Założyciel Ordo Iuris, kłamca lustracyjny, obrońca ambasadora Przyłębskiego. Sprawdzamy kandydatów do SN

Listę 205 kandydatów do Sądu Najwyższego wybrana przez PiS Krajowa Rada Sądownictwa (na zdjęciu jej rzecznik, Maciej Mitera) opublikowała wczoraj, 2 sierpnia 2018. Sylwetki części kandydatów bliskich obecnej władzy opublikowaliśmy w OKO.press. Dziś przedstawiamy kolejnych kandydatów związanych z PiS.

Do SN kandyduje kilku prezesów sądów, którzy nominację na to stanowisko dostali od ministerstwa Zbigniewa Ziobry:

- Piotr Niedzielak, prezes Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, wcześniej pracował w ministerstwie sprawiedliwości na delegacji,

- Jacek Grela, prezes Sądu Apelacyjnego w Gdańsku,

- Rafał Dzyrl, prezes Sądu Apelacyjnego w Krakowie,

- Konrad Wytrykowski, prezes Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu,

- Jolanta Korwin-Piotrowska, prezes Sądu Okręgowego w Białymstoku.

Kolejni kandydaci pracowali lub nadal pracują na delegacji w ministerstwie sprawiedliwości. To sędzia Krzysztof Piaseczny i sędzia Dariusz Cieślik.

Z resortem sprawiedliwości nadal jest związany dr Kamil Zaradkiewicz, który wcześniej pracował w Trybunale Konstytucyjnym gdy kierował nim m.in. Andrzej Rzepliński. Zaradkiewicz zasłynął atakowaniem niezależnego TK w czasie przejmowania Trybunału przez PiS.

Z resortem ministra Ziobry jest też powiązana Małgorzata Manowska, szefowa Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, w I rządzie PiS zastępczyni ministra Ziobry. To ona jest typowana na nowego prezesa SN.

Wśród kandydatów jest kilku sędziów, którzy zostali nominowani przez obecne kierownictwo resortu sprawiedliwości na rzeczników dyscyplinarnych w sądach powszechnych. Część rzeczników wyznaczył jednak przymusowo resort, bo brakowało kandydatów na to stanowisko.

Kandyduje sędzia Tomasz Uściłko, wizytator w Sądzie Okręgowym w Suwałkach, który nominację dostał od obecnego prezesa tego sądu. Prezesem jest Jacek Sowul, nominat Ziobry. Sowul spotkał się z wiceministrem sprawiedliwości Łukaszem Piebiakiem w Wilnie i chciał dyscyplinarki dla sędziego, który uniewinnił działaczy KOD postawionych przed sądem za zakłócenie kampanii wyborczej Anny Anders. W sądzie w Suwałkach są zaskoczeni tą kandydaturą, ale nie krytykują sędziego Uściłko.

Jest sędzia Ewa Stryczyńska z Sądu Apelacyjnego w Warszawie. O Stryczyńskiej było głośno w czasie pierwszych rządów PiS. Została wtedy wicedyrektorką Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Powołał ją minister Ziobro. Jak pisała wtedy „Gazeta Wyborcza”, sędzia była zaufaną Lecha Kaczyńskiego. W 2001 roku była sprawcą wypadku samochodowego, w którym ucierpiały cztery osoby. Nie miała jednak procesu, bo sąd dyscyplinarny nie uchylił jej immunitetu.

"Sposób życia Romów budzi kontrowersje"

Adam Kanafek z Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej jest rzecznikiem dyscyplinarnym powołanym przez ministra Ziobrę. Zasłynął wyrokiem dotyczącym Romów. Sędzia Kanafek umorzył sprawę rasistowskiego wpisu w internecie pod adresem miejscowych Romów. W uzasadnieniu umorzenia napisał m.in. "Nie jest tajemnicą, że sposób życia Romów budzi kontrowersje i nierzadko spotyka się z dezaprobatą społeczną. Oskarżony skrytykował niewłaściwe zachowania, w szczególności dotyczące uchylania się od przyjętych zasad zarobkowania".

Sąd przekonywał, że Romowie są mniejszością etniczną nieskorą do asymilacji i zdobywania wykształcenia, a ich skłonność do żebrania w miejscach publicznych jest powszechnie znana. - Te spostrzeżenia sąd uważa za niewymagające wiedzy specjalistycznej, są one dostępne w oparciu o potoczne obserwacje - napisał sąd w składzie z sędzią Kanafkiem. Wyrok ten pomógł skasować w SN Rzecznik Praw Obywatelskich.

Oskarżeni o kontakty z bezpieką

Kandydatem jest Zbigniew Luboch z Rzeszowa, którego w 2001 roku sąd lustracyjny uznał go prawomocnie za kłamcę lustracyjnego. Sąd uznał, że złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne, w którym napisał, że nie współpracował w PRL-u z organami bezpieczeństwa. W efekcie tego wyroku pozbawiono go prawa wykonywania zawodu adwokata.

W 2010 Sąd Najwyższy na wniosek adwokata nakazał jednak wznowić proces lustracyjny, bo Luboch wygrał sprawę w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu. Trybunał uznał, że naruszono jego prawo do rzetelnego procesu, bo adwokat z częścią dokumentów mógł się zapoznać tylko w kancelarii tajnej.

W kolejnym procesie lustracyjnym Sąd Okręgowy w Rzeszowie w 2012 roku ponownie jednak stwierdził, że złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne. Wyrok jest prawomocny. Sąd orzekł też 5-letni zakaz wykonywania zawodu adwokata, ale Luboch może już go wykonywać, bo sąd na poczet tego zaliczył okres 5 lat, gdy nie mógł wykonywać zawodu po pierwszy wyroku lustracyjnym.

Do SN kandyduje sędzia Robert Pelewicz z Tarnobrzega. Przed wakacjami ubiegał się o stanowisko w KRS, ale odpadł. Mogło mu zaszkodzić to, że w PRL-u SB zarejestrowała go jako Tajnego Współpracownika. Jak pisaliśmy w OKO.press bezpieka zmusiła go do podpisania zobowiązania o współpracy szantażem, po tym jak został on zatrzymany z kolegą. Na I roku studiów w Rzeszowie, w akademiku po pijanemu wdali się w awanturę.

Pelewicz napisał SB tylko jedną charakterystykę koleżanki z zespołu ludowego, w którym tańczył oraz opisał jeden wyjazd zespołu za granicę. Sąd lustracyjny uznał, że podał on jednak bardzo ogólne informacje. W trakcie procesu lustracyjnego nie udało się ustalić z pewnością, czy Pelewicz był też autorem jeszcze kilku innych ogólnych informacji (sędzia temu zaprzeczał), czy też sfałszował te informacje oficer SB. Nie wykluczano preparowania raportów i wkładania w usta Pelewicza informacji pozyskanych z innych źródeł, bo Pelewicz unikał kontaktów z SB. Pelewicz po dwóch latach sam zrezygnował ze współpracy z SB.

"Wiara, ojczyzna, rodzina"

Mało wiadomo o innych adwokatach i radcach prawnych, którzy kandydują do SN. Adwokat Izabela Lewandowska-Malec w 2015 roku kandydowała do Sejmu z listy Kukiz'15. Była wójtem i radną gminy Świątniki Górne. Z kolei adwokat Grzegorz Górski był związany wcześniej z PiS w Toruniu. Jego motto na stronie internetowej to „Wiara, rodzina, ojczyzna”. W PRL-u należał do NZS, na początku lat 90. tworzył PC w Toruniu. PC to pierwsza partia braci Kaczyńskich. Współpracował z ROP Jana Olszewskiego. Z listy PiS był radnym PiS w Toruniu. Był też w Radzie Nadzorczej Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych.

Do SN kandydują także:

- Mariusz Muszyński, wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego,

- Lidia Bagińska, wybrana z rekomendacji LPR i Samoobrony do Trybunału Konstytucyjnego za czasu I rządu PiS. Jej zaprzysiężenia odmówił jednak prezydent Lech Kaczyński,

- kilku pracowników naukowych z KUL-u,

- prof. Jan Majchrowski współpracujący z PiS. Z ramienia AWS był wojewodą lubuskim. W 2016 roku Marszałek Sejmu Marek Kuchciński powołał go na koordynatora Zespołu Ekspertów do Spraw Problematyki Trybunału Konstytucyjnego. Zespół miał pomóc rozwiązać rzekomy kryzys wokół TK,

- prof. Janusz Niczyporuk z UMCS (kawaler Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie),

- prof. Aleksander Stępkowski z UW (twórca Instytutu na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris, wiceminister spraw zagranicznych w latach 2015-2016),

- Leszek Bosek prezes Prokuratorii Generalnej,

- grupa prokuratorów, w tym z Prokuratury Krajowej.

- prokurator Piotr Stawowy z IPN, który oczyścił z podejrzeń o współpracę z SB ambasadora w Berlinie Andrzeja Przyłębskiego, męża Juli Przyłębskiej (prezes TK). W swoim oświadczeniu majątkowym wpisał, że posiada akcje pro rządowej TV Republika.

- prokurator Andrzej Witkowski, który prowadził po upadku PRL-u śledztwo w sprawie śmierci ks. Jerzego Popiełuszki,

- prokurator Waldemar Puławski, który był obrońcą prawicowego dziennikarza Wojciecha Sumlińskiego, a obecnie jest w Prokuraturze Krajowej.

"Bojkot nie jest dobrą drogą"

Do nowego Sądu Najwyższego kandydują także osoby niezależne związane m.in. z Iustitią. Ich celem jest przetestowanie całej procedury i ewentualnie odwołań, jeśli wybrana przez PiS KRS ich kandydatury odrzuci. Po to kandyduje Piotr Gąciarek z warszawskiego oddziału Iustiti.

Kandydują też osoby, które chcą w Sądzie Najwyższym bronić resztek niezależności i praworządności. Po co? Prawnik – kandydat tłumaczy OKO.press :

„Jeżeli zakładamy, że władza wykonawcza chce obsadzić SN swoimi ludźmi, to obowiązkiem jest zrobienie wszystkiego, żeby do tego nie dopuścić. Wydaje się, że przykład KRS pokazuje jedno –

Nie chcę się w ten sam sposób wstydzić za SN. Poza tym część sędziów SN uzależnia swoje dalsze losy od tego, kto przyjdzie do SN. Jeżeli będą to w większości polityczni nominaci, ci sędziowie, którzy będą mogli odejdą w stan spoczynku. To oznacza dalsze pogorszenie sytuacji.

Jest jeszcze jeden argument. Jeżeli konkurs do SN jest ustawiony (a po części jest), to nie widzę powodu, żeby KRS-owi cokolwiek ułatwiać. Jest kilku doświadczonych kandydatów. Ciężko będzie ich odrzucić i jakoś racjonalnie to uzasadnić. No i na końcu, choć to nie najważniejsze, ktoś musi tą uchwałę [o nie wybraniu do SN – red.] zaskarżyć".