Jacek Kurski o spocie uderzającym w Adamowicza i imigrantów: miał „pewne uchybienia warsztatowe”

Film przedstawiający Pawła Adamowicza jako polityka, który chce ściągać do Polski imigrantów, a imigrantów - jako agresywnych i dzikich, wyemitowała telewizja TVP Info. Był wprowadzeniem do dyskusji w programie „Minęła 20” z 31 października 2016 roku. Potem cały program opublikowany został także na stronie internetowej TVP Info, a sam spot - dodatkowo na profilach tej stacji na Facebooku i Twitterze.

Jesienią 2016 roku, w odpowiedzi na pismo prawnika reprezentującego Gdańsk wzywające do „usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych” miasta, TVP przekonywała, że do żadnego naruszenia nie doszło.

- pisał Piotr Lichota, ówczesny dyrektor Telewizyjnej Agencji Informacyjnej TVP.

Władze Gdańska złożyły więc przeciwko TVP pozew do sądu. Skierowały też skargi do KRRiT oraz Rady Mediów Narodowych (RMN), zarzucając TVP złamanie art. 18 ust. 1 i art. 21 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji.

Wyjaśnienia TVP skierowane do RMN były już inne, niż odpowiedź szefa TAI. Podpisał się pod nimi osobiście prezes Jacek Kurski. W lipcu 2017 roku pisał:

Jeśli film - jak przekonywał początkowo były szef TAI - zawierał tylko niewielkie błędy, które zostały „niezwłocznie naprawione”, czemu władze TVP zadecydowały o jego usunięciu z internetu i ukarały jego autora oraz wydawcę programu? TVP będzie musiała to wyjaśnić w sądzie, gdy proces wytoczony przez władze Gdańska zostanie wznowiony.

55 sekund manipulacji

Dlaczego władze Gdańska zdecydowały się pozwać telewizję publiczną właśnie za ten spot?

W 2016 roku, gdy zapadła decyzja o złożeniu pozwu Adamowicz tłumaczył na swoim Facebooku: „Manipulacja jakiej dopuszczono się na antenie TVP była karygodna i miała na celu zastraszenie gdańszczan”.

W niespełna minutowym filmiku pracownikom TVP udało się zmieścić zdjęcia imigrantów przedzierających się przez granicę, zakładane przez nich dzikie osiedla oraz zamieszki i sceny przemocy z ich udziałem. Wszystkie nakręcone poza Polską - głównie we francuskim Calais.

Potem pojawia się zdjęcie artykułu o powołanej przez gdańskie władze Radzie ds. Imigrantów. Zasiedli w niej obcokrajowcy, którzy mieszkają już w Gdańsku, czasami od wielu lat. Rada ma pomagać imigrantom w procesie integracji z mieszkańcami Gdańska, udzielać wsparcia socjalnego, ułatwiać znalezienie pracy, naukę języka polskiego itp. Ale tego odbiorcy spotu się nie dowiadują.

Lektor czyta, wyrwaną z kontekstu, wypowiedź Pawła Adamowicza: „Nie ma prawdziwych Polaków! Można zeskanować każdego z nas i wyszedłby niezły przegląd „narodowościowej tablicy Mendelejewa”. To nas wzbogaca! Imigrantka i imigrant to jest szansa dla Gdańska! (...)".

Na koniec Joanna Miziołek z tygodnika „Wprost” tłumaczy, że Adamowicz obawia się „wejścia CBA czy to prokuratury” i że stara się przykryć sprawy z przeszłości otwartością na imigrantów. Wkrótce po emisji materiału dziennikarka oświadczyła, że wykorzystano w nim jej wypowiedź dla "Wiadomości" TVP - odnoszącą się do innej sprawy.

W internecie filmik opatrzono opisem: „Prezydent Gdańska zaprasza imigrantów do swojego miasta”.

Na początku listopada 2016 roku, portal press.pl poinformował, że w związku z emisją tego materiału do KRRiT wpłynęło 36 skarg od widzów i że władze TVP podjęły decyzję o zawieszeniu wydawcy programu - Krystiana Krawiela.

Tego samego dnia spot został usunięty z profili TVP Info w mediach społecznościowych.

TVP: materiał "wszechstronny i obiektywny"

W procesie przed Sądem Okręgowym w Warszawie, Gdańsk domaga się, by TVP opublikowała oświadczenie, w którym:

• przyzna, że materiał „przedstawiał działania Gminy Miasta Gdańska w sposób zmanipulowany, za pomocą środków o charakterze ksenofobicznym i rasistowskim w celu szkalowania jej dobrego imienia, a także wywołania w odbiorze społecznym niczym nieuzasadnionego poczucia strachu”,
• wyrazi ubolewanie, że „materiał nie miał walorów informacyjnych lecz dezinformacyjne oraz, że nie stanowił on rzetelnej relacji prasowej” i że tym samym TVP „sprzeniewierzyła się podstawowym obowiązkom dziennikarskim”.

Miasto żąda również wpłaty 100 tys. złotych na rzecz Centrum Wspierania Imigrantów i Imigrantek w Gdańsku.

Tu znajdziesz cały pozew Gdańska przeciwko TVP SA.

TVP chce oddalenia pozwu. Przekonuje, że:

• dziennikarze TVP „działali w obronie społecznie uzasadnionego interesu”,
• materiał został zgromadzony „w sposób rzetelny oraz staranny”,
• a okoliczności przedstawione w materiale zostały zaprezentowane „w sposób wszechstronny i obiektywny”.

Powołując się na orzeczenia Sądu Najwyższego, prawnicy TVP piszą, że „dziennikarze nie posiadają środków wystarczających do tego, aby w każdym przypadku w pełni zweryfikować uzyskane przez siebie dane, zaś interes społeczny w dostępie do informacji, nie pozwala na zwlekanie z ich rozpowszechnianiem”.

A także, że materiał, którego dotyczy pozew Gdańska „był tezą publicystyczną, która została poddana do dyskusji przez gości w studio”. I nie można go analizować oddzielnie - powinien być traktowany jako część całej audycji dotyczącej polityki imigracyjnej UE (choć - jak wspomnieliśmy - w internecie funkcjonował jako samodzielny spot).

Sprawa zawieszona "ze względu na okoliczności"

Proces w tej sprawie zaczął się w ubiegłym roku. "Na poprzedniej rozprawie zeznawała Joanna Miziołek. Potwierdziła, że TVP Info wykorzystała bez jej zgody wypowiedź z "Wiadomości" TVP i że wypowiedź ta została zmanipulowana" - mówi radca prawny Tomasz Ejtminowicz, reprezentujący władze Gdańska.

W środę, 16 stycznia 2019 roku, trzy dni po zamachu na prezydenta Pawła Adamowicza i dwa dni po jego śmierci, przesłuchani mieli zostać kolejni świadkowie, m.in. Samuel Pereira, Adrian Klarenbach i Dawid Wildstein. Żaden z nich nie stawił się na sprawę i żaden nie przesłał usprawiedliwienia.

Sędzia Ewa Suchecka-Bartnik zdecydowała bowiem, że czasowo zawiesi proces. Jak uzasadniała, śmierć prezydenta Adamowicza oznacza również wygaszenie mandatów jego zastępców. Do czasu powołania komisarza Gdańsk nie ma więc organu, który mógłby reprezentować miasto w postępowaniu.

W trakcie posiedzenia sędzia dwukrotnie pytała strony, czy w związku ze śmiercią prezy denta Adamowicza, nie chciałyby zawrzeć ugody.

Prawniczka TVP mówiła, że widzi możliwość ugody - ale "przy ewentualnej modyfikacji oświadczenia”.

"Stop propagandzie nienawiści"

W poniedziałek, w dniu śmierci prezydenta Adamowicza "Wiadomości" TVP jako winnych tego, że doszło do zamachu, wskazały Jerzego Owsiaka i WOŚP oraz polityków Platformy Obywatelskiej.

W środę wieczorem pod redakcją TVP Info przy Pl. Powstańców Warszawy odbył się protest „Stop propagandzie nienawiści”

Zapraszając na to wydarzenie, jego organizatorzy pisali na Facebooku: "Chyba większość z nas zaszokowała wieść o śmierci Prezydenta Adamowicza. Wszyscy poczuliśmy się dotknięci i łączyliśmy się w bólu. Niestety pewna telewizyjna stacja w dniu wczorajszym [14 stycznia 2019 - przyp. red.] dała jasny przykład odczłowieczenia.

Jako kluczowi fundatorzy TVP mamy święte prawo nie zgadzać się z takim przekazem, mamy święte prawo protestować.”