Ksiądz skazany za molestowanie 11-latka wrócił z niebytu. I kieruje Domem Księży Emerytów

Sprawa księdza Grzegorza K. była jedną z najgłośniejszych afer pedofilskich w polskim Kościele. W 2013 roku reporterzy TVN24 odkryli, że ksiądz K., mimo ciążącego na nim wyroku za molestowanie małoletniego, wciąż jest proboszczem w jednej z parafii na warszawskim Tarchominie, odprawia msze i opiekuje się 32 ministrantami.

Ksiądz był skazany w I instancji na rok więzienia w zawieszeniu na cztery lata za molestowanie 11-letniego ministranta przez rok i trzy miesiące w 2001 i 2002 roku w parafii w Otwocku Wielkim.

Jak podliczyli wtedy dziennikarze TVN, ks. Grzegorz K. przewodniczył co najmniej 500 nabożeństwom od 2011 roku, gdy prokuratura zawiadomiła kurię warszawsko-praską o wszczęciu przeciwko niemu postępowania.

Na konferencji zwołanej po emisji reportażu ówczesny kanclerz kurii ks. Wojciech Lipka bronił księdza Grzegorza K., tłumacząc, że „były to czyny dawne, z roku 2001, zatem nieaktualne”, a poza tym wyrok jest wciąż nieprawomocny. Na pytanie dziennikarza o to, czy masturbowanie się przy nieletnim i oglądanie z nim pornografii nie jest wystarczającym powodem do usunięcia proboszcza ze stanowiska, ks. Lipka odpowiedział, że w wyroku nie ma o takich czynach mowy, a

Sąd uznał, że zeznania nie zostawiają złudzeń: zachowania księdza z pewnością mają charakter seksualny ("ksiądz całował mnie przed samą mszą", "mówił, »chodź, połóż się na brzuszku«. (...) Dotykał moich włosów i mówił: »zobacz, jak mi staje«").

Sądy świeckie i kościelne

W styczniu 2014 Sąd Okręgowy Warszawa-Praga podtrzymał wyrok pierwszej instancji. Ksiądz K. był też oskarżony o molestowanie innego ministranta w tej samej parafii, ale nie wiemy, jak zakończył się proces.

Według ostatnich doniesień z października 2013 roku ks. K. nie zjawił się na rozprawie, dlatego musiała być przełożona na inny termin. Zapytaliśmy o finał sprawy sąd rejonowy w Otwocku, czekamy na odpowiedź.

Prokuratura w Wołominie wszczęła także postępowanie w sprawie zgwałcenia i molestowania przez ks. Grzegorza K. kolejnego ministranta z wcześniejszej parafii ks. K. w latach 2001-2003.

W 2014 roku, po uprawomocnieniu wyroku w pierwszej ze spraw, kuria warszawsko-praska ogłosiła, że wszczęła postępowanie kanoniczne w sprawie ks. K. Zgodnie z ogłoszonymi w 2001 roku przez Jana Pawła II zasadami dotyczącymi “najcięższych przestępstw”, sprawy molestowania nieletnich po wstępnym dochodzeniu powinny być przekazane watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary.

Przy okazji kanclerz kurii zapewnił, że “ks. Grzegorz K. nie sprawuje żadnych funkcji w Diecezji i pozostaje nadal odsunięty od wszelkich posług duszpasterskich”.

Tajemnice kurii

Nie wiadomo, gdzie ksiądz Grzegorz K. przebywał po opuszczeniu parafii w Tarchominie. Do niedawna poświęcona mu strona na serwisie diecezji warszawsko-praskiej była zabezpieczona hasłem.

Obecnie ze strony kurii można dowiedzieć się, że ks. K. przebywał na urlopie od 23 września 2013 do 15 marca 2014 roku. Podobno - jak donosił “Newsweek” w listopadzie 2013 roku - został ukryty w jakimś klasztorze na południu Polski. Potem w jego życiorysie następuje przerwa aż do 1 kwietnia 2018, kiedy biskup diecezji warszawsko-praskiej Romuald Kamiński mianował go administratorem Domu Księży Emerytów.

Na informację o nominacji ks. Grzegorza K. natrafiliśmy przypadkiem w ubiegłym tygodniu.

Zgodnie z watykańskimi zasadami dotyczącymi postępowań w sprawach przestępstw przeciwko szóstemu przykazaniu popełnianych z nieletnim, duchowny “winien być ukarany odpowiednio do wagi przestępstwa, nie wyłączając wydalenia lub pozbawienia urzędu”. Na przykład w latach 2011-2012, tuż po aktualizacji watykańskich wytycznych przez Benedykta XVI, ze stanu kapłańskiego usunięto 384 księży.

Hoser jako emerytowany biskup dzięki papieżowi Franciszkowi w maju 2018 roku został “wizytatorem apostolskim o charakterze specjalnym” dla parafii w Medjugorie w Bośni i Hercegowinie.

Powierzenie księdzu K. funkcji administratora domu emerytów oczywiście nie może równać się z zaszczytem, którego dostąpił kardynał Bernard Law najpierw (w 2002 r.) pozbawiony funkcji arcybiskupa Bostonu w związku z tuszowaniem przestępstw pedofilnych podległych mu księży, a następnie mianowany (w 2004 r.) przez Jana Pawła II arcyprezbiterem Bazyliki Matki Bożej Większej w Rzymie, tradycyjnie powierzanej w opiekę zasłużonym kardynałom.

Trudno jednak uznać nominację ks. K. za karę odpowiednią do popełnionego przestępstwa.

We wtorek 28 sierpnia zadzwoniliśmy do księdza administratora K. z prośbą o rozmowę o jego nowej funkcji w kontekście zapadłych w jego sprawie wyroków.

Następnego dnia zapytaliśmy więc biuro prasowe kurii warszawsko-praskiej m.in.:

• Dlaczego ks. Grzegorz K. został mianowany administratorem Domu Księży Emerytów?
• Jakim wyrokiem zakończyło się postępowanie kanoniczne w jego sprawie? Kiedy zapadł?
• Jakie kary i ograniczenia zostały na niego nałożone?
• Jakiej wysokości wynagrodzenie pobiera za pełnienie funkcji administratora?

Poprosiliśmy kurię o odpowiedź mailową, a także o spotkanie z biskupem Romualdem Kamińskim lub kanclerzem kurii ks. Dariuszem Szczepaniukiem. W czwartek od pracownika biura prasowego usłyszeliśmy, że odpowiedź dostaniemy prawdopodobnie jeszcze tego samego dnia. W piątek wyłączył telefon. W poniedziałek, po zapowiedzi, że nie będziemy czekać kolejnego dnia z publikacją, dostaliśmy SMS-a: “jestem przekonany, że dzisiaj otrzyma pan odpowiedź”.

Niespieszne posługi emeryta

Zaniepokoiło nas także, że ksiądz Grzegorz K. może mieć możliwość kontaktu z dziećmi lub młodzieżą. Mieszkańcy domów emerytów dla księży nie są więźniami. A ks. Grzegorz K. sam emerytem jeszcze nie jest, ma 62 lata.

Rytm dnia w domach księży emerytów wyznaczają pory posiłków i modlitw, ale poza nimi księża mogą dowolnie dysponować swoim czasem. “Księży nie obowiązuje żaden regulamin, nie muszą np. prosić o pozwolenie na wyjście na spacer czy jakiś wyjazd. (...) A wyjazdy zdarzają się dość często. Niektórzy księża są jeszcze na tyle sprawni, że w niedziele i święta wyjeżdżają pomagać w posłudze duszpasterskiej w okolicznych parafiach” - pisało w 2004 o domu w Otwocku katolickie pismo “Niedziela”.

Księża emeryci wciąż są potrzebni, a wręcz, jak mówił “Gościowi Niedzielnemu” dyrektor domu księży emerytów w Łomiankach,

Dlatego księża emeryci często odwiedzają okoliczne parafie i tamtejsze konfesjonały.

Zresztą, żeby opuścić dom emeryta, wcale nie muszą tłumaczyć się obowiązkami duszpasterskimi. Portal naszemiasto.pl, którego reporter odwiedził kilka takich domów, pisał, że mieszkają w nich także kapłani “którzy preferują bardziej towarzyski tryb życia. Wolny czas poświęcają na spotkania ze znajomymi, rozmowy, wycieczki. (...) O tymczasowym opuszczeniu domu muszą za każdym razem poinformować swoich przełożonych. Nikt nie może im jednak tego zakazać”.

Co może ksiądz administrator

Skoro warszawsko-praskim Domem Księży Emerytów kieruje ks. Grzegorz K., prawdopodobnie to on odpowiada za monitorowanie miejsca pobytu swoich podopiecznych. I prawdopodobnie nie ma nad sobą nikogo, kto mógłby kontrolować jego własne wyjścia i wycieczki. Dlatego zapytaliśmy kurię warszawsko-praską:

• Czy ks. Grzegorza K. może odprawiać msze, udzielać spowiedzi, prowadzić rekolekcje lub katechezy, organizować spotkania z dziećmi lub młodzieżą?
• Czy może swobodnie opuszczać Dom Księży Emerytów? Jeśli nie, jakiego rodzaju ograniczenia są na niego nałożone i kto nadzoruje ich przestrzeganie?
• Czy jako administrator Domu Księży Emerytów podejmuje decyzje dotyczące wizyt gości w Domu lub wyjazdów jego mieszkańców?
• Czy w Domu Księży Emerytów mieszkają obecnie księża, których oskarżano o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią (włączając w to oskarżenia przedawnione)?
• Czy kaplica Domu Księży Emerytów jest dostępna dla wiernych?

Zapytaliśmy o kaplicę Domu Księży Emerytów, ponieważ według jednego z księży z diecezji warszawsko-praskiej, który zgodził się z nami porozmawiać,

Zdaniem rozmówcy OKO.press “Funkcja administratora nie jest żadną nobilitacją czy formą nagrody, ale wykorzystaniem jego umiejętności na bezpiecznym terenie. Jeśli jego prawa ograniczone byłyby tylko do tego domu, to szanse, że będzie miał kontakt z dziećmi są ograniczone do zera” - zapewnia ksiądz. Nie gwarantuje jednak, że pogłoski, które do niego dotarły, są prawdziwe. A kuria jak dotąd ich nie potwierdziła.

Nawet jeśli na ks. Grzegorza K. nałożono zakaz posługi poza Domem Księży Emerytów, nie wiadomo, czy wiedzą o tym inni księża, do których mógłby zgłosić się z ofertą pomocy. W 2016 roku wyszło na jaw, że rekolekcje w krakowskiej parafii Najświętszego Salwatora prowadzi ks. Andrzej Z. skazany w procesie świeckim na trzy lata w zawieszeniu za fotografowanie nagiej dziewczynki podczas obozu oazowego, a przez sąd kanoniczny na zakaz kontaktu z dziećmi. Proboszcz parafii tłumaczył, że nie wiedział o wyrokach, a rzecznik kurii - że o księżach z zakazem kontaktu z dziećmi wiedzieć powinien każdy proboszcz.