Kto walczył o „uspołecznienie własności wielkokapitalistycznej”? Lewica Razem zakpiła z ignorancji prawicy

„Uspołecznienie własności wielkokapitalistycznej i zorganizowanie sprawiedliwego podziału dochodu społecznego. Zapewnienie masom pracujących współkierownictwa i kontroli nad gospodarką. Swoboda walki dla klasy robotniczej o jej prawa w ramach nieskrępowanego ruchu zawodowego".

Takie postulaty - bez żadnego komentarza - pojawiły się wczoraj na twitterowym profilu Lewicy Razem.

Politycy partii - z Adrianem Zandbergiem na czele - są znani z dość radykalnych, jak na polską politykę, lewicowych pomysłów, ale powyższy krótki program redystrybucji jest śmiały nawet jak na nich.

Ani to, ani nieco archaiczny język nie wzbudziły jednak podejrzeń części prawicowych komentujących, którzy zareagowali oburzeniem. Poniżej kilka przykładów (pisownia oryginalna):

• „NALEŻY ZDELEGALIZOWAĆ KOMUNISTYCZNĄ PARTIĘ RAZEM!!!!”
• „Rasizm jest wpisany w lewicę, która dzieli społeczeństwo na klasy”
• „Niech żyje pierwszy sekretarz Zandberg!!!! Niech Żyje!!! Niech żyje druga sekretarka Zawisza!!! Niech żyje!!!”
• „Okradanie przedsiębiorców nazywacie sprawiedliwością?”
• „A może na wycieczkę do Wenezueli polecicie?”

Po jakimś czasie na profilu pojawił się komentarz partii.

„Wszystkim oburzonym wyjaśniany: to nie program #Lewica na wybory parlamentarne w 2019 roku, tylko Testament Polski Walczącej. Uchwaliła go Rada Jedności Narodowej — reprezentacja polityczna Polskiego Państwa Podziemnego. Armia Krajowa walczyła o Polskę sprawiedliwą społecznie” - napisano.

Skąd ten socjalizm? Pod koniec wojny był wszechobecny

Odezwa może dziś zaskakiwać - nie tylko spóźnionych antykomunistów. Nic dziwnego, polityczne oblicze Polskiego Państwa Podziemnego jest dziś przyćmione przez opowieść o heroicznym zrywie zbrojnym.

Prawica nierzadko wykorzystuje tę opowieść do uwiarygodniania swojego nacjonalistycznego militaryzmu (być może właśnie dlatego w ostatnich latach opowieść o ruchu oporu podczas II Wojny Światowej, o AK, ustępuje miejsca w gruncie rzeczy dość marginalnej historii powojennych „Żołnierzy Wyklętych”, czczonych szczególnie przez środowiska nacjonalistyczne).

Tymczasem podziemiu walczącemu z niemieckim okupantem faktycznie przyświecała wizja Polski radykalnie odmiennej od tej z przedwojnia. Powojenne państwa miały być odbudowywane w duchu egalitaryzmu i społecznej, państwowej kontroli nad gospodarką.

Tony Judt w swoim epickim „Powojniu. Historii Europy” przypomina słowa angielskiego historyka A. J. P. Taylora wypowiedziane w roku zakończenia wojny. „Nikt w Europie nie wierzy w amerykański styl życia, to znaczy w prywatną przedsiębiorczość, a właściwie ci, którzy w nią wierzą, należą do partii pokonanej, która zdaje się mieć nie większą przyszłość niż jakobici w Anglii po 1688 r.” - mówił Taylor na antenie BBC w listopadzie 1945 roku.

Wierzono, że tylko państwo potrafi rozwiązywać wielkie problemy, tylko ono stoi między jednostką a nędzą.

Rewolucja byłaby tak czy inaczej

Testament Polskiego Państwa Podziemnego jest tego doskonałym przykładem. Choć to dokument, którego autorzy (Rada Jedności Narodowej, polityczna reprezentacja Polskiego Państwa Podziemnego) w momencie publikacji (1 lipca 1945) mieli znikomy wpływ na losy kraju, to jednak postulaty radykalnych - lewicowych - reform społecznych dominują już w latach okupacji. Zebrali je niedawno Marta i Adam Tycner w tekście "Komuna Warszawa 1944” na łamach Magazynu Kontakt.

Przykład? W wydanym w trakcie Powstania Warszawskiego 15 sierpnia 1944 roku manifeście, Rada Jedności Narodowej, obradująca wówczas w pełnym składzie przedstawicieli stronnictw i grup politycznych, obwieszcza:

"Podstawami ustroju Polski, jako Rzeczypospolitej demokratycznej, będą:

a) przyszła konstytucja, zapewniająca sprawne rządy, zgodne z wolą ludu;

b) demokratyczna ordynacja wyborcza do ciał ustawodawczych i samorządowych, dająca wierne odzwierciedlenie opinii społeczeństwa;

c) przebudowa ustroju rolnego przez parcelację przeznaczonych na ten cel posiadłości niemieckich i obszarów ziemskich ponad 50 ha oraz kierowanie nadmiaru ludności rolnej do pracy w przemyśle i rzemiośle;

d) uspołecznienie kluczowych gałęzi przemysłu;

e) współudział pracowników i robotników w kierownictwie i kontroli produkcji przemysłowej;

f) zagwarantowanie wszystkim obywatelom pracy i dostatecznych warunków bytu;

g) sprawiedliwy podział dochodów społecznych;

h) upowszechnienie oświaty i kultury."

Podobny zbiór rewolucyjnych tekstów znajdziemy w tekście Kasi Gauzy opublikowanym parę lat temu przez "Krytykę Polityczną".

"Można śmiało zaryzykować tezę, że nie trzeba było »rewolucji« przywiezionej ze wschodu »na bagnetach«, bo dokonałaby się sama – rękoma działaczy i działaczek organizacji ludowych i socjalistycznych, robotników i chłopów – i byłaby rewolucją faktycznie społeczną” - pisze Gauza.

„Masy ludu pracującego - chłopów, robotników i inteligencji walczą o POLSKĘ demokratyczną i POLSKĘ sprawiedliwości społecznej, POLSKĘ ludzi pracy!” - czytamy w odzewie władz krajowych z pierwszych dni Powstania Warszawskiego.

Poniżej cały Testament Polski Walczącej.

Testament Polski Walczącej (1 lipca 1945)

Składają się nań następujące postulaty:

1. Opuszczenie terytorium Polski przez wojska sowieckie oraz przez rosyjską policję polityczną.

2. Zaprzestanie prześladowań politycznych, którego dowodem będzie: a) zwolnienie skazanych i uwięzionych w procesie moskiewskim, b) amnestia dla więźniów politycznych oraz dla wszystkich żołnierzy AK i dla tak zw. „oddziałów leśnych”, c) powrót Polaków wywiezionych w głąb Rosji i likwidacja obozów koncentracyjnych przypominających smutnej pamięci metody totalizmu niemieckiego, d) zniesienie systemu politycznego, znajdującego wyraz w istnieniu tak zw. Min. Bezpieczeństwa.

3. Zjednoczenie i uniezależnienie Armii Polskiej przez: a) spolszczenie korpusu oficerskiego w armii gen. Rola- Żymierskiego, b) honorowy powrót z bronią wojsk polskich z zagranicy, c) połączenie w jedną całość i na równych prawach armii z zagranicy oraz b. Armii Krajowej z armią gen. Żymierskiego.

4. Zaprzestanie dewastacji gospodarczej kraju przez władze okupacyjne.

5. Dopuszczenie wszystkich polskich stronnictw demokratycznych do udziału w wyborach pięcioprzymiotnikowych.

6. Zapewnienie niezależności polskiej polityki zagranicznej.

7. Stworzenie pełnego samorządu terytorialnego, społeczno- gospodarczego i kulturalno-oświatowego.

8. Uspołecznienie własności wielkokapitalistycznej i zorganizowanie sprawiedliwego podziału dochodu społecznego.

9. Zapewnienie masom pracujących współkierownictwa i kontroli nad całą gospodarką narodową oraz warunków materialnych zabezpieczających byt rodzinie i osobisty rozwój kulturalny.

10. Swoboda walki dla klasy robotniczej o jej prawa w ramach nieskrępowanego ruchu zawodowego.

11. Sprawiedliwe przeprowadzenie reformy rolnej i kontrola narodu nad akcją osiedleńczą na odzyskanych Ziemiach Zachodnich i w Prusach Wschodnich.

12. Oparcie powszechnego, demokratycznego nauczania i wychowania na zasadach moralnych i duchowych dorobku cywilizacji zachodniej i naszego kraju.

Zapewniając walkę o ten program na jawnej arenie politycznej, stronnictwa demokratyczne Rady Jedności Narodowej wyrażają nadzieję, że Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej dążyć będzie do demokratyzacji Polski i do przekreślenia różnic i sporów dzielących dotąd różne odłamy społeczeństwa polskiego.

Dopóki dążenie to nie przejawi się w czynach, nie będzie mogło nastąpić trwałe odprężenie w stosunkach wewnętrznych a wielu ludzi Polski Podziemnej będzie musiało się nadal ukrywać, bez żadnych wrogich zamiarów wobec Rządu lecz wyłącznie z obawy o swe życie.

Ze swej strony Polska Walcząca stwierdza, że nie dąży do sprowokowania wojny między demokracjami Zachodu a Związkiem Radzieckim, na której – jak głosi prasa rządowa – „londyńczycy opierali swe rachuby polityczne”.

Nowa wojna zadałaby tak straszne rany narodowi polskiemu, że pragnieniem wszystkich jest porozumienie polsko-rosyjskie oraz między Anglią, Ameryką i Rosją na drodze pokojowej. Jeżeli to porozumienie ma być trwałe, nie wystarczy przywrócenie zaufania w stosunkach Polski z Rosją. Naród polski jest członkiem wielkiej rodziny narodów środkowo-europejskich, a w szczególności zachodnio-słowiańskich, z którymi związany jest przez swe położenie geopolityczne i przeszłość historyczną i pragnie wejść z nimi w najściślejszą wspólnotę polityczną, gospodarczą i kulturalną.

Wyrażamy nadzieję, że osiągnięcie porozumienia z Rosją na tych zasadach jest możliwe i że ono jedynie zlikwiduje po wieczne czasy nieprzyjaźń polsko-rosyjską, mającą swe źródło w polityce reakcyjnego caratu, zastępując ją wzajemnym szacunkiem, zaufaniem i przyjaźnią dla dobra obu narodów, Europy i całej demokratycznej ludzkości.