Lewica wraca do Sejmu i szuka odpowiedzi na pytanie, co tam robić. "Chcemy zmieniać Polskę. I rządzić"

„Czy my jesteśmy zadowoleni z tych 12 procent? Nie, bo to nam nie pozwoli zrealizować wizji Polski, na której nam zależy” - mówił Maciej Gdula, jeden z nowych posłów Lewicy podczas debaty "Krytyki Politycznej". W warszawskim Barze Studio w Pałacu Kultury 4 listopada 2019 czworo nowych posłów i posłanek dyskutowało o tym, jak widzą przyszłość - Polski, lewicy i całej sceny politycznej.

Nad tym, jak być skutecznym będąc w opozycji, zastanawiali się: Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (niezależna), Anna Maria Żukowska (SLD), Maciej Gdula (Wiosna), Maciej Konieczny (Razem). Dyskusję prowadziła Agnieszka Wiśniewska.

„Lewica powinna wymyślić się na nowo”

W wyniku październikowych wyborów do Sejmu dostało się 49 lewicowych posłanek i posłów (SLD - 24, Wiosna - 19, a Razem - 6).

Budowę wspólnej partii zapowiada SLD i Wiosna. Partia Biedronia zabiega, by kierownictwo nowej formacji na każdym poziomie (krajowym i lokalnym) było dzielone po równo między Wiosnę i SLD. Razem nie deklaruje wstąpienia do tej partii, ale będzie w jednym klubie parlamentarnym z SLD i Wiosną.

W dyskusji zarysowało się kilka linii sporów. Zapewne wokół tych kwestii będzie się toczyć wewnętrzna debata na lewicy.

Wizja, partia, ruchy społeczne

"To, co Lewica musi wnieść do Sejmu, to wyobraźnia i odwaga. Musimy sobie wyobrazić, że jest taka Polska, w której Polki mają wszelkie prawa - reprodukcyjne i nie tylko, w której są tanie mieszkania i godne zarobki" - mówiła Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Podkreślała znaczenie współpracy z ruchami społecznymi, co jej zdaniem w kampanii wyborczej Lewica zaniedbała. „Ruchy społeczne, ruchy miejskie, ruchy kobiece - to jest realna siła lewicy” - mówiła.

Inny pogląd miał Maciej Konieczny - jego zdaniem podstawą jest zbudowanie sprawnej partii. Konieczny reprezentuje Razem, trudno powiedzieć, czy miał w tej chwili na myśli swoje ugrupowanie, czy szerszą formację budowaną wraz z Wiosną i SLD:

„Musimy urosnąć, żeby skutecznie powalczyć o władzę. To jest zadanie numer jeden. Urosnąć nie tylko w parlamencie, ale też poza nim. Poza posłami trzeba mieć realnie funkcjonujące struktury. Musimy zbudować partię, a nie ruch społeczny” - mówił.

Maciej Gdula przedstawił dylematy i wyzwania, przed którymi stoi Lewica:

1. jak przebudować usługi publiczne (edukacja, ochrona zdrowia), żeby sprzyjały równości?
2. Jak budować współpracę z ruchami społecznymi i organizacjami obywatelskimi?
3. Jak ma funkcjonować kapitalizm bezpieczny dla człowieka i środowiska?
4. Gdzie jest miejsce Polski w Europie czy w relacjach z USA?
5. Czy budować aparat propagandy, takiej jak ma PiS? czy dowartościować niezależną sferę publiczną?

Jak być skutecznym w opozycji?

„Nie zasłaniać się tym, że jestem polityczką opozycji i ustawa, którą zgłoszę, zostanie odrzucona” - ostrzegała Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Zwróciła uwagę, że Lewica dostała do ręki różne poselskie narzędzia - nie chodzi tylko o zabieranie głosu z mównicy ani zgłaszanie projektów ustaw. Chodzi też o interpelacje poselskie czy zabieranie głosu lokalnie - na radach gminy czy miasta.

Na pytanie, jak dotrzeć do kolejnych wyborców, odpowiedziała: "Latami. Konsekwentnie. Być w pogotowiu, być w kontakcie, budować siebie, czyli swoją wiedzę, która przyda się za rok, za dwa, za trzy".

Pierwsze 100 dni Lewicy

„Nie oczekujcie, że 12 listopada złożymy 100 projektów, bo to nie ma sensu. To muszą być dobrze przygotowane projekty. Naszym celem jest zmienianie opinii publicznej, poglądów. Realnie patrząc, jesteśmy opozycją” - zadeklarowała Anna Maria Żukowska (SLD).

Mimo tego padło kilka deklaracji dotyczących konkretnych projektów, które Lewica szybko złoży:

• ustawa liberalizująca prawo aborcyjne;
• leki za 5 złotych;
• przywracanie praworządności - ślubowanie przed Marszałkiem Sejmu sędziów TK prawidłowo wybranych;
• ustawa reprywatyzacyjna;
• 35-tygodniowy tydzień pracy;
• bezpieczeństwo ruchu drogowego.

Ten ostatni punkt Lewica już zaczęła realizować: we wtorek 5 listopada posłanki-elektki (Magdalena Biejat, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, Anna Maria Żukowska) ogłosiły w Sejmie powołanie parlamentarnego zespołu ds. bezpieczeństwa na drogach.

Co zrobić z Konfederacją w Sejmie?

Media ulegają pokusie budowania symetrii między Lewicą a Konfederacją. Jak z tym walczyć? Zapytała o to Justyna Drath, nauczycielka i publicystka, której teksty publikujemy w OKO.press.

"Nie ma dobrej odpowiedzi" - mówił Maciej Konieczny. "»No platform« w sytuacji, gdy Konfederacja jest w Sejmie będzie bardzo trudne i niezrozumiałe".

Strategia "no platform" polega na tym, by odmawiać dyskusji z tymi, którzy sytuują się poza spektrum demokratycznych standardów debaty. Chodzi zwłaszcza o polityków głoszących poglądy faszystowskie i rasistowskie.

I takiej właśnie strategii broniła Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: "Stosuję »no platform« wobec Konfederacji" - zadeklarowała. Jej zdaniem odnosi to pozytywny skutek. Kiedy media zapraszają ją i posła Konfederacji z jej okręgu (Wrocław), którego nazwiska nie chciała wymienić, odmawia. Wtedy jest zapraszana sama.

Zdaniem Dziemianowicz-Bąk Lewica może zawalczyć o przejęcie części elektoratu Konfederacji - jest to bowiem elektorat antyestabliszmentowy. „To nie tak, że wszyscy tam są neonazistami" - mówiła.

Sceptyczny był Maciej Gdula: „Nie wierzę, że możemy przejąć elektorat Konfederacji. Boję się, że będziemy traktowani jak dwie skrajności”. Jego zdaniem Konfederacja znalazła się w Sejmie, bo Platforma Obywatelska porzuciła postulaty związane z wolnym rynkiem i przedsiębiorczością.

Lewicowy spór o 500 plus

Jednym z gorętszych momentów dyskusji był ten, gdy przedstawiciele różnych lewicowych partii określali się wobec sztandarowego programu PiS.

"500 plus to był realny gamechanger, zmienił życie ludzi. To jest i wolność, i równość, której nie zaoferowały poprzednie rządy" - odpowiedział Maciej Konieczny (Razem) na słowa Macieja Gduli (Wiosna), że PiS prowadzi politykę rozbuchanych bezpośrednich transferów socjalnych.

"500 plus jest programem klasycznie kapitalistycznym i klasycznie neoliberalnym, pozwala kupić usługi na wolnym rynku" - stwierdziła Anna Maria Żukowska.

Wszyscy zgodzili się co do zwiększenia progresji podatkowej. Gdula zaznaczył jednak, że Polki i Polacy muszą wiedzieć, na co te podatki pójdą.

Edukacja: „Nie panikujcie, organizujcie się”

„Moja córka jest rocznikiem, który państwo poświęciło na ołtarzu reformy. Ten rocznik będzie miał prawa wyborcze w przyszłych wyborach” - mówiła Anna Maria Żukowska w części debaty poświęconej edukacji. "Powinien zostać powołany sztab kryzysowy dotyczący edukacji" - stwierdziła.

„To jest ten moment, kiedy warto się zapisać do związku zawodowego. Don’t panic, organize [nie panikujcie, organizujcie się]" - apelowała do nauczycielek Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Wystosowała też drugi apel: do Kościoła:

Na to, że konieczna jest zmiana modelu edukacji, zwrócił uwagę Maciej Gdula: "To nie może być tak hierarchiczne. Są świetni nauczyciele, ale system ciągnie w stronę hierarchii" - mówił.

Czy Lewica zastąpi Platformę?

„Dobra chadecka, liberalna partia jest potrzebna” - odpowiedziała Anna Maria Żukowska na pytanie Michała Kolanki z „Rzeczpospolitej” o relację Lewicy i PO. Jednak pytanie o stosunek tych dwóch formacji przewijał się przez całą debatę.

„Mam nadzieję, że PO wróci do korzeni, staną się partią liberalną, znajdą uznanie mocnych 10, 15 proc. Takiej partii brakuje” - mówił Maciej Gdula. Jego zdaniem w tej chwili nie wiadomo, w którą stronę zmierza PO: „czasami jest partią konserwatywną, czasami jest za ruchami miejskimi, czasami wręcz przeciwnie. Jest w stanie rozchwiania. Niedługo zdecyduje się, w którym kierunku pójdzie”.