Jak wywróżyć wynik wyborów z frekwencji. Podawane dziś oficjalne dane mogą nam wiele powiedzieć

Internauci na tzw. bazarku od lat zastępują nazwy ugrupowań warzywami, by obejść ciszę wyborczą, i publikują w trakcie głosowania rzekome przecieki z badania exit poll. Przygniatająca większość nie ma nic wspólnego z rzeczywistością.

By poznać przybliżony wynik wyborów musimy się uzbroić w cierpliwość, ale już o godz. 13.30, kiedy PKW poda dane o frekwencji z godz. 12.00, będziemy wiedzieć sporo. Tym bardziej, że liczba głosujących Polaków może być rekordowa.

Od 1997 roku frekwencja w wyborach parlamentarnych była średnio o 18 punktów procentowych niższa niż w ostatnim sondażu CBOS przed głosowaniem. Jeśli ta zależność miałaby się utrzymać, ostateczna frekwencja wyniesie ok. 65 proc.!

[okonawybory]

Po czym poznać mobilizację

Przed południem głosuje bardziej konserwatywny elektorat, więc porównanie danych PKW z frekwencją o tej samej porze w wyborach 2015 roku, będzie pierwszym sygnałem dotyczącym mobilizacji tych wyborców.

Do południa częściej głosują mieszkańcy wsi i małych miast, często w drodze na niedzielną mszę, lub podczas powrotu ze mszy do domu.

Cztery lata temu do godz. 12. zagłosowało 16,47 proc. uprawnionych. Jeśli w niedzielę ta liczba będzie znacząco wyższa w skali kraju, oznacza to pierwszą dobrą wiadomość dla bardziej konserwatywnych sił politycznych.

By jednak wyciągać mocniejsze wnioski, musimy głębiej spojrzeć w dane o frekwencji i porównać ją na poziomie województw. By rzecz uprościć, wybierzmy trzy, w których relatywnie dobre wyniki osiągnęły cztery lata temu ugrupowania bardziej liberalne (Pomorskie, Zachodniopomorskie, Wielkopolskie) i trzy z dobrymi wynikami ugrupowań bardziej konserwatywnych (Podlaskie, Lubelskie, Podkarpackie).

O godzinie 12 frekwencja w tych województwach przedstawiała się tak:

Teraz do tych danych należy przyłożyć liczby przedstawione w niedzielę przez PKW – dane dotyczące frekwencji w regionach będą na bieżąco aktualizowane w dniu wyborów i dostępne na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej.

Interpretacja jest bardzo prosta: im większa różnica między wzrostem frekwencji w „województwach konserwatywnych” w stosunku do wzrostu w „województwach liberalnych, tym bardziej prawdopodobne, że elektorat bardziej konserwatywny jest mocniej zmobilizowany w stosunku do elektoratu liberalnego.

Tyle że elektorat liberalny może stratę nadrobić nadzwyczajną mobilizacją po południu i wieczorem jak podczas referendum unijnego w 2003 roku.

Po południu będziemy wiedzieć więcej

Frekwencja z godz. 12.00 nie decyduje jeszcze o wszystkim. Wiele więcej będziemy wiedzieć, gdy późnym popołudniem zostanie podana przez PKW frekwencja z godziny 17.00.

Po południu i wieczorem głosują częściej wyborcy ze średnich i dużych miast, a więc - jak wynika z sondaży - elektorat bardziej liberalny.

W 2015 roku frekwencja o godzinie 17.00 w całym kraju wyniosła 38,97 proc., a w wybranych przez nas województwach była następująca:

By zinterpretować wyniki z godz. 17.00 podane przez PKW, robimy to samo, co o godz. 12.00: porównujemy je w skali województw z danymi sprzed czterech lat.

Jeśli proporcje wzrostu frekwencji będą zbliżone do tych z godz. 12.00 i cały czas korzystniejsze dla województw „bardziej konserwatywnych”, już z dużym prawdopodobieństwem będzie można założyć, że to właśnie ten elektorat bardziej się zmobilizował.

Jeśli różnice w proporcjach się zmniejszą, może to oznaczać, że wyborcy liberalni są zmobilizowani w podobnym stopniu.

Jeśli zaś proporcje wzrostu frekwencji zmienią się na rzecz województw bardziej liberalnych, będzie można ostrożnie założyć, że to ci wyborcy chętniej poszli na wybory.

Należy zastrzec, że prognozowanie mobilizacji poszczególnych grup wyborców na podstawie frekwencji zawsze obarczone jest błędem. Zwłaszcza jeśli frekwencja w skali kraju rzeczywiście będzie aż o kilkanaście punktów procentowych wyższa niż cztery lata temu.