Gliński gromi Brudzińskiego. Nowelizacja ustawy o zbiórkach publicznych niekonstytucyjna, nieuzasadniona i niepotrzebna

Nowelizacja ustawy o zbiórkach publicznych budzi sprzeciw nawet wśród członków rządu Zjednoczonej Prawicy. Krytyczne stanowisko do projektu przygotowanego przez ministra Joachima Brudzińskiego zgłosił przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego, minister Piotr Gliński.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji proponuje, by ministrowi [Brudzińskiemu] lub Komitetowi ds. Pożytku Publicznego, czyli ciału kolegialnemu złożonemu z członków Rady Ministrów, przyznać możliwość zablokowania zbiórki, której cel:

• jest sprzeczny z ważnym interesem publicznym;
• narusza zasady współżycia społecznego.

Minister Piotr Gliński - jakby korzystał ze stanowiska protestujących organizacji pozarządowych - zaznacza, że ustawa o zbiórkach publicznych z 2014 roku daje ministrowi wystarczające możliwości kontroli i zablokowania zbiórki w przypadku, gdy jest ona niezgodna z prawem lub jej cel wykracza poza sferę zadań publicznych określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

Niekonstytucyjne przepisy Brudzińskiego

Według ministra Glińskiego proponowane klauzule generalne - sprzeczności z ważnym interesem publicznych i zasadami współżycia społecznego - są na tyle niedookreślone, że mogą budzić wątpliwości interpretacyjne, a w efekcie

Nadmierna swoboda, którą przepisy pozostawiają ministrowi spraw wewnętrznych, przewodniczący Komitetu ds. Pożytku publicznego interpretuje jako niezgodne z konstytucyjną zasadą państwa prawa. Dodatkowo zaznacza, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego jeżeli klauzule generalne w ogóle powinny być instrumentem polityki legislacyjnej, to ich przestrzeganiem powinny zajmować się niezawisłe sądy, a nie reprezentant władzy wykonawczej.

Prawo dobre dla organizacji pozarządowych

W 2014 roku po ponad dwuletnich konsultacjach z organizacjami pozarządowymi rząd PO-PSL zmienił zasady prowadzenia zbiórek publicznych. Najważniejsza z nich dotyczyła uproszczenia trybu ich rejestracji. Wniosek o pozwolenie zastąpiło zgłoszenie na portalu prowadzonym przez MSWiA. To pozwoliło:

• skrócić czas oczekiwania na możliwość rozpoczęcia zbiórki;
• zwiększyć transparentność poprzez stworzenie publicznego rejestru zbiórek.

"Dzięki tej zmianie w prawie w ciągu ostatnich trzech lat jej obowiązywania udało się zebrać pieniądze na wiele więcej cennych inicjatyw charytatywnych, społecznych czy historycznych" - ocenia minister Gliński.

Nie wiadomo, po co to prawo

NGO'sy zaznaczały, że regulacje proponowane przez MSWiA nie odpowiadają na problemy postawione przez ministerstwo. Przypomnijmy, że przyczyną pospiesznego stworzenia projektu nowelizacji ustawy były doniesienia medialne o zbiórce zarejestrowanej w styczniu 2018 roku na portalu ministerstwa przez neofaszystowską organizację "Duma i Nowoczesność". Pieniądze zebrane przez organizację mają trafić do rodziny Janusza Walusia - polskiego emigranta do RPA z lat 70., skazanego prawomocnym wyrokiem sądu za zabójstwo na tle rasowym.

Wiceminister Paweł Szefernaker na spotkaniu prekonsultacyjnym z przedstawicielami organizacji pozarządowych wyjaśniał, że minister musi mieć narzędzia, które pozwolą blokować "kontrowersyjne zbiórki" i zapobiegać podobnym sytuacjom, które "na szwank narażają dobre imię polski za granicą". Problemem w tej sytuacji nie jest sama zbiórka na pomoc rodzinie więźnia, ale działalność organizacji, która odwołuje się do ideologii nazistowskiej i propaguje ustrój totalitarny. Ewentualna zmiana przepisów powinna dotyczyć kodeksu karnego i służb, które zajmują się ściganiem sprawców - policji i prokuratury, a nie - społeczeństwa obywatelskiego.

Minister Piotr Gliński w swoim stanowisku także zwrócił uwagę, że uzasadnienie projektu w zasadzie nie wyjaśnia powodów wprowadzenia nowych regulacji. Nie zawiera też oceny jej wpływu na rozwój społeczeństwa obywatelskiego.