Jest porozumienie w sprawie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. To rychły koniec węgla

Po całonocnych i trudnych negocjacjach, ok. 07:00 rano 11 grudnia 2020 na szczycie Rady Europejskiej przywódcom UE udało się osiągnąć porozumienie w sprawie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku.

Jak informowało radio RMF FM, przez wiele godzin porozumienie blokował premier Mateusz Morawiecki, który walczył o większe wsparcie dla Polski przy transformacji energetycznej w ramach tzw. funduszu modernizacyjnego. W końcu je uzyskał.

Dotychczas rząd PiS rękami i nogami bronił się przed przyjęciem takiego celu, który w istocie oznacza likwidację energetyki opartej na węglu, w obawie przed związkami górniczymi, gdy jedna po drugiej odbywały się kampanie wyborcze. Prezydent Duda deklarował, że węgla starczy na 100 lat, a premier Morawiecki zapewniał, że górnictwo węglowe to bezpieczeństwo Polski.

Wybory się skończyły, górnictwo zbankrutowało i PiS zdecydował się nie blokować już ambitnych klimatycznych celów UE. Według Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych, przyjęcie tak wysokiego celu czyni w praktyce nieopłacalną energetykę węglową.

Dostawaliśmy najwięcej, dostaniemy jeszcze więcej

"Bardzo zależało nam, by Polska otrzymała środki na sprawiedliwą transformację klimatyczną. Dzisiaj polityka klimatyczna UE jest jednym z kluczowych narzędzi polityki gospodarczej. I dlatego dobrze się stało, że wbudowaliśmy tam kilka elementów, które bardzo służą polskiej gospodarce i uwzględniają jej bardzo nietypowy charakter" - powiedział premier Morawiecki na konferencji prasowej.

"Wbudowano takie mechanizmy, które pozwolą nam na skompensowanie wyższych wydatków na transformację energetyczną. Udało się zapewnić duże środki na transformację polskiej energetyki, termomodernizacji, kwestii ciepłowniczych. Najbardziej wyrazistym elementem tego systemu jest Fundusz Modernizacyjny. Poprzez odpowiednio wprowadzone przez nas zapisy zadbaliśmy, aby znalazło się w nim więcej środków dla Polski" - dodał.

Jak podała PAP, wielkość tych zagwarantowanych środków na transformację energetyczną wynosi 220-230 mld zł. Centralnym elementem finansowym jest wspomniany przez premiera Morawieckiego tzw. Fundusz Modernizacyjny. Jego celem jest wsparcie 10 państw UE o najniższych dochodach w przejściu na neutralność klimatyczną. Beneficjentami są Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Łotwa, Litwa, Rumunia, Słowacja, Węgry oraz Polska.

Co to znaczy dla Polski?

Kluczowym elementem polityki UE zmniejszania emisji gazów cieplarnianych jest unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). W jego ramach firmy otrzymują lub kupują uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych. Obecnie cena za tonę emisji CO2 wynosi 30 euro.

W 2030 roku wzrost cen będzie jeszcze wyższy. I to zarówno dla energetyki węglowej, jak i gazowej. Ceny wzrosną do 52-76 euro. „Oznacza to, że jeśli przez najbliższe pięć lat nie zmienimy znacząco naszego miksu energetycznego, który wciąż w 78 proc. opiera się na węglu, to hurtowe ceny prądu będą nie tylko znacznie wyższe niż u sąsiadów, ale różnica ta będzie coraz większa. Nie ma drugiej tak uzależnionej od węgla energetyki w UE” - czytamy na „Wysokim Napięciu".

Jak pisze Zasuń, obecnie trafia do nas ok. 10 TWh czyli 1/15 krajowego zużycia. Jeśli nie postawimy na „zieloną” energetykę, to w 2040 roku mogłoby to być już 40 TWh. Coraz lepiej rozumieją tę sytuację państwowe spółki energetyczne: „Największe państwowe firmy, m.in. PGE i paliwowy potentat PKN Orlen, deklarują neutralność klimatyczną w 2050 roku”.