0:00
0:00

0:00

Byłbym w stanie zrezygnować (...) w ogóle z funduszy unijnych, gdyby polscy rolnicy, przemysłowcy mieli w zamian swobodny dostęp do rynków zachodnich państw. Nie byłyby potrzebne te dopłaty, te fundusze gdyby w Europie był rzeczywiście wolny rynek.

Poranek TOK FM,14 września 2016

Sprawdziliśmy

Fałsz. Bez Unii nasze rolnictwo i przemysł ledwo by zipały.

Według Jarosława Gowina w Unii Europejskiej nie istnieje wolny rynek - przynajmniej dla Polaków. Dostęp naszego przemysłu i rolnictwa do rynków zachodnich jest ograniczony. Gdyby był prawdziwie otwarty nie potrzebowalibyśmy dopłat, którymi wspólnota próbuje zrekompensować nam obecny stan rzeczy. Takie poglądy zaskakują nawet u Gowina, znanego z ultraliberalnych przekonań, które łączy z równie skrajnym konserwatyzmem światopoglądowym.

Innymi słowy, Unia w tej formie się nam nie opłaca.

To niespotykana koncentracja fałszywych diagnoz i nieuprawnionych wniosków wpływie UE na rozwój polskiej gospodarki.

Nie ma żadnych unijnych przepisów, które by w jakikolwiek sposób tworzyły bariery dla polskiego eksportu, ograniczały dostęp do rynków lub uprzywilejowywały zagranicznych eksporterów względem polskich.

Wolność, równość, kapitał

Unia Europejska jest największym wolnorynkowym projektem w historii. Łączy (jeszcze z Wielką Brytanią) 28 państw, które zamieszkuje ponad 500 mln osób. Panuje wolność przepływu towarów, usług, kapitału, osób i pracy.

Każda firma, organizacja i osoba może podjąć działalność zarobkową w każdym z państw członkowskich na takich samych zasadach jak podmioty lokalne. Mogą sprzedawać oraz kupować towary i usługi bez dodatkowych ceł.Taka sytuacja jeszcze nigdy nie miała miejsca.

Cła, jako forma obrona własnego rynku przed kapitałem zagranicznym istniały w Europie właściwie od momentu narodzin masowego handlu międzynarodowego.

Każdy człowiek może podjąć pracę w całej UE na tych samych zasadach co obywatele danego kraju. W aktywności gospodarczej prawnie zabroniona jest dyskryminacja ze względu na narodowość, np. przy wyborze pracownika czy firmy, która ma zrealizować przetarg.

Owszem, wspólnota ustanowiła wiele praw i regulacji, np. praw intelektualnych, standardów produkcji żywności, leków czy artykułów przemysłowych, ale było to niezbędne by zunifikować 28 – do tej pory regulowanych odmiennie – rynków.

Przeczytaj także:

Czy Unia nam zaszkodziła?

Najbardziej nieuprawnione są wypowiedzi Gowina o polskim przemyśle i rolnictwie w UE. Minister chciałby oddać dotacje unijne, w zamian za prawdziwie swobodny dostęp do rynku europejskiego. Twierdzi, że polscy przemysłowcy i rolnicy eksportują produkty do Europy, wbrew unijnym ograniczeniom, a nie dzięki nim.

Twarde dane mówią co innego.

Odkąd Polska stała się członkiem UE wartość eksportu dóbr wzrosła aż czterokrotnie. Nominalnie to około 150 mld dolarów rocznie więcej. W roku 2003 r. wart był ok. 53,75 mld dolarów, na koniec 2015 było tu już 198,25 mld. W rekordowym 2014 r. nawet 220,15 mld.

Eksport całkowity jako procent PKB skoczył z 33,4 proc. do 49,4 proc. w 2014 r.

Porównując z poprzednim 12-letnim okresem był to niebywały postęp. Między latami 1991 i 2003 eksport też powiększył się około czterokrotnie, ale nominalnie oznacza to różnicę roczną na poziomie tylko 40 mld dolarów. Przyspieszenie widać wyraźnie na wykresie:

Polski eksport dóbr 1989-2015 (źródło: Bank Światowy)

W tym samym okresie eksport produktów rolno-spożywczych wzrósł jeszcze bardziej - niemal sześciokrotnie: z 4 mld euro w 2003 r. do 23,6 mld w 2015.

W sektorze rolno-spożywczym poprawił się też stosunek importu do eksportu. W 2003 r. eksportowaliśmy tylko 11 proc. więcej niż importowaliśmy. W 2015 już o 48 proc. więcej.

Polski eksport rolny 2003-2015 (źródło: Agencja Rozwoju Rolnictwa)

Stało się to przy jednoczesnym spadku zatrudnienia w rolnictwie, z 17,2 proc. wszystkich pracujących w 2003 do 11,2 proc. w 2014 r. Oznacza to, że gospodarstwa rolne zwiększyły swoją wydajność. Mniej ludzi produkuje artykuły o znacznie wyższej wartości.

Zatrudnienie w rolnictwie w Polsce 1991-2014 (Bank Światowy)

Trudno nie widzieć w tym skutku dopłat unijnych - w budżecie Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich dopłaty stanowiły w latach 2004-2013 aż 17 mld euro. Kolejne 13,6 mld Unia przekaże nam w perspektywie budżetowej 2014-2020. Takie są też skutki dostępu do europejskiego rynku - pierwsza dziesiątka największych odbiorców Polskiego eksportu to kraje Unii Europejskiej. Największym są Niemcy.

;
Na zdjęciu Szymon Grela
Szymon Grela

Socjolog, absolwent Uniwersytetu Cambridge, analityk Fundacji Kaleckiego. Publikował m.in. w „Res Publice Nowej”, „Polska The Times”, „Dzienniku Gazecie Prawnej” i „Dzienniku Opinii”.

Komentarze