Jak głosować korespondencyjnie w kraju, na co uważać. Wyborczy przewodnik OKO.press

Najpierw było zamieszanie z wyborami prezydenckimi 10 maja i z epidemią koronawirusa. Stan epidemii obowiązuje nadal, więc wybory 28 czerwca też będą wyjątkowe – prawie każdy w Polsce może zagłosować w nich korespondencyjnie, nie stawiając nogi w lokalu wyborczym.

To rozwiązanie dla osób z niepełnosprawnością, które już wcześniej mogły głosować w ten sposób, lub dla osób obawiających się zakażenia koronawirusem. Zatem: dla każdego, kto chce.

To także test dla państwa i dla rządzących, czy są w stanie przeprowadzić sprawne i uczciwe wybory w taki sposób.

A ja dla Państwa - Czytelniczek i Czytelników - postanowiłam przejść przez tę procedurę sama, choć do komisji wyborczej mam bliżej niż na pocztę.

Kto nie może wybierać korespondencyjnie ?

Osoby, które głosują w obwodach zamkniętych, a więc:

• pacjenci szpitali;
• pensjonariusze domów opieki społecznej;
• studenci mieszkający w akademikach;
• więźniowie,

a także:

• osoby z niepełnosprawnością, które udzieliły pełnomocnictwa do oddania głosu;
• osoby, które otrzymały z urzędu gminy zaświadczenie o prawie do głosowania w innym wybranym przez siebie obwodzie.

Do kiedy trzeba zgłosić chęć uczestnictwa w wyborach korespondencyjnych?

• do 16 czerwca 2020 roku,
• do 23 czerwca 2020 – jeśli w dniu wyborów będzie obowiązywać cię kwarantanna, izolacja lub izolacja w warunkach domowych,
• do 26 czerwca 2020 – jeśli kwarantanna, izolacja lub izolacja w warunkach domowych zaczęła się po 23 czerwca 2020 roku
• tylko 29 czerwca 2020 – jeśli chcesz głosować wyłącznie w II turze. UWAGA: z informacji Państwowej Komisji Wyborczej wynika, że to jedyny dzień na zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego tylko w II turze!
• do 7 lipca 2020 roku – jeśli chcesz głosować wyłącznie w II turze i jeśli w dniu wyborów będzie obowiązywać cię kwarantanna, izolacja lub izolacja w warunkach domowych;
• do 10 lipca 2020 roku – jeśli jeśli chcesz głosować wyłącznie w II turze i kwarantanna, izolacja lub izolacja w warunkach domowych zaczęła się po 7 lipca 2020 roku.

Krok pierwszy - rejestracja

Wpisuję w wyszukiwarce: „jak głosować korespondencyjnie". Na pierwszym miejscu wyskakuje strona:

Zgłoś chęć głosowania korespondencyjnego (dla osób mieszkających w Polsce)

Początek tekstu jest trochę mylący: „Masz orzeczony znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności? Nie możesz głosować w lokalu wyborczym? Zgłoś chęć głosowania korespondencyjnego. Dzięki temu zagłosujesz z domu lub z innego miejsca, w którym przebywasz – pakiet wyborczy otrzymasz pocztą. Sprawdź, jak to zrobić”.

Nie jestem osobą niepełnosprawną, mogę głosować w lokalu wyborczym. Chodzi o to, że tym razem każdy może głosować korespondencyjnie – tak stanowi Ustawa z 2 czerwca 2020 roku o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 roku z możliwością głosowania korespondencyjnego.

Tych pierwszych dwóch zdań w ogóle nie powinno tam być.

Proszę się więc nimi nie przejmować, jedziemy dalej.

WAŻNE: Pakiet wyborczy przyjdzie na adres w gminie, w której jest się wpisanym do spisu wyborców. Jeżeli chcą Państwo głosować na wakacjach albo wciąż jesteście zameldowani u rodziców, trzeba najpierw dopisać się do spisu wyborców tam, gdzie chcecie otrzymać wyborczy pakiet. A potem dopiero zarejestrować się na głosowanie korespondencyjne.

WAŻNE: Nie można już będzie zmienić miejsca głosowania w II turze, pakiet wyborczy przyjdzie na ten sam adres, co w pierwszej turze. Można za to zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego tylko w II turze wyborów.

Wracamy do zgłoszenia; trzeba wybrać jedną z dwóch ścieżek:

• zgłoszenie elektroniczne
• zgłoszenie tradycyjne

W przypadku zgłoszenia elektronicznego trzeba mieć profil zaufany, który można sobie wyrobić np. w urzędzie gminy albo w urzędzie paszportowym lub w jednym z banków, które oferują taką usługę. Trzeba mieć oczywiście ze sobą dowód osobisty.

Mam profil zaufany poprzez mój bank, więc zgłoszenie zajmuje mi 5 minut. Nie musiałam mieć w pogotowiu żadnych dokumentów, bo wszystkie dane są już w profilu zaufanym. W ciągu kilku minut na adres poczty elektronicznej przyszło potwierdzenie zgłoszenia, dane się zgadzają.

A jak by to wyglądało, gdybym postanowiła zarejestrować się w sposób tradycyjny?

Na stronie jest prosty formularz, który trzeba wypełnić. Potrzebne będą do tego następujące dane:

• imię (imiona) i nazwisko;
• imię ojca;
• data urodzenia;
• PESEL;
• numer telefonu lub adres e-mail;
• adres, na który urząd ma wysłać pakiet wyborczy.

Wypełniony i podpisany dokument trzeba zanieść do urzędu gminy, w którym jest się wpisanym do spisu wyborców, albo wysłać do gminy pocztą.

Wyborca z niepełnosprawnością może zażądać, by

• wraz z pakietem wyborczym dostarczono mu nakładkę na kartę do głosowania w alfabecie Braille'a;
• dostarczono mu pakiet wyborczy do drzwi, a nie do skrzynki pocztowej.

Trzeba tylko dołączyć do dokumentów skan lub zdjęcie orzeczenia o niepełnosprawności.

Przychodzi pakiet wyborczy i co dalej?

Pakiet wyborczy przyśle urząd gminy za pośrednictwem Poczty Polskiej, albo oddeleguje do tego swoich pracowników. Można też odebrać go osobiście w urzędzie gminy, jeśli zadeklarowało się w zgłoszeniu taką chęć.

Do kiedy musi przyjść pakiet?

• najpóźniej 23 czerwca (w drugiej turze do 7 lipca);
• najpóźniej 26 czerwca (w drugiej turze do 10 lipca) jeśli w dniu wyborów obowiązuje cię kwarantanna, izolacja lub izolacja w warunkach domowych.

Pakiet zostanie wrzucony do skrzynki (w mojej jest mnóstwo pajęczyn, muszę posprzątać, bo narzędzie demokracji bezpośredniej zasługuje na większy szacunek).

Jeśli ktoś z Państwa nie ma skrzynki pocztowej, cóż, dostanie awizo i będzie musiał odebrać pakiet na poczcie. Ustawa stanowi, że awizo będzie włożone w drzwi mieszkania. (Jeśli ktoś mieszka w domu jednorodzinnym, to chyba w furtkę?)

WAŻNE: pakiet wyborczy można odebrać tylko tego samego dnia, kiedy zostało doręczone awizo, lub następnego!

Listonosze będą roznosili pakiety wyborcze dwójkami. Jeśli nie uda się ich doręczyć, albo nie odbierzemy ich z poczty lub urzędu gminy, trafią do obwodowej komisji wyborczej.

Co będzie w pakiecie?

• karta do głosowania;
• koperta na kartę do głosowania;
• instrukcja, jak oddać głos;
• oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu;
• koperta zwrotna.

Jak głosować?

• Podpisz oświadczenie o tajnym i osobistym głosowaniu i wpisz w odpowiednim miejscu swoje imię i nazwisko oraz numer PESEL.
• Wypełnij kartę do głosowania.
• Włóż ją do koperty na kartę do głosowania, zaklej kopertę.
• Zaklejoną kopertę na kartę do głosowania i oświadczenie włóż do koperty zwrotnej.
• Na kopercie zwrotnej wpisz adres i numer właściwej obwodowej komisji wyborczej.

WAŻNE: Jeśli koperta z kartą do głosowania będzie niezaklejona, albo oświadczenie o tajnym i osobistym oddaniu głosu nie będzie prawidłowo wypełnione lub w ogóle nie będzie go w pakiecie, głos zostanie uznany za nieważny!

Kiedy i gdzie dostarczyć pakiet wyborczy?

Najpóźniej do 26 czerwca 2020 roku (w drugiej turze do 10 lipca)

• wrzuć kopertę zwrotną do nadawczej skrzynki pocztowej Poczty Polskiej na terenie gminy, w której jest twoja komisja wyborcza;
• zanieś kopertę zwrotną do urzędu gminy, lub poproś o to inną osobę.
• w dniu wyborów w godzinach głosowania zanieś kopertę zwrotną do twojej komisji wyborczej, lub poproś o to inną osobę.

Co się stanie z Twoim pakietem wyborczym wrzuconym do skrzynki lub zaniesionym do gminy?

Zostanie dostarczony przez Pocztę Polską lub urząd gminy do obwodowej komisji wyborczej w dniu wyborów i wrzucony do urny wyborczej.

Czekam więc do 23 czerwca na pakiet wyborczy i będę Państwa informować, co dalej. A po drodze spróbuję się dowiedzieć, jakie są gwarancje, że mój głos, w stanie nienaruszonym, trafi do urny wyborczej.