wynagrodzenia osób odpowiedzialnych za realizację programu?

2. Czy wiadomo już, jakie jeszcze działania, wydarzenia lub uroczystości są zaplanowane w ramach realizacji Programu "Niepodległa" i/lub działalności Komitetu Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej do 2022 roku z wyszczególnieniem czasu, miejsca i zakładanej liczby ich odbiorców?

3. Czy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego dysponuje planem obchodów państwowych uroczystości związanych z odzyskaniem i utrwaleniem niepodległości na 2018 rok wymaganym w świetle ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o Narodowych Obchodach Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej? Jeśli odpowiedź jest twierdząca, proszę o jego udostępnienie.

4. Czy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego dysponuje założeniami lub projektem planu obchodów państwowych uroczystości związanych z odzyskaniem i utrwaleniem niepodległości na 2019 rok wymaganym w świetle ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o Narodowych Obchodach Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej? Jeśli odpowiedź jest twierdząca, proszę o jego udostępnienie.

5. Czy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi wyliczenia dotyczące liczby odbiorców, zasięgów w mediach społecznościowych oraz tradycyjnych działań prowadzonych w ramach realizacji Programu Wieloletniego "Niepodległa", a także posiada obliczenia dotyczące ekwiwalentu reklamowego osiągniętego przez te działania? Jeśli odpowiedź jest twierdząca, proszę o ich udostępnienie.

Z wyrazami szacunku,

_____________________

Jerzy Meysztowicz

Poseł na Sejm RP