Jarosław Kaczyński w liście do klubów „Gazety Polskiej” cytuje Przewodniczącego Mao. To dopiero trolling!

Z powodu choroby Jarosław Kaczyński nie mógł się pojawić na zjeździe klubów „Gazety Polskiej” 15 czerwca 2018 w Spale. Napisał jednak list, w którym tłumaczył, że „siła wyższa” zatrzymała go w domu. Przekonywał, że PiS poczynił duże kroki w procesie budowy „Polski naszych marzeń”. Narzekał na „totalną opozycję, która zatraciwszy wszelką miarę i jakże często elementarną przyzwoitość, nie cofała się przed niczym i formułowała skrajnie absurdalne oskarżenia pod naszym adresem”. Dostało się przy okazji „elitom”. Kaczyński pisał:

Słowo „komprador” ma źródło w języku portugalskim (pochodzi od słowa „nabywca”), ale używane było przede wszystkim w odniesieniu do półkolonialnego systemu handlu zainstalowanego przez mocarstwa zachodnie w Chinach. W wydanej w 1941 r. w Hong Kongu na upamiętnienie stulecia kolonizacji brytyjskiej książce (cytowanej przez Johna M. Carrolla w książce „Edge of Empires. Chinese Elites and British Colonials in Hong Kong”, Harvard University Press, 2005) pochodzenie systemu kompradorskiego zostało określone jako „bardzo proste”.

Kupcy z Zachodu przypływali do Chin na handel, ale nie znali lokalnych języków, zwyczajów oraz warunków prowadzenia interesów - pisze Carroll. Kompradorzy pełnili rolę pośredników, otwierających przed Zachodem lokalny rynek. Kiedy obcokrajowiec chciał sprzedać coś lub kupić w Chinach, udawał się do kompradora. Kiedy chińska firma chciała coś sprzedać obcokrajowcom, również zwracała się do kompradora, często tego samego.

„Prosty czy nie, system kompradorski był kluczowy w wytworzeniu się handlu pomiędzy Chińczykami i Zachodem w nowoczesnych Chinach” - pisze Carroll. Niektórzy biznesmeni z Zachodu stali się tak zależni od kompradorów, że nie byli bez nich w stanie prowadzić biznesu. Nie wiedzieli nawet, jak ten system działał - poza najwyższym poziomem operacji handlowych. Pod koniec XIX w. dwóch kompradorów firmy Jardine’s, w Szanghaju i w Hong Kongu, należało do najbogatszych ludzi w całych Chinach.

Pojęcie „burżuazji kompradorskiej” stało się później, także u marksistów, synonimem lokalnej elity, która bogaci się utrwalając kolonialne zacofanie swojego kraju. W tym znaczeniu zapewne użył go Kaczyński.

Ale nie tylko on. O „burżuazji kompradorskiej” pisali klasycy myśli antykolonialnej, w tym Mao Tse Tung. Latem 1956 r. Mao pisał:

Mao potem dowodził, że kompradorzy sprzymierzą się z każdym przeciwko interesom własnego narodu - w odróżnieniu od „burżuazji narodowej”, która jest w równym stopniu wroga klasie robotniczej, co zagranicznym imperialistom.

Mao, podobnie jak Kaczyński, był radykałem, który był wrogi obcym. Prowadził rewolucję, jak twierdził, w myśl długofalowych interesów Chińczyków, a dopiero w drugiej kolejności w celu zaprowadzenia socjalizmu na świecie. Pojęcie to pasuje doskonale do retoryki PiS wymierzonej w „elity”, które rzekomo uzależniły Polskę od Zachodu i czerpią korzyści z utrzymywania Polaków w stanie zależności od zachodnich stolic (i w charakterze zaplecza taniej siły roboczej).

Oczywiście nie porównujemy Jarosława Kaczyńskiego do Mao Tse Tunga, totalitarnego dyktatora, który miał na sumieniu od 30 do 50 mln ludzi zabitych, zagłodzonych i zamęczonych torturami. Pogląd o neokolonialnym podporządkowaniu Polski (jak i innych krajów peryferyjnych) Zachodowi nie jest też wcale nowy i wcale nie wyznawany wyłącznie przez szaleńców. We wrześniu 2017 o „skolonizowaniu” Europy Wschodniej przez zachodni kapitał pisał np. wybitny ekonomista Thomas Piketty (tutaj). Kaczyński jednak nie zaprasza do dyskusji nad postawami polskich elit w czasach transformacji, tylko używa słowa, które zapewne zapamiętał ze studiów w PRL - traktując je jako naznaczającą obelgę.

Nie wiemy przy tym, co jest bardziej zabawne: czy fakt, że Kaczyński mówi jednym głosem z Przewodniczącym Mao, czy fakt, że w klubach „Gazety Polskiej” nikt się nie zorientował. Kaczyński znany jest ze złośliwego poczucia humoru, może więc zjazd w Spale po prostu wrednie strollował.