"Wymiar sprawiedliwości nie może przestać działać. Wszystkie osoby, które w jakikolwiek sposób uczestniczą w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, w tym profesjonalni pełnomocnicy i obrońcy, zasługują na szczególną ochronę prawną" - przypomina Naczelna Rada Adwokacka i proponuje pakiet rozwiązań na czas zagrożenia epidemią (na zdjęciu Prezes NRA Jacek Trela)
Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej zwróciło się do władzy wykonawczej i ustawodawczej o pilne wypracowanie rozwiązań regulujących funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w okresie stanu zagrożenia epidemicznego związanego z pandemią koronawirusa.
Adwokaci przypominają, że interes publiczny nakazuje współdziałanie i informowanie społeczeństwa o planowanych rozwiązaniach prawnych.
Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało, że od 13 do 31 marca 2020 roku we wszystkich sądach w całym kraju wokandy ograniczone są tylko do najbardziej pilnych spraw, których listę rozesłało do prezesów sądów apelacyjnych i okręgowych. To sprawy dotyczące tymczasowego aresztowania, sprawy rodzinne i opiekuńcze, przeciwdziałania przemocy domowej, czy wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania.
Naczelna Rada Adwokacka zaznacza, że odosobnione działania podejmowane przez prezesów sądów są niewystarczające.
Sześć rozwiązań
Dlatego proponuje pakiet 6 rozwiązań:
1. opracowanie jednolitego katalogu kategorii spraw pilnych, które będą rozpatrywane przez sądy;
2. ochronę stron postępowań i ich pełnomocników przed skutkami upływu terminów procesowych i terminów doręczeń – przez zawieszenie postępowań sądowych z mocy prawa w sprawach osób dotkniętych skutkami koronawirusa oraz w kategoriach spraw, które zostały zawieszone ministerialnym rozporządzeniem;
3. ograniczenie doręczania stronom postępowań korespondencji procesowej za pomocą poczty;
4. przyznawanie zaliczek na koszty zastępstwa procesowego w sprawach prowadzonych z urzędu;
5. opracowanie systemu pomocy finansowej przeznaczonej dla pełnomocników procesowych i obrońców, w tym systemu systemu pomocy finansowej państwa dla osób dotkniętych skutkami odraczania rozpraw i zawieszania postępowań; odroczenie płacenia podatków i składek ZUS do czasu ustania stanu zagrożenia epidemicznego; rozkładaniu na raty tych należności albo ich umarzanie i wyłączenie odpowiedzialności karnoskarbowej za nieterminowe płacenie podatków oraz składek ZUS z uwagi na skutki społeczno-gospodarcze wywołane koronawirusem.
6. przyjęcie regulacji chroniących osoby świadczące pomoc prawną w ramach w punktów nieodpłatnej pomocy prawnej, w szczególności poprzez dopuszczenie pracy zdalnej oraz udzielenia porad prawnych przez telefon czy drogą mailową tak aby świadczący tą pomoc nie utracili prawa do wynagrodzeń w przypadku niemożności świadczenia pomocy prawnej w punktach pomocy prawnej z przyczyn wywołanych stanem zagrożenia epidemicznego.
Przeczytaj treść uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej
Uchwała nr 156/2020 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 14 marca 2020r.
Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w składzie:
adwokat Jacek Trela – Prezes NRA
adwokat Jerzy Glanc – Wiceprezes NRA
adwokat Piotr Kardas – Wiceprezes NRA
adwokat Rafał Dębowski – Sekretarz NRA
adwokat Anisa Gnacikowska – Zastępca Sekretarza NRA
adwokat Henryk Stabla – Skarbnik NRA
adwokat Ziemisław Gintowt – Członek Prezydium NRA
adwokat Tomasz Jachowicz – Członek Prezydium NRA
w głosowaniu obiegowym przeprowadzonym w dniu 14.03.2020 r. podjęła jednomyślnie uchwałę następującej treści:
Mając na uwadze sytuację związaną z wprowadzeniem w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego związanego z pandemią wirusa SARS-CoV-2 Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej zwraca się do przedstawicieli władzy wykonawczej z Prezesem Rady Ministrów na czele oraz do przedstawicieli władzy ustawodawczej o pilne wypracowanie rozwiązań ustawowych regulujących funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w tym okresie. Interes publiczny nakazuje współdziałanie i informowanie społeczeństwa o planowanych rozwiązaniach prawnych.
Regulacje winny uwzględniać zarówno bezpieczeństwo zdrowotne obywateli jak i konieczność zapewnienia przez państwo polskie realizacji jego podstawowych zadań, do których należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości.
Dlatego Prezydium NRA jako niewystarczające ocenia indywidualne decyzje prezesów poszczególnych sądów o odwoływaniu terminów posiedzeń sądowych i ograniczaniu obsługi interesantów.
Wymiar sprawiedliwości nie może przestać działać. Wszystkie osoby, które w jakikolwiek sposób uczestniczą w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, w tym profesjonalni pełnomocnicy i obrońcy, zasługują na szczególną ochronę prawną.
Dlatego Prezydium NRA postuluje:
1. opracowanie jednolitego katalogu kategorii spraw pilnych, podlegających co do zasady rozpoznawaniu, z mechanizmami gwarantującymi zawiadomienie wszystkich zainteresowanych stron o zastosowaniu wyjątku;
2. wprowadzenie regulacji chroniących strony i ich pełnomocników przed skutkami upływu terminów procesowych i terminów doręczeń, poprzez zawieszenie postępowań sądowych z mocy prawa w sprawach osób dotkniętych skutkami wirusa SARS-CoV-2 oraz w tych kategoriach spraw, w których zniesione zostało orzekanie, z uwzględnieniem rozwiązań ustawowych proponowanych w projekcie zmiany ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przedstawionym Ministrowi Sprawiedliwości przez Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w załączeniu uchwały nr 155/2020 z dnia 12.03.2020r.;
3. ograniczenie doręczania korespondencji procesowej drogą przesyłek pocztowych do uczestników postępowań;
4. przyznawanie zaliczek na koszty zastępstwa procesowego w sprawach prowadzonych z urzędu;
5. opracowanie systemu pomocy finansowej przeznaczonej dla profesjonalnych pełnomocników procesowych i obrońców, którzy z racji podejmowanych już działań popadną w kłopoty finansowe, polegającej w szczególności na:
a. przygotowaniu i wdrożeniu systemu pomocy finansowej państwa dla osób dotkniętych skutkami odraczania rozpraw i zawieszania postępowań;
b. zwolnieniu z obowiązku terminowego regulowania należności publicznoprawnych (podatków i składek na ubezpieczenie społeczne) poprzez przesunięcie terminów ustawowych na okres po ustaniu stanu zagrożenia, rozkładaniu na raty tych należności czy też ich umarzaniu;
c. jednoznacznym przesądzeniu, iż wyłączona zostaje odpowiedzialność karnoskarbowa za nieterminowe nierealizowanie należności publicznoprawnych z uwagi na skutki społeczno-gospodarcze wywołane wirusem SARS-CoV-2;
6. przyjęcie regulacji chroniących osoby świadczące pomoc prawną w ramach w punktów nieodpłatnej pomocy prawnej, w szczególności poprzez dopuszczenie pracy zdalnej oraz udzielenia porad prawnych przez telefon czy drogą mailową tak aby świadczący tą pomoc nie utracili prawa do wynagrodzeń w przypadku niemożności świadczenia pomocy prawnej w punktach pomocy prawnej z przyczyn wywołanych stanem zagrożenia epidemicznego.
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej
Adw. Jacek Trela
Adwokatura odpowiada na wyjątkowe wyzwanie
Prezes NRA skierował osobne pismo do premiera Mateusza Morawieckiego. Prosi o uwzględnienie sytuacji adwokatów i aplikantów adwokackich w pracach nad rządowym pakietem pomocowym dla średnich i małych przedsiębiorców.
Trela zwrócił się też do Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry o rozważenie rekomendowania sądom powszechnym wstrzymania wysyłki i niedoręczania pism sądowych, do czasu ustąpienia zagrożenia i ustabilizowania się sytuacji w kraju.
Zaapelował też do Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i Prezesów Sądów Apelacyjnych o zmiany w usprawiedliwianiu nieobecności adwokatów na rozprawach sądowych w związku z zagrożeniem epidemiologicznym.
Naczelna Rada Adwokacka przygotowała również projekt zmian w tak zwanej specustawie w sprawie koronawirusa. Projekt postuluje dodanie przepisów regulujących w sposób szczególny wpływ pandemii na toczące się postępowania sądowe oraz postępowania przed innymi organami.
Biuro Naczelnej Rady Adwokackiej zostało zamknięte, ale z Radą można się skontaktować mailowo. Okręgowe izby adwokackie w Bydgoszczy, Warszawie i Wrocławiu podjęły inicjatywę pomocy osobom starszym i schorowanym, szczególnie emerytowanym adwokatom.
Na przeciętnej rozprawie sądowej na sali nie przebywa jednocześnie więcej jak 5 osób. Rzadko kiedy drugie tyle czeka na korytarzu przed salą. Znaczna część postępowań cywilnych opiera się na dokumentach, na których rozprawy są formalnością i nikt nie musi się na nie stawiać. Te mogłyby się normalnie odbywać.
Sale są duże,odległości między sądem a stronami przekraczają kilka metrów.Można zakazać wstępu publiczności do sądów,a sprawy i tak w większości są nagrywane(inna sprawa czy ktokoliek korzysta ,w tym sądy apelacyjne ,z tych nagrań).Świadków żeby nie robili tłoky można wzywa w takim czsie jaki jest niezbędny na ich przesłuchanie a nie równocześnie wtedy unilnike się tłoku pod salą.N ie są to wymagania wygórowane i niemożliwe do spełnienia,a wręcz przeciwnie bardzo racjonalne a dają szansę na unikniknęcie wydłużania oczekiwania na zakńczenia sprawy bez obciążania winą koronawirusa.