Wróciliśmy do czasów sprzed cywilizacji – jemeńska pisarka o wojnie domowej [ROZMOWA]
Ludzie zmuszeni byli wrócić do praktyk sprzed wieków: gotowania na drewnie czy kolejek po wodę. Zniszczono również przestrzeń miejską i osobistą, a w ich miejsce narzucono polityki tożsamościowe, przy jednoczesnym braku instytucji prawa i porządku – mówi Buszra al-Maktari
Jemen, jeden z najuboższych krajów Półwyspu Arabskiego, od ponad dekady pogrążony jest w wojnie, którą świat zdaje się ignorować. To konflikt, który nie schodzi z czołówek raportów humanitarnych, ale rzadko przebija się do zbiorowej świadomości – mimo że jego skutki są jednymi z najbardziej dramatycznych na świecie.
Według ONZ od 2014 roku konflikt pochłonął życie ponad 100 tysięcy osób, a kolejne 130 tysięcy zmarło z głodu i chorób, które rozpanoszyły się w cieniu walk. Państwo, które jeszcze niedawno zapewniało obywatelom choćby podstawowe usługi, rozpadło się na militarne strefy wpływów, gdzie przemoc i głód stały się codziennością. Jemeńczycy są dziś więźniami konfliktu, w którym nie mają ani głosu, ani sprawczości – uwięzieni między lokalnymi watażkami, regionalnymi mocarstwami i obojętnością świata.
To właśnie o nich – o zwykłych ludziach zmuszonych żyć w niekończącej się wojnie – pisze Buszra al-Maktari, jemeńska pisarka i dziennikarka. Zainspirowana twórczością Swietłany Aleksijewicz, wyruszyła w podróż po kraju, by zebrać setki świadectw wojennej codzienności. Jej książka Co zostawiliście za sobą? (ArtRage, 2025) to nie polityczna analiza, lecz zbiór dramatów i głosów, które inaczej zostałyby zagłuszone przez huk bomb i obojętność międzynarodowych instytucji.
Opowiada historię lat 2015-2018, kiedy kraj rozdarła trwająca do dziś wojna domowa pomiędzy siłami rządowymi (lojalnymi wobec ówczesnego prezydenta, Abd Rabbuha Mansura Hadiego), wspieranymi przez międzynarodową koalicję pod wodzą Arabii Saudyjskiej oraz rewoltą plemion zajdyckich (szyickich) zjednoczonych w ruchu Huti. To, co opisuje, mogłoby się jednak wydarzyć w każdym innym miejscu regionu czy nawet świata – jemeńska reporterka próbuje uchwycić, czym dokładnie jest doświadczenie wojny.
Opowiada historię lat 2015-2018, kiedy kraj rozdarła trwająca do dziś wojna domowa pomiędzy siłami rządowymi (lojalnymi wobec ówczesnego prezydenta, Abd Rabbuha Mansura Hadiego), wspieranymi przez międzynarodową koalicję pod wodzą Arabii Saudyjskiej oraz rewoltą plemion zajdyckich (szyickich) zjednoczonych w ruchu Huti. To, co opisuje, mogłoby się jednak wydarzyć w każdym innym miejscu regionu czy nawet świata – jemeńska reporterka próbuje uchwycić, czym dokładnie jest doświadczenie wojny.
W rozmowie z OKO.press al-Maktari mówi o poczuciu obcości we własnej ojczyźnie, o wojnie jako powrocie do barbarzyństwa, o przemocy, która przenika każdą sferę życia, i o nadziei – kruchej, ale niezbędnej, by myśleć o przyszłości Jemenu.
Przeczytaj także:
Krzysztof Katkowski, OKO.press: Jemen to twoja ojczyzna?
Krzysztof Katkowski (ur. 2001) – socjolog, tłumacz, dziennikarz, poeta. Absolwent Universitat Pompeu Fabra w Barcelonie i Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracuje z OKO.press, „Kulturą Liberalną”, „Dziennikiem Gazeta Prawna” i „Semanario Brecha”. Jego teksty publikowały m.in. „la diaria”, „Gazeta Wyborcza”, „The Guardian” „Jacobin”, , „Kapitàl noviny”, „Polityka”, „El Salto” czy CTXT.es.
Krzysztof Katkowski (ur. 2001) – socjolog, tłumacz, dziennikarz, poeta. Absolwent Universitat Pompeu Fabra w Barcelonie i Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracuje z OKO.press, „Kulturą Liberalną”, „Dziennikiem Gazeta Prawna” i „Semanario Brecha”. Jego teksty publikowały m.in. „la diaria”, „Gazeta Wyborcza”, „The Guardian” „Jacobin”, , „Kapitàl noviny”, „Polityka”, „El Salto” czy CTXT.es.
Komentarze