Kraków - pierwsze polskie miasto bez węgla. "To historyczny moment"

"To przełomowe przepisy i historyczny moment. Nie tylko dla Krakowa" - powiedział krakowskiej "Wyborczej" Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego. Bez tej organizacji nie byłoby ustawy antysmogowej. Zdaniem Guły ustawy nie byłoby także bez zaangażowania mieszkańców.

Teraz w Krakowie w paleniskach dopuszczone jest wyłącznie używanie gazu ziemnego wysokometanowego, propan-butanu, biogazu rolniczego lub innego rodzaju gazu palnego, a także lekkiego oleju opałowego.

Grilla można rozpalić, ale...

Zakaz spalania paliw stałych dotyczy również grillów i rusztów, ale tylko tych posadowionych na stałe, np. murowanych. "Będzie można za to stosować przenośne, lekkie grille, ruszty, rożna, z których korzysta się sezonowo, okazjonalnie, ponieważ w rozumieniu przepisów nie są one »instalacją«" - czytamy na stronie krakow.pl.

A co w przypadku urządzeń opalanych węglem, które są używane w gastronomii przez cały rok? Ich stosowanie będzie możliwe tylko wtedy, gdy instalacja jest objęta obowiązkiem uzyskania pozwolenia lub zgłoszenia. Chodzi tu o piece i paleniska przystosowane do obsługi ponad 500 osób na dobę. "Mniejsze piece stosowane w gastronomii przystosowanej do obsługi poniżej 500 osób na dobę zakazu nie unikną" - czytamy na miejskiej stronie.

Co grozi za złamanie powyższych zakazów? Mandat do 500 zł. A jeśli ktoś mandatu nie przyjmie, to nawet grzywna do 5 tys. zł. Magistrat zastrzega jednak, że do każdego złamania przepisów będzie podchodził indywidualnie. "Przy podejmowaniu decyzji o wysokości mandatu analizowane i brane pod uwagę będą wszystkie aspekty: socjalne, prawne, techniczne i inne" - czytamy na miejskiej stronie.

"Nie mogliśmy interweniować w nocy, ale udaliśmy się na interwencję nad ranem. Pan tłumaczył, że rozpalił kominek jeszcze przed północą, ale dymiło się dłużej. Nie przyjął mandatu, więc skierowaliśmy wniosek o ukaranie do sądu" - poinformował Adam Młot, komendant krakowskiej straży miejskiej.

"Problematyczne gospodarstwa"

Wprowadzenie zakazu nie byłoby możliwe, gdyby nie aktywna rola miasta. "Wymiana pieców węglowych była realizowana w mieście przez ponad 20 lat, ale najwięcej udało się wymienić w ciągu ostatnich pięciu lat. Od tego czasu zlikwidowano ponad 20 tys. kotłów na węgiel. Łącznie zniknęło ich z Krakowa w ciągu 20 lat 45 tys." - mówił krakowskiej "Wyborczej" Paweł Ścigalski, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. jakości powietrza. "Tylko w ciągu ostatnich pięciu lat Kraków wydał na dotacje wspomagające mieszkańców w likwidacji pieców ponad 300 mln zł" - dodał.

Dlaczego? Przyczyny są bardzo różne. To "problemy społeczno-socjalne, finansowe, zły stan techniczny budynków, nieprzeprowadzone postępowanie spadkowe, brak zgody współwłaściciela nieruchomości, nieuregulowany stan prawny nieruchomości, budynki do wyburzenia pod inwestycje, a także inne przyczyny, w tym brak zainteresowania" - informuje magistrat.

Urząd miasta zastrzega, że nad - jak je nazywa - "problematycznymi gospodarstwami" będzie prowadzony nadzór, a każda sprawa, ze względu na swoją specyfikę "rozpatrywana będzie indywidualnie, w zależności od okoliczności i uwarunkowań".

"W kwietniu tego roku zostaliśmy poinformowani o zamiarze rozpoczęcia prac związanych z modernizacją instalacji ciepłej wody użytkowej oraz instalacji grzewczej. Zamontowano grzejniki, natomiast nie zostaliśmy podłączeni do ogrzewania z miejskiej sieci" - powiedział gazecie Krzysztof Kuźnicki, mieszkaniec kamienicy. W tym czasie część mieszkańców zlikwidowała piece kaflowe, a ci którzy jeszcze je mają, nie mogą ich zgodnie z prawem używać. "Mieszkańcy nie wiedzą teraz, jak będą ogrzewać mieszkania w zimie" - pisze "Gazeta Krakowska".

Czas na resztę Polski?

Ustawy antysmogowe ma obecnie 11 województw małopolskie, śląskie, dolnośląskie, wielkopolskie, podkarpackie, mazowieckie, łódzkie, opolskie, lubuskie, zachodniopomorskie, a w maju 2019 roku kujawsko-pomorskie. Jak pisze krakowska "Wyborcza",

Przepisów antysmogowych nie mają wciąż województwa warmińsko-mazurskie, podlaskie i lubelskie.