0:00
0:00

0:00

W odpowiedzi na krytykę działań obozu rządzącego wobec Trybunału Konstytucyjnego i mediów publicznych przez instytucje europejskie Beata Szydło oświadczyła w polskim Sejmie, że nie będzie prowadzić polityki zagranicznej na kolanach. Minister Witold Waszczykowski powiedział natomiast, że nie chce demokracji liberalnej, tylko „po prostu demokrację”.

Głosami PiS, przy sprzeciwie opozycji, w Sejmie została przeforsowana ustawa zwiększająca swobodę inwigilacji obywateli przez służby państwowe, również w internecie.

Publikowana w soboty w OKO.press "Kronika Skórzyńskiego" to jedyny w mediach systematyczny zapis bieżących wydarzeń politycznych. Od 3 września 2017 roku prof. Jan Skórzyński prowadzi swoją kronikę równolegle: na bieżąco, jak do tej pory (w soboty), oraz cofając się w czasie do samych początków państwa PiS - do wyborów parlamentarnych jesienią 2015 roku i idąc dalej tydzień po tygodniu przez rok 2015 i 2016 (w niedzielę).

Pozwoli to na ciekawe porównania, a także przypomni zapomniane deklaracje i zwroty politycznej akcji. Wiemy, że wiele osób kolekcjonuje "Kronikę", teraz można to będzie robić bardziej systematycznie.

Jesienią 2015 roku życie publiczne w Polsce nabrało gwałtownego przyspieszenia. Zwycięski w wyborach obóz polityczny, choć realnie zdobył poparcie około 20 proc. obywateli i nie ma mandatu do zmian konstytucyjnych, rozpoczął z impetem gruntowną przebudowę państwa polskiego. Jej kierunek to cała wstecz w stosunku do przemian podjętych w 1989 roku. Z asystą prezydenta rząd PiS podjął energiczny marsz do tyłu.

Przekreśla zasadę podziału władz, dziesiątkuje armię i dyplomację, a z telewizji publicznej uczynił instrument propagandy. System szkolny cofa do epoki Edwarda Gierka, ingeruje w muzea i teatry, chce przejąć polityczną kontrolę nad sądami i ukrócić samodzielność samorządów.

Odrzuca reguły demokracji liberalnej wypracowane we wspólnocie euroatlantyckiej. W rezultacie odpycha Polskę od centrum cywilizacji Zachodu, kieruje nas na peryferie, do szarej strefy pomiędzy Europą a Rosją.

Bombardowani niemal codziennie informacjami o kolejnych ustawach podporządkowujących sądy władzy politycznej, dymisjach generałów i projektach „polonizacji”, czyli poddania kontroli rządu tej czy innej sfery życia publicznego, z trudem nadążamy za biegiem spraw, próbując zrozumieć dokąd to wszystko zmierza. Stąd pomysł kroniki mającej być kalendarium tzw. dobrej zmiany, lakonicznym zapisem podejmowanych przez rząd PiS działań i ich często równie bulwersujących uzasadnień.

Nie będzie to oczywiście zapis kompletny. Kronika to autorski wybór wydarzeń i opinii, które ilustrują wielkie przestawianie zwrotnicy na torze, po którym Polska poruszała się od 1989 roku. Obserwowany „na żywo” przebieg tej operacji uzupełniam sięgając do jej początku – wyborów parlamentarnych 2015.

Toteż mój kronikarski zapis składa się z dwóch ścieżek – współczesnej i historycznej, pokazującej na zasadzie retrospekcji minione etapy rozpoczętej po wyborach 2015 roku eskapady, o których często już nie pamiętamy.

W roli kronikarza wykorzystuję zarówno swoje doświadczenie dziennikarskie (w tym 12 lat pracy w „Rzeczpospolitej”), jak warsztat historyka. Sporo aspektów „dobrej zmiany” przypomina ludziom starszej daty realia życia w PRL.

Mam wszelako mocną nadzieję, że jeśli nawet historia się powtarza, to tylko jako farsa.

Jan Skórzyński

NOTA BIOGRAFICZNA

Jan Skórzyński (ur. 1954) jest historykiem i politologiem, profesorem Collegium Civitas, gdzie wykłada historię XX wieku.

Uczestnik ruchu opozycyjnego w PRL, był jednym z założycieli Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. 13 grudnia 1981 roku został internowany. Jako dziennikarz pracował w redakcjach „Przeglądu Katolickiego”, „Tygodnika Solidarność”, „Spotkań” i „Rzeczpospolitej”. W latach 2000-2006 był I zastępca redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej” i szefem dodatku „Plus-Minus”.

Wydał szereg książek o najnowszej historii Polski, m.in. Ugoda i rewolucja. Władza i opozycja 1985–1989 (1996), System Rywina czyli druga strona III Rzeczpospolitej (red., 2003), Od Solidarności do wolności (2005), Rewolucja Okrągłego Stołu (2009), Zadra. Biografia Lecha Wałęsy (2009). Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników (2012), Krótka historia Solidarności 1980-1989 (2014). Redaktor naczelny pisma „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” oraz trzytomowego słownika biograficznego Opozycja w PRL. Jego książki były trzykrotnie nominowane do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Sobota 9 stycznia. Dymisje w Polskim Radiu

Powołany przez PiS Zarząd Polskiego Radia zwolnił Kamila Dąbrowę z funkcji dyrektora Programu 1 PR. Po uchwaleniu nowej ustawy medialnej, pozwalającej ministrowi skarbu na powołanie szefów Polskiego Radia i Telewizji Polskiej oraz przerywających kadencję dotychczasowych władz, Dąbrowa zdecydował, by stacja o pełnej godzinie emitowała hymn Polski na zmianę z hymnem UE. Była to forma zwrócenia uwagi na zagrożenie pluralizmu i wolności słowa w mediach publicznych – informowała PAP.

Stanowiska stracili także szefowie Programu Trzeciego PR Magdalena Jethon, Polskiego Radia dla Zagranicy Juliusz Michał Maliszewski oraz Agencji Promocji Violetta Suchecka.

Sobota 9 stycznia. „Wolne media”

W wielu miastach odbyły się demonstracje organizowane przez Komitet Obrony Demokracji pod hasłem „Wolne media”. Ich uczestnicy protestowali przeciwko dokonanym przez PiS zmianom w ustawie o radiofonii i telewizji, a w konsekwencji podporządkowaniu mediów publicznych obozowi rządzącemu.

Sobota 9 stycznia. Ziobro: jako wnuk polskiego oficera…

Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro wystosował list otwarty do komisarza UE ds. gospodarki cyfrowej i społeczeństwa Guenthera Oettingera, który negatywnie ocenił działania polskiego rządu w mediach publicznych. „Wiele przemawia za uruchomieniem teraz mechanizmu kontroli praworządności i objęciem Warszawy nadzorem" – uznał Oettinger.

Ziobro napisał, jak informuje PAP, do komisarza UE: „Tydzień temu w wywiadzie dla »Frankfurter Allgemeinen Sonntagszeitung« skrytykował Pan działania wybranego demokratycznie polskiego parlamentu i rządu, które mają przywrócić obiektywizm i niezależność mediów publicznych w Polsce. Zażądał Pan, by postawić Polskę pod nadzorem. Tego rodzaju słowa, wypowiadane przez niemieckiego polityka, budzą wśród Polaków jak najgorsze skojarzenia. Także moje. Jestem wnukiem polskiego oficera, który w czasie II wojny światowej walczył w podziemnej Armii Krajowej z »niemieckim nadzorem«”.

Poniedziałek 11 stycznia. Nowy rozbiór Polski?

Tygodnik „wSieci” opublikował na pierwszej stronie fotomontaż, obrazujący rozbiór Polski, który wraz Katarzyną II i Fryderykiem II przeprowadzają Martin Schulz i Angela Merkel. Tytuł: „Od Targowicy do KOD. Od carycy Katarzyny do Merkel. Spisek przeciw Polsce”.

Poniedziałek 11 stycznia. Niemiecka agresja

Maciej Pawlicki „wSieci” komentuje krytyczne głosy prasy zachodniej o zmianach wprowadzanych w Polsce przez rząd PiS. „Agresja niemieckich polityków i mediów na wybijającą się na niepodległość Polskę i dążących do samostanowienia Polaków był do przewidzenia, ale jednak jej gorączkowa zaciekłość budzi zdziwienie. Kierowane do Polaków wrzaski o rzekomym zagrożeniu demokracji i bezwstydem groźby niemieckich kapo zbiegły się ze skandalem masowych gwałtów na bezbronnych kobietach dokonywanych w sylwestrową noc w kilku niemieckich miastach, a potem z haniebnym milczeniem niemieckich mediów o tym wydarzeniu. […] Żyje jednak w kraju nad Wisłą tysiące (miliony?) Polaków i – z przykrością, ale chyba trzeba ich tak nazwać – post-Polaków, którzy nadal (znowu?) państwo niemieckie uznają za cudną metropolię, do której przedpokojów możemy aspirować, z entuzjazmem przyjmując wszystkie cywilizacyjne rozkazy pruskiego Berlina i coraz bardziej pruskiej Brukseli. […] Takiej »elity« doczekaliśmy się i my w III RP. »Elity« wznoszonej awansem za poniżanie i tłamszenie własnego narodu. Za stałe, stopniowe ograniczanie jego praw, możliwości rozwoju i życiowych szans”.

Poniedziałek 11 stycznia. Demokracja bez przymiotników

Minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski w wywiadzie dla „wSieci” twierdzi, że rząd PiS atakują przedstawiciele skrajnie lewicowych elit. „Słyszymy dziś, że w Polsce jest zagrożona tzw. liberalna demokracja. A ja nie chcę demokracji z przymiotnikiem. Nie chcę »demokracji socjalistycznej« jak w PRL, »demokracji suwerennej«, jak w Rosji ani »demokracji liberalnej« budowanej odgórnie przez brukselską elitę. Ja chcę po prostu demokracji. I tego też chcą Polacy. To irytuje podobnie jak wyrzucenie z polskiego parlamentu sił lewicowych. Więc pojawiają się pytania: to my was prze 25 lat indoktrynowaliśmy, tyle »naszych« mediów powstało, tyle milionów przeszło przez fundacje, a wy nie dość, że nie staliście się liberałami, to jeszcze daliście kosza lewicy?”.

Poniedziałek 11 stycznia. Niezabliźniona rana

Antoni Macierewicz powiedział w rozmowie z „Do Rzeczy”, że „[…] w całej armii niezabliźnioną raną pozostaje śmierć zwierzchnika Wojska Polskiego, prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz dowódców wszystkich rodzajów sił zbrojnych w katastrofie smoleńskiej. Dla większości żołnierzy to, że armia przeszła nad tym do porządku dziennego, jest bolesne i nie do zaakceptowania”.

Poniedziałek 11 stycznia. Bez konkursu

Weszła w życie nowelizacja ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, na podstawie której zostały zlikwidowane konkursy na stanowiska prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i prezesów Agencji Nieruchomości Rolnych, Agencji Rynku Rolnego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Szefowie tych instytucji oraz ich wiceprezesi będą powoływani przez ministra rozwoju wsi lub premiera – napisała „Rzeczpospolita”. Bez konkursu zostaną powołani także główny inspektor jakości handlowej, główny inspektor ochrony roślin, główny lekarz weterynarii oraz ich zastępcy.

Wtorek 12 stycznia. Szydło: chodzi o nasz styl życia

Premier Beata Szydło w orędziu telewizyjnym powiedziała, że rząd PiS jest atakowany dlatego, że skutecznie i z determinacją realizuje program partii. „Zmiany, które wprowadzamy, są dla wielu wpływowych sfer, także poza granicami naszego kraju, trudne do zaakceptowania, przede wszystkim dlatego, że naruszają ich interesy, ograniczają wpływy. Do tej pory wiele zagranicznych firm, banki i sieci hipermarketów płaciły niewspółmiernie niskie podatki, w niewielkim stopniu dzieliły się z Polakami zyskami ze swojej działalności. Zmieniamy to” – stwierdziła premier. „Spodziewaliśmy się oporu i ataku pewnych środowisk, ale nie poddamy się; nie zrezygnujemy z naprawy państwa”.

Szydło przekonywała, że spór w Europie toczy się o tradycyjny styl życia, zagrożony przez imigrację. „Nasi zachodni sąsiedzi zmagają się z poważnymi kłopotami wynikającymi ze swojego wcześniejszego podejścia do polityki imigracyjnej. Dziś w UE toczy się spór, który może mieć wpływ na bezpieczeństwo Polaków, to dyskusja o tym, czy nasz spokój i styl życia zostanie zachowany, czy zostanie zburzony tak, jak ma to miejsce w wielu krajach Zachodniej Europy".

Wtorek 12 stycznia. Zmiany w programach informacyjnych TVP

Telewizja publiczna, którą od 8 stycznia kierował Jacek Kurski z PiS, rozpoczęła wymianę kadry dziennikarskiej w programach informacyjnych. Marzena Paczuska została szefem „Wiadomości” w TVP 1. Jej pierwszą decyzją było zwolnienie dotychczasowego wydawcy „Wiadomości” Piotra Jaźwińskiego, oraz reporterów Piotra Maślaka i Jacka Tacika. Szefem „Panoramy” w TVP 2 został Piotr Lichota.

Wtorek 12 stycznia. Komisja Europejska zaniepokojona stanem praworządności w Polsce

Komisja Europejska wszczęła „postępowanie na rzecz umocnienia praworządności” – po raz pierwszy w historii. Wiceszef Komisji Frans Timmermans oświadczył, że powodem zaniepokojenia jest sytuacja wokół Trybunału Konstytucyjnego. „Zdecydowaliśmy dziś, że Komisja Europejska przeprowadzi wstępną ocenę tej sytuacji na podstawie ram dotyczących rządów prawa” – powiedział, jak informowała PAP. „Odnoszę wrażenie, że KE ryzykuje rolę strony w politycznym sporze z Polską. Ale my jesteśmy zainteresowani dialogiem. Wydawało nam się, że dotychczasowy dialog rozwiał wszystkie wątpliwości, ale rozumiem, że jakieś jeszcze pozostały” – powiedział wiceminister spraw zagranicznych Konrad Szymański, cytowany przez „Gazetą Wyborczą”.

Wtorek 12 stycznia. Zmiany we władzach giełdy

Kandydatka Ministerstwa Skarbu Państwa Małgorzata Zalewska została prezesem Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Głosami MSP z rady nadzorczej GPW zostało odwołanych czterech członków rady, w tym jej przewodniczący Wiesław Rozłucki – poinformowała „Rzeczpospolita”. Rozłucki był pierwszym szefem giełdy w latach 1991-2006, a od 2013 roku prezesem Rady Giełdy.

Środa 13 stycznia. Szydło: Nie na kolanach…

Premier Beata Szydło w Sejmie przedstawiła informację na temat sytuacji międzynarodowej Polski i jej polityki zagranicznej, a zwłaszcza relacji z Unią Europejską. „Twierdzenia, że w Polsce łamie się zasady demokratyczne, to pomówienie, demokracja w Polsce ma się dobrze; świadczą o tym między innymi protesty organizowane przeciw rządowi i realizowanym zmianom” – przekonywała, jak napisała PAP. Premier stwierdziła, że jej rząd nie będzie prowadzić polityki zagranicznej na kolanach.

Środa 13 stycznia. Z TV Republiki i TV Trwam do TVP

Telewizja Polska, zwolniła z pracy Hannę Lis, prowadzącą „Panoramę” w TVP 2 i Justynę Dobrosz-Oracz z „Wiadomości”. Przyjęto natomiast Michała Rachonia z TV Republika, który został zastępcą szefa publicystyki w TVP Info oraz Klaudiusza Pobudzina z TV Trwam jako reportera politycznego „Wiadomości”. Jan Pawlicki z TV Republika został szefem TVP 1 – poinformowała „Gazeta Wyborcza”.

Piątek 15 stycznia. Większa swoboda inwigilacji

Sejm uchwalił nowelizację kilkunastu ustaw regulujących zasady pobierania przez służby specjalne billingów i prowadzenia kontroli operacyjnej. Opozycja twierdziła, że projekt nowelizacji zagraża prawom obywatelskim i pozwala służbom na zbyt daleko posuniętą inwigilację internetu. Wszystkie poprawki opozycji zostały odrzucone. Jak informowała PAP, w myśl uchwalonych przepisów kontrola operacyjna będzie polegać na: podsłuchu; podglądzie osób w "pomieszczeniach, środkach transportu lub miejscach innych niż publiczne"; kontroli korespondencji (w tym elektronicznej); kontroli przesyłek; uzyskiwaniu danych z „informatycznych nośników danych, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, systemów informatycznych i teleinformatycznych”.

;
Na zdjęciu Jan Skórzyński
Jan Skórzyński

Historyk i politolog, wykładowca Collegium Civitas. W PRL uczestnik ruchu opozycyjnego, jeden z założycieli Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. Pracował w redakcjach „Przeglądu Katolickiego”, „Tygodnika Solidarność”, „Spotkań”, był zastępcą redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej” i szefem dodatku „Plus-Minus” (2000-2006). Jest redaktorem naczelnym pisma naukowego „Wolność i Solidarność”. Napisał m.in. „Rewolucję Okrągłego Stołu”, biografię Lecha Wałęsy, historię Komitetu Obrony Robotników, „Krótką historię Solidarności 1980-1989”. Ostatnio wydał „Nie ma chleba bez wolności. Polski sprzeciw wobec komunizmu 1956-1980”. Jego książki były trzykrotnie nominowane do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Komentarze