Kaczyński oszukuje, że nie oszukiwał Birgfellnera. Skąd to wiemy? Z jego własnych słów

„Austriak twierdzi, że został oszukany” - usłyszał Jarosław Kaczyński od dziennikarza RMF FM. Odpowiedział:

„Nie mam niczego do zarzucenia sobie. Nie będę mówił, jaki mam stosunek do bohatera tych wydarzeń” - dodał we właściwy sobie sposób ("nie mówię, ale mówię"). I dorzucił dla jasności:

Te wypowiedzi Kaczyńskiego dla RMF FM z 2 marca 2019 stoją w sprzeczności z tym, co wiadomo z taśm i dokumentów ujawnionych przez „Gazetę Wyborczą”, o jego negocjacjach biznesowych z Geraldem Birgfellnerem.

W maju 2017 roku umówili się, że austriacki biznesmen, który jest też powinowatym Kaczyńskiego, zbuduje dla kontrolowanej przez polityków PiS spółki Srebrna 190-metrowy wieżowiec w centrum Warszawy.

Spotykali się aż 19 razy w siedzibie PiS przy ul. Nowogrodzkiej w Warszawie, uzgadniali etapy toczących się prac przygotowawczych, dopinali szczegóły umowy. W czerwcu-lipcu 2018 roku Kaczyński wstrzymał jednak inwestycję. Nie zapłacił - do dzisiaj - obiecanych Birgfellnerowi 1,3 mln euro.

Zaniepokojony Gerald Birgfellner nagrał ostatnie dwa spotkania z Jarosławem Kaczyńskim 27 lipca i 2 sierpnia 2018 (a przynajmniej o tych na razie wiadomo), żeby mieć dowody, że został oszukany.

25 stycznia 2019 przy pomocy dwóch adwokatów - Romana Giertycha i Jacka Dubois - złożył „zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa” oszustwa. Dla osoby, która „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu, lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania" art. 286 par. 1 kodeksu karnego przewiduje karę do 8 lat więzienia.

Zarzut z art. 286, zwany „oszustwem” nie jest tożsamy z potocznym rozumieniem tego słowa. Birgfellner jest przekonany, że Kaczyński oszukał go zarówno „po ludzku”, jak i w rozumieniu art. 286. Kaczyński zaprzecza obu sensom.

Nie przesądzamy jednak, że lider PiS popełnił przestępstwo. O tym powinien zdecydować sąd. Przebieg postępowania w prokuraturze wskazuje na to, że śledztwo w tej sprawie może nie zostać wszczęte. Według przecieków "Wyborczej" prokuratura może zacząć jednak inne postępowanie i... postawić zarzuty Birgfellnerowi - próby wyłudzenia pieniędzy, a według Rzeczpospolitej - niezapłacenia VAT od faktury (na 1,5 mln zł) wystawionej dla Srebrnej.

„Śledztwo w moim przekonaniu sensu nie ma” - powiedział w RMF FM Kaczyński.

Kaczyński na taśmach: Nie chcę nikogo oszukiwać, chciałbym zapłacić

Skąd wiadomo, że Kaczyński nie mówi prawdy twierdząc, że nie oszukał Birgfellnera? Wynika to jednoznacznie z nagrań ujawnionych przez „Wyborczą”. Omówimy to szczegółowo korzystając z dosłownych cytatów z negocjacji.

Kaczyński: „było zrobione dla nas, trzeba zapłacić”

Na obu nagraniach Kaczyński ani razu nie kwestionuje, że Birgfellner wykonał umówioną pracę i że trzeba za nią zapłacić. Wręcz przeciwnie, podczas spotkania 27 lipca 2018 mówi:

W innym miejscu: „A ja chcę zapłacić, tylko że ja nie mogę zmusić nikogo, żeby zapłacił wbrew...".

Grzegorz Jacek Tomaszewski: „...prawu...”

Kaczyński: „...i przepisom”.

Grzegorz Jacek Tomaszewski, zwany „kuzynem Kaczyńskiego”, jest jego prawą ręka w tym biznesie. Układy biznesowe w PiS mają często charakter towarzysko-rodzinny.

Usprawiedliwia się, tłumaczy względami politycznymi

Kaczyński wyjaśnia, dlaczego budowę trzeba wstrzymać: „doszły nowe elementy, operacja [Jana] Śpiewaka [kandydującego w wyborach na prezydenta Warszawy], który postawił zarzuty: partia buduje wieżowiec”. Na uwagę, że „można by storpedować taką narrację, bo przecież to nie partia w końcu buduje”, Kaczyński tłumaczy: „To nie ma żadnego znaczenia w takich kampaniach. Ja jestem w fundacji [Instytut im. Lecha Kaczyńskiego], to zupełnie wystarczy, to nie ma żadnych szans. To nie do obrony. To jest polityka".

W innym miejscu Kaczyński tłumaczy się tak: „[Śpiewak] zaatakował, że chcemy budować budynek, no. My... On twierdzi, że partia. I że to są w ogóle obyczaje azjatyckie".

Szuka sposobu, by zapłacić. Podsuwa pomysł ze zgłoszeniem roszczeń w sądzie

Kaczyński stara się znaleźć rozwiązanie problemu niezapłaconej sumy (nie wiadomo, czy serio, czy tylko dla uspokojenia partnera - o tym może rozstrzygnąć sąd). Twierdzi, że spółka Srebrna nie może zapłacić za wykonane prace i proponuje drogę sądową.

Kaczyński: „Realia są takie: albo będą jakieś te dodatkowe rachunki, bo my po prostu ich potrzebujemy, albo jest druga droga, i tu nie traktujcie jej jako wojenną. To znaczy, że wy wysuniecie roszczenia o charakterze sądowym, to znaczy..."

Tłumaczka Birgfellnera: „Czekaj, nie rozumiem za bardzo”.

Tomaszewski: „Dlatego, że wtedy, jeżeli wystąpicie na drogę sądową i dostaniecie wyrok sądu do zapłaty, to wtedy jest podstawa do zapłacenia przez Srebrną, rozumiecie?".

W innym miejscu Kaczyński: „I stąd, powtarzam, stąd jest kłopot,

Tomaszewski: „Zapłacić możemy tylko tak.

Kaczyński: „Znaczy, krótko mówiąc, bo jaki byłby zarzut natychmiast nam postawiony, że wyprowadzamy pieniądze”.

Nie ma żadnych wątpliwości, że Kaczyński czuje się dłużnikiem Birgfellnera. Chce mu zapłacić, a co najmniej zrobić wrażenie, że tego chce.

Jest gotów zeznawać, że pieniądze się Austriakowi należą

Kaczyński deklaruje (znowu - nie wiadomo czy szczerze), że podczas ewentualnego procesu może zeznać w sądzie, że praca została wykonana dla spółki Srebrna.

To ważna okoliczność. Choć przygotowania do budowy wieżowca miały być - dla dyskrecji - prowadzone przez spółkę córkę Srebrnej, Kaczyński gotów jest w sądzie potwierdzić, że to było tylko formalne rozwiązanie, by zatuszować całą operację.

Podkreśla, że nie kwestionuje roszczeń Birgfellnera, ale...

W nagraniu z 2 sierpnia 2018 Kaczyński składa kolejne obietnice, tym razem także przedstawicielom kancelarii Baker MacKenzie, obecnym na spotkaniu razem z Birgfellnerem. Działając z upoważnienia Srebrnej austriacki biznesmen zatrudnił kancelarię do prac przygotowawczych. Kaczyński grzecznie zapewnia prawników:

Są jednak komplikacje, bo zgodnie z zaleceniami Kaczyńskiego Birgfellner zawierał umowę z kancelarią na Nuneaton spółkę-córkę Srebrnej.

Kaczyński: "Spółka córka i spółka matka to nie są podmioty, między którymi można bezumownie przenosić zobowiązania, no".

Mówi też o innych kosztach poniesionych przez Birgfellnera, czyli "o znacznie większej sumie (...) załóżmy, że to jest około dwóch milionów - i tutaj jest sprawa no dalej jeszcze idąca z tego względu, że tu mieć, nie ma tytułu odnoszącego się do spółki Srebrna. Cały czas spółka-córka jest stroną".

...są "okoliczności pozamerytoryczne, polityczne"

Kaczyński wie, że spółka Srebrna (przypominam: "ta robota była dla nas, czyli dla Srebrnej"), powinna zapłacić przelewając pieniądze spółce-córce.

"Ale my musimy mieć tutaj, po pierwsze, podstawę prawną, że to są spółki Srebrnej - my tego faktu nie kwestionujemy - i po drugie, no też odpowiednie faktury, no bo inaczej tego się po prostu zrobić w zgodzie z prawem nie da, a

Innymi słowy - umowę biznesową zakłóciła okoliczność "pozamerytoryczna, polityczna". Kaczyński, wie, co powinien zrobić, żeby nie oszukać partnera, ale boi się, że na tym straci jako polityk.

Raz jeszcze podkreśla jednoznacznie: "Byłbym gotowy zeznać, że rzeczywiście te przedsięwzięcia były robione na korzyść spółki, w ostatecznym rachunku miały służyć spółce Srebrna. Plus są jeszcze te dokumenty, w opracowaniach niektórych z nich państwo [do przedstawicieli kancelarii - red.] uczestniczyli, na przykład tych pełnomocnictw, z tego, co sobie przypominam. Tak uchwał, pełnomocnictw, no tak, więc - krótko mówiąc - no

Podsuwa Birgfellnerowi argumenty, dowody

27 lipca 2018 Kaczyński idzie jeszcze dalej i pociesza Birgfellnera: "Macie mocne argumenty w postaci tej uchwały zarządu".

Tomaszewski: "Rady",

Kaczyński (potwierdza): "Rady".

[chodzi o radę fundacji Instytut im. L. Kaczyńskiego, która jest w 99,99 proc. właścicielem spółki Srebrna. Kaczyński jest jednym z trzech członków rady - red.]

Tomaszewski: "I zarządu fundacji".

Kaczyński: "Zarządu fundacji. Macie mocne argumenty w postaci tej umowy...".

Tomaszewski: "Pełnomocnictwa też".

Kaczyński podsumowuje:

Charakterystyczne, że Kaczyński przekonuje Birgfellnera, że biznesmen ma w ręku dostateczne dowody, by sąd uznał, że Srebrna jest mu winna za wykonane prace. Wymienia nawet te dokumenty: uchwały rady i zarządu spółki, upoważnienie Srebrnej do prowadzenia prac przygotowawczych...

Potwierdza, że nie chce nikogo obciążać, a mankamenty są pozamerytoryczne

Na taśmie 27 lipca Kaczyński mówił, że on "przecież nie chce nikogo oszukiwać."

3 sierpnia ujmuje tę samą myśl inaczej:

Podsumowując, Kaczyński wielokrotnie potwierdza, że Birgfellner:

• wykonał zamówioną przez niego pracę "dla nas, czyli dla spółki Srebrna";
• podkreśla, że nie chce go "oszukać" czy "obciążać stratą"(nie płacąc mu należnych pieniędzy);
• deklaruje, że szuka sposobu, by mu zapłacić;
• przekonuje, że Birgfellner ma tak mocne dowody wykonania pracy, że mógłby wygrać sprawę przed sądem;
• stwierdza, że o wycofaniu się z umowy zadecydowały względy "niemerytoryczne", czyli nie mające nic wspólnego z biznesem. Tłumaczy, że chodzi o interes polityczny PiS i jego własny.

Czy można jaśniej powiedzieć, że nie oddanie pieniędzy Austriakowi byłoby oszustwem w sensie niewywiązania się z umowy bez uzasadnionych przyczyn? Czemu zatem Jarosław Kaczyński twierdzi teraz, że Birgfellner nie został oszukany? I jeszcze obciąża go "nierzetelnością"?

Wbrew deklaracjom i gruntownej własnej argumentacji Kaczyński nie doprowadził do tego, by Birgfellner otrzymał pieniądze. Został zatem "oszukany" i "obciążony stratą". Kaczyński jest tego sprawcą.

Wersja Birgfellnera: aura omnipotencji pana Kaczyńskiego uśpiła moją czujność

Gerald Birgfellner unika rozmów z mediami. Jego wersję zdarzeń, zgodną zresztą z cytowanymi wyżej wypowiedziami Kaczyńskiego przedstawił OKO.press reprezentujący go mecenas Jacek Dubois. Oto skrót jego relacji:

„Mój klient dostał komunikat: ten wieżowiec ma być pomnikiem moim i mojego brata, taką mam ideę i potrafię ją zrealizować. To ja podejmuję decyzje, a inni je wykonują. I mój klient widział przez cały rok, że tak to działa. Wszystko utwierdzało go w przekonaniu, że jedynym organem decyzyjnym jest pan Kaczyński. Zwykł on mówić: „mam wszystko pod kontrolą”.

Kwota 1,3 mln euro, jakiej domaga się Birgfellner wynika z wyceny już wykonanych prac, które wymienia - jedna po drugiej - wielostronicowa umowa zaakceptowana przez obie strony. Gerald Birgfellner:

• założył spółkę celową Nuneaton, na którą pan Kaczyński obiecał przenieść ze spółki Srebrna prawo wieczystego użytkowania nieruchomości, po to m.in., by wziąć kredyt na budowę,
• pozyskał znanego architekta, który przygotował projekt koncepcji architektonicznej budynku,
• przygotował strategię realizacji projektu Tower Srebrna z kosztami i terminarzem,
• przygotował wyceny nieruchomości,
• zatrudnił kancelarię Baker MacKenzie, która przygotowała umowy z firmami Gleeds Polska (m.in. zarządzanie inwestycją) i Strabag oraz umowę kredytową z bankiem Pekao S.A.

Wszystko to robił zgodnie z ustną umową, którą zawarł z Kaczyńskim w lipcu 2017. Kaczyński prosił, by przystąpić do pracy od razu. Mój klient to zrobił, a równolegle przez prawie rok negocjował profesjonalną umowę, wprowadzając kolejne zmiany.

Za namową Kaczyńskiego kupił w Warszawie dom. Pełną parą pracowała kancelaria Baker MacKenzie, której też nie zapłacono kilkuset tysięcy euro, pracował wzięty austriacki architekt, który też nie dostał wynagrodzenia, ok. 150 tys. euro. Pan Birgfellner negocjował z bankami, wszystko szło jak z płatka.

Jak opowiada Birgfellner, ludzie panu Kaczyńskiemu salutują i wykonują co prezes powie.

Mój klient dostał odpowiednie pełnomocnictwa już w maju i czerwcu 2017 do utworzenia spółki córki i do reprezentowania Srebrnej w umowach najmu i dzierżawy nieruchomości.

Cały czas trwały spotkania z udziałem pana Kaczyńskiego, większość w siedzibie partii przy Nowogrodzkiej, od pierwszych dwóch w maju 2017 roku. Kolejne mają miejsce w czerwcu 2017, w lipcu, we wrześniu, potem w listopadzie - aż trzy, w grudniu 2017 jedno, w styczniu 2018 - znowu trzy, w lutym - jedno, w marcu - dwa, w kwietniu i czerwcu po jednym.

Została też przygotowana w banku Pekao SA umowa kredytowa na 300 mln euro i gdyby pan Kaczyński nie wstrzymał inwestycji, spółka Nuneaton przejęłaby wieczyste użytkowanie Srebrnej 16 i dostała kredytowanie.

To były żmudne, wielostronne negocjacje. Strony dogadały się najpierw na uruchomienie "małego" kredytu inwestycyjnego 11 mln euro na przygotowanie projektu, potem ta suma - decyzją pana Kaczyńskiego - została zmniejszona do 4,5 mln euro, co bank natychmiast zaakceptował. Uzgodniono szczegółowo, w jaki sposób zostanie wypłacony cały kredyt 300 mln euro, po uzyskaniu przez spółkę Nuneaton wieczystego użytkowania nieruchomości.

Dopiero w czerwcu i lipcu 2018 Jarosław Kaczyński poinformował mego klienta o wstrzymaniu inwestycji i wezwał do zaprzestania prac, m.in. żeby nie występował o warunki zabudowy. Tłumaczył, że Srebrna nie może pokryć zobowiązań swej spółki-córki.

Po spotkaniach 27 lipca 2018 i 2 sierpnia z udziałem kancelarii Baker MacKenzie pan Kaczyński nie miał już czasu dla mego klienta. Srebrna wypowiedziała mu pełnomocnictwo. Zdał sobie sprawę, że jeżeli nie tupnie, to zostanie na lodzie.

Całą dokumentację załączyliśmy do wniosku złożonego w prokuraturze. Dokumentów jest 55, w tym uchwały Zarządu i Rady Fundacji Srebrna, pełnomocnictwo dla Geralda Birgfellnera, projekty umów z bankiem Pekao SA i innymi partnerami.

Mec. Dubois: Kaczyński miał świadomość, że wprowadza w błąd

Czy opisane oszustwo Kaczyńskiego (w sensie potocznym, ludzkim) było oszustwem w sensie art. 286 kk? Zasadnicze znaczenie ma tu kwestia: czy prezes PiS miał zamiar oszukania biznesmena, a jeżeli tak, to od kiedy i jakie są na to dowody.

Niektóre tłumaczenia z taśm robią wrażenie, jakby Jarosław Kaczyński całkowicie zdawał sobie sprawę z ryzyka, że narazi na szkodę Austriaka i że naraża go na straty finansowe ze względu na własny interes. Szczerze przy tym dzielił się swymi problemami, choć nie mają one nic do rzeczy w kwestii umowy biznesowej (ostatecznie w rozmowach brali udział krewniacy).

Mec. Dubois w rozmowie z OKO.press uznał, że Jarosław Kaczyński zastosował "trick".

"Gdy wreszcie przygotowana została umowa, a mój klient ma ją podpisać, pojawia się trick. Pan Kaczyński mówi mojemu klientowi: wystaw fakturę na Nuneaton, ale ze spółki Srebrna, która jest faktycznym zleceniodawcą nie przelewa środków. Czyli:

Ma świadomość, że wprowadza partnera w błąd i utrzymuje go w tym błędzie.

Gdy pan Kaczyński kazał memu klientowi wystawić faktury na Nuneaton doskonale wiedział, że ta spółka będzie niewypłacalna.

OKO.press: Czy Birgfellner nie okazał się jednak naiwniakiem? Przecież wiedział, że Kaczyński nie ma praw do negocjowania transakcji. Jest ledwie członkiem rady fundacji Instytut Pamięci Lecha Kaczyńskiego, która jest właścicielem spółki Srebrna.

Formalnie tak. I na tym także polegało oszustwo, czyli celowe wprowadzenie w błąd, na wyrobieniu w kimś przekonania sprzecznego z rzeczywistością.

Mój klient dostał jednoznaczny komunikat: ten wieżowiec ma być pomnikiem moim i mojego brata, taką mam ideę i potrafię ją zrealizować. To ja podejmuję decyzje, a inni je wykonują. I mój klient widział przez cały rok, że tak to działa. Pan Kaczyński wskazywał partnerów, ich akceptował, rozmawiał o finansach, wskazał bank itd. itd.

OKO.press: W lipcu 2018 Kaczyński mówił o "drugiej drodze". Birgfellner ma zgłosić wobec Srebrnej roszczenia o charakterze sądowym i wygrać w sądzie.

"Pan Kaczyński jest prawnikiem, więc chyba ma elementarną wiedzę o prawie, a to oznacza, że po prostu zbywał mojego klienta. Bo gdyby naprawdę miał wolę, by wywiązać się ze zobowiązania, mógł zaproponować ugodę sądową, pozasądową, cesję wierzytelności... Było wiele możliwości, by to załatwić zgodnie z prawem.

Po prostu pan Kaczyński uznał w połowie 2018 roku, że tak widowiskowa inwestycja będzie dla niego nieopłacalna politycznie. Jasno o tym mówi w nagraniu z lipca 2018. Obawiał się, że budowa Wież zostanie potraktowana jako »azjatyckie obyczaje« i postanowił sprawę odłożyć ad calendas graecas. Zresztą mówi, że wrócimy do niej, jeśli będzie dobry wynik wyborów samorządowych w Warszawie, w co raczej nie wierzy, albo dobry wynik wyborów parlamentarnych.

Nasz klient uważa, że został oszukany przez pana Kaczyńskiego. Wszystko co mu się w tej sprawie przydarzyło przypisuje jemu. Działania innych osób były jakby sterowane przez pana Kaczyńskiego. To z nim nasz klient wiąże swoją krzywdę, od niego chce dochodzić sprawiedliwości. Ale może się też okazać, że inne osoby pełniące funkcje we władzach innych podmiotów mogły popełnić czyny zabronione.

Pozostaje tylko do kwestia ustalenia, czy był zamiar wprowadzenia w błąd, co jest konieczne, by uznać, że to było oszustwo. Szczegółowo w zawiadomieniu opisaliśmy, dlaczego uważamy, że taki świadomy zamiar był" - mówi mec. Dubois.

***

W wywiadzie dla RMF FM Jarosław Kaczyński wygłosił jeszcze jedno zaskakujące stwierdzenie o budowie wieżowca przy Smolnej:

"Chciałem zrobić coś bardzo pożytecznego z punktu widzenia, już nawet nie tylko mojego obozu politycznego, ale po prostu Polski. Nieco zrównoważyć tę sytuację na rynku idei, instytucji, które mogą wspierać różnego rodzaju idee".

Tę wypowiedź analizowaliśmy już wcześniej: