Jadę na granicę, mam miejsce dla 4 osób. Udostępnię mieszkanie, dam pracę. Jak pomagają Polacy

Od piątku telefony się urywają. Po pierwszych relacjach z granicy w Medyce piszą do nas znajomi i nieznajomi, pytając, jak można pomóc, jak zorganizować transport, gdzie zgłosić się z wolnym łóżkiem.

Pod tekstem zamieszczamy poradnik dla osób, które chcą pomóc w transporcie uchodźców z przejść granicznych.

W samym Przemyślu już drugiego dnia po rosyjskiej inwazji na Ukrainę pojawiły się osoby, które oferują przejazd do Krakowa, Warszawy czy innych dużych miast. Z Krakowa przyjechał bus, który zabrał kilkoro dzieci i opiekunkę z pociągu ze Lwowa. “Mamy już zorganizowane kolejne busy, sami wrócimy po 21:00. W Krakowie mamy już kilkanaście miejsc do spania, gdzie będziemy rozwozić Ukraińców” - mówił nam Mateusz Jaśko, który zorganizował całą akcję. W internetowej zbiórce na paliwo i najpotrzebniejsze produkty chciał zebrać 15 tys. zł - w sobotę do 17:00 licznik pokazywał ponad 26 tysięcy.

Korek dobroczynności

O ile w czwartek w Medyce krążyły pojedyncze samochody, to w piątek wszystkie parkingi były całkowicie zapełnione. Pod cmentarzem, gdzie dzień wcześniej nie było ani jednej osoby, teraz nie da się wcisnąć szpilki. Droga do Medyki z Przemyśla na mapach Googla świeci się na czerwono. Przejechanie tego 13-kilometrowego odcinka zajmuje już około pół godziny.

To korek dobroczynności - tak można go nazwać. Większość samochodów, które dojeżdżają do Medyki, to auta osób, które chcą pomóc. Zawieźć do Przemyśla albo dalej, pomóc w poszukiwaniu transportu.

„Bezpłatna Warszawa!"

Drugi punkt pełen chętnych do pomocy to dworzec w Przemyślu. Tutaj działa również rządowy punkt recepcyjny, a całodobowo dyżuruje urzędniczka z ramienia wojewody. Kiedy próbujemy z nią porozmawiać, podchodzi kilka osób, zostawiając namiary na siebie. Urzędniczka ma przed sobą kartki z listą noclegów i kontaktów, pomaga uchodźcom w razie potrzeby w znalezieniu transportu. W sobotę, kiedy my na chwilę opuszczamy Przemyśl, na miejsce przyjeżdża reporter OKO.press Krzysztof Boczek. Relacjonuje, że na dworcu słychać pokrzykiwania: „bezpłatna Warszawa”. Spotyka tam też Chrisa z Niemiec, który spontanicznie przyjechał pomóc uchodźcom. Ma miejsce dla dziewięciu osób, już znalazł dla nich lokum. Może zawieźć do Polski, Niemiec i Szwajcarii.

Do Korczowej z Krakowa dotarł w sobotę Stefan. Jak wiele innych osób napisał na kawałku kartonu “Краків безкоштовно” (Krakiv, bezkoshtovno), czyli “Kraków, bezpłatnie”. Inni kierowcy przy przejściu granicznym proponują uchodźcom podwózkę do Wrocławia, Katowic, Warszawy.

“Osób takich jak ja jest bardzo wiele. Trudno znaleźć parking, chodniki są pozastawiane samochodami” - mówi nam krakowianin. - “Długo nad przyjazdem nie myślałem, stwierdziłem, że muszę coś zrobić. Inaczej miałbym do siebie pretensje. Muszę się trochę przełamać, bo jestem dość nieśmiały, ale mam nadzieję, że ktoś skorzysta z mojej pomocy”.

Uwaga na oszustów

Niektórzy zgłaszają się, by pomagać na dworcu i granicy w tłumaczeniach. Jeden z nich, Dymytro, który pracuje w Medyce, opowiada nam, że przed chwilą pokierował dalej kobietę, która przeszła piechotą 30 km. Opowiada, że wolontariusze pilnują, żeby uchodźcy nie padali ofiarami oszustów, którzy chcą zarobić na ludzkiej tragedii.

„Potrzebne są czapki, rękawice, ciepłe kurtki" - mówi Kasia, która wraz z koleżankami przyjechała z Katowic, żeby pomagać przekraczającym granicę uchodźcom.

Nasz reporter Krzysztof Boczek spotkał ją przy przejściu granicznym w Dorohusku. Wolontariusze segregują rzeczy, które przywożą ludzie z całej Polski - robią to na dworze, gdyż w punkcie pomocy nie ma już miejsca.

Mobilizacja na Facebooku

Facebookowe grupy są pełne ofert transportu - bardzo często do dowolnego miasta w Polsce, a nawet poza jej granice. Zdarzają się również osoby wyjeżdżające do Ukrainy, zwykle do Lwowa. W jedną stronę wiozą leki, prowiant, pieluchy, w drugą mogą przewieźć potrzebujących transportu uchodźców. Takich ofert jest o wiele mniej, choć zapotrzebowanie jest ogromne. Pod postami zgłaszają się dziesiątki osób próbujących wydostać swoich bliskich z ogarniętego wojną kraju. “Cena nie gra roli” - pisze osoba poszukująca przewozu dla kobiety z dużym psem ze Lwowa. Pani Diana prosi o transport dla mamy i siostry z Tarnopola. “Przyjadę nawet ich odebrać od granicy, najważniejsze to wyjechać” - pisze pod jednym z postów. Z okolic Iwano-Frankowska wydostać chcą się babcia, mama i dwójka dzieci: pięcioletnie i kilkumiesięczne. Niestety, takie prośby na liczącej ponad 200 tys. osób grupie „Pomoc dla Ukrainy” często pozostają bez odpowiedzi. To pomoc na wagę złota, bo dróg ucieczki bez samochodu jest coraz mniej. Swoją ofertę za Bugiem ograniczył Flixbus (jednocześnie wzmacniając rozkład z przygranicznej Medyki), a międzynarodowy przewoźnik Ecolines liczy sobie za przejazd jak za zboże. Ceny biletów z ukraińskich miast nierzadko przekraczają 1000 złotych.

Mieszkanie dla rodziny i psa

Wiele osób oferuje także mieszkania albo chociaż miejsce do spania. Na kilka dni, na dłużej, pojawiają się nawet propozycje pracy.

- to jedno z ogłoszeń. “Udostępnimy pokój w domu jednorodzinnym, zapewnimy wyżywienie, wsparcie. W domu jest pies przyjazny dzieciom, mile widziane będą również zwierzęta” - czytamy w kolejnym. Do nas też zgłaszają się znajomi, u których nocują dwie dziewczyny z Ukrainy. Chcą im znaleźć jakieś lokum na stałe. Wrzucamy na Facebooka, w 10 minut post udostępnia kilka osób. Ktoś oferuje spanie w Lublinie, ktoś inny obiecuje podpytać wśród swoich kontaktów.

Potrzebne: woda, jedzenie, koce

Niezwykle ważne są zbiórki żywności, ubrań i koców. Punkty, gdzie można przyjeżdżać z produktami, znajdują się niemal w każdej gminie. W Krakowie poświęcono na ten cel stadion Wisły, ale miejsca już brakuje. Urząd szuka drugiej hali. “Zbiórka dla Ukrainy odbędzie się w dniach 26.02 – 4.03 w godzinach 18-20 na placu naszej remizy. Potrzebne są na początek: woda, owsianka, makaron, zupki chińskie, herbatniki, pokarm dla dzieci, herbata, kawa, inne produkty z długim terminem przydatności, odzież damska i dziecięca, papier toaletowy, środki higieniczne dla kobiet, mydła, ręczniki, poduszki, kołdry, pościel, naczynia kuchenne” - pisze Ochotnicza Straż Pożarna w opolskich Sławięcicach.

“W związku z tym co się dzieje na Ukrainie i w związku z tym, że nie wiadomo, co się będzie działo w najbliższym czasie, czujemy ogromna potrzebę żeby w jakiś sposób zareagować i wesprzeć tych, którzy tej pomocy w najbliższym czasie będą potrzebować. Przez najbliższe 3 dni na Lodowisku Jantor organizujemy zbiórkę najpotrzebniejszych rzeczy. Zebrane dary zawieziemy do Gminnego Centrum Kultury w Medyce, które od czwartku przyjmuje uchodźców na granicy” - piszą organizatorzy zbiórki w Katowicach.

Artykuł w sobotę, kilka godzin po naszym powrocie z Przemyśla, pisze się wyjątkowo trudno. Ciężko się skupić, kiedy co chwilę dzwonią do nas znajomi. Niemal wszyscy mówią nam, że nie mogą jedynie nerwowo patrzeć w smartfony, obserwując postępy wojsk Putina, sukcesy ukraińskiej obrony i próbując zrozumieć znaczenie kolejnych sankcji. Na to wszystko nie mają wpływu. Muszą coś zrobić - tu i teraz.

CHCESZ JECHAĆ NA GRANICĘ I POMÓC W TRANSPORCIE?

• ogłoś się na grupach facebookowych, szczególnie “Pomoc dla Ukrainy”;
• niezależnie od tego, czy ktoś się zgłosi, jedź na najbliższe przejście graniczne - obecnie wszystkie przejścia są otwarte dla ruchu pieszego, więc wszędzie znajdą się uchodźcy potrzebujący pomocy;
• mamy osiem przejść granicznych z Ukrainą: Budomierz-Hruszów, Dołhobyczów-Uhrynów, Dorohusk-Jagodzin, Hrebenne-Rawa Ruska, Korczowa-Krakowiec, Krościenko-Smolnica, Medyka-Szeginie, Zosin-Uściług;
• transport można oferować również na dworcu w Przemyślu;
• przygotuj karton z nazwą miasta, do którego możesz zawieźć uchodźców - najlepiej po ukraińsku. Nazwy miast wojewódzkich: Kraków - Краків, Warszawa - Варшава, Katowice - Катовіце, Bydgoszcz - Бидгощ, Lublin - Люблін, Wrocław - Вроцлав, Opole - Ополе, Zielona Góra - зелена горa, Szczecin - Щецин, Gdańsk - Гданськ, Olsztyn - Ольштин, Białystok - Білосток, Kielce - Кельце, Łódź - Лодзь, Poznań - Познань, Gorzów Wielkopolski - Гожув Великопольський, Rzeszów - Жешув. Toruń - Торунь;
• zamieść również informację, że transport jest bezpłatny, po ukraińsku: безкоштовно;
• na granicy jest wiele osób, które chcą pomóc - żeby tę pomoc uporządkować, najlepiej zgłosić się do punktów recepcyjnych przy granicy i zostawić numer do siebie oraz informację, dokąd możesz zawieźć uchodźców;
• takich punktów jest w sumie dziewięć, ich listę znajdziesz tutaj: https://www.gov.pl/web/granica/punkty-recepcyjne
• zabierz ze sobą apteczkę, koce i podstawowe produkty spożywcze. Także dla siebie, bo przy granicy są duże korki.

INFORMACJA Z 27 LUTEGO: prezydent Przemyśla prosi, żeby więcej osób nie przyjeżdżało na dworzec czy do Medyki. Na miejscu są ogromne korki i wiele osób, które chcą pomóc.

O innych formach pomocy i tym, gdzie zgłaszać się z mieszkaniami dla uchodźców pisała w OKO.press Anna Mikulska: