Minister-nieuk. We wniosku Zbigniewa Ziobry do Trybunału Konstytucyjnego błąd siedzi na błędzie

Liczący czternaście stron dokument opinia publiczna poznała dopiero dobę po pojawieniu się na stronie Trybunału Konstytucyjnego informacji o nadaniu sygnatury sprawie U 1/17, czyli wnioskowi Prokuratora Generalnego o zbadanie przez TK zgodności z konstytucją uchwały Sejmu z 2010 roku.

Na absurd zakrawa już sam fakt, że o zbadanie zgodności uchwały Sejmu z ustawą zasadniczą wnioskuje ten sam Zbigniew Ziobro, który rok temu mówił, że "każdy student prawa wie, że Trybunał nie jest kompetentny, by orzekać w sprawie uchwał". TK przyznał mu wówczas rację i odmówił zbadania, czy uchwały Sejmu o wyborze sędziów Trybunału na stanowiska oraz uchwały kolejnego Sejmu o stwierdzeniu nieważności poprzednich uchwał były zgodne z konstytucją.

W postanowieniu napisano wprost, że Trybunał nie ma takich uprawnień. Może jedynie ocenić konstytucyjność podstawy prawnej uchwały Sejmu i wtedy ewentualnie stwierdzić, że Sejm nie miał prawa jej podjąć. Tak było na przykład przy okazji wyboru "na zapas" dwóch sędziów TK za czasów Platformy Obywatelskiej i PSL.

Według Ziobry ludzie to przepisy

Te dwa zdania to kompletny nonsens, czego Zbigniew Ziobro zupełnie poprawnie dowodził rok temu, kiedy wniosek o zbadanie zgodności uchwał z konstytucją składała Platforma Obywatelska. Jednocześnie demaskują one logikę Zbigniewa Ziobry, który w uzasadnieniu swojego wniosku twierdzi tak naprawdę, że ludzie - sędziowie Trybunału Konstytucyjnego - są częścią systemu prawa w Polsce, bo ich wybór "kreuje kształt systemu prawnego w Polsce".

Tę zasadę złamało dopiero Prawo i Sprawiedliwość, które prawo traktuje wybiórczo: obowiązuje ono tylko wtedy, kiedy władzy z nim po drodze, jak w przypadku wyroków Trybunału Konstytucyjnego, które za rządów Jarosława Kaczyńskiego straciły - zapisane w konstytucji - właściwości, ponieważ Andrzej Duda i Beata Szydło po prostu nie wykonywali swoich obowiązków.

Słabo też z czytaniem ze zrozumieniem

Zbigniew Ziobro dowodzi dalej, że "w swoim dotychczasowym orzecznictwie Trybunał dopuszczał kontrolę niektórych uchwał Sejmu pod kątem ich zgodności z Konstytucją RP".

Aby to uzasadnić, powołuje się na wyrok TK z 2006 roku, w którego uzasadnieniu napisano - cytat za dokumentem Ziobry - że "fundamentem demokratycznego państwa prawnego stała się zasada nadrzędności Konstytucji. Zasada ta odnosi się także do uchwał Sejmu. (...) Brak jakichkolwiek podstaw do tezy, jakoby posługując się formą uchwały, Sejm dysponował nieograniczoną i niepodlegającą kontroli kompetencją".

To błąd merytoryczny, świadczący o tym, że Prokurator Generalny nie umie czytać ze zrozumieniem. Przytoczona przez niego treść oznacza bowiem po prostu, że uchwały Sejmu muszą mieć podstawę prawną, a Sejm nie może uchwalać tego, co większości parlamentarnej akurat przyjdzie do głowy, ponieważ system prawa w Polsce opiera się na delegacji kompetencji, której podstawą jest - każdorazowo - konstytucja.

Dlatego, choć uchwały nie podlegają kognicji Trybunału Konstytucyjnego, to Sejm nie może podjąć uchwały, do której podjęcia nie ma prawa. To właśnie może stwierdzić Trybunał Konstytucyjny.

Jako przykład można podać uchwałę, w której Sejm nagle powołuje Jarosława Kaczyńskiego na stanowisko Światłego Przewodnika Narodu Polskiego. Taka uchwała może zostać oczywiście przez PiS napisana i przyjęta, ale w sensie prawnym nie ma znaczenia - ponieważ w polskim systemie prawnym nie ma stanowiska Światłego Przewodnika.

Inna byłaby sytuacja, gdyby PiS przyjęło ustawę o powołaniu urzędu Światłego Przewodnika Narodu Polskiego i wyposażyło osobę sprawującą ten urząd w prawo do wydawania rozporządzeń o mocy ustawy, uchylania wyroków sądowych, wydawania wiążących poleceń prezydentowi i premierowi etc. Taka ustawa - w przeciwieństwie do uchwały o powołaniu konkretnej osoby na stanowisko Światłego Przewodnika! - mogłaby zostać zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego, gdzie zostałaby posłana do kosza na śmieci, ponieważ takie kompetencje są oczywiście niezgodne z konstytucją. Pod warunkiem oczywiście, że TK spełniałby swoją rolę, a nie był notariuszem interesów rządzących.

Błąd w faktach

Nieprawda czai się również w relacji wydarzeń z 2010 roku, którą Zbigniew Ziobro przesłał do Trybunału. Wytknęła to ministrowi sprawiedliwości Krajowa Rada Sądownicza, która przypomniała, że podczas głosowania w listopadzie 2010 roku każda z kandydatur na stanowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego była rozpatrywana odrębnie. Wiadomo, że sędzia Piotr Tuleja zdobył 348 głosów (poparli go m.in. posłowie PiS), sędzia Stanisław Rymar otrzymał 203 głosy, a Marek Zubik - 200 głosów. Krystyna Pawłowicz otrzymała 140 głosów, a Andrzej Wróbel - 35.

To, że jest jedna uchwała o wyborze trzech sędziów, nie ma znaczenia, ponieważ konstytucja nie wymaga, by Sejm podejmował indywidualną uchwałę dla każdego z sędziów - artykuł 194 ust. 1 konstytucji stanowi, że „Trybunał Konstytucyjny składa się z 15 sędziów, wybieranych indywidualnie przez Sejm na 9 lat spośród osób wyróżniających się wiedzą prawniczą". Od 1997 r. byli wybierani indywidualnie, choć było to potem zapisywane w jednej uchwale. Także poseł Ziobro brał udział w takich wyborach.

Trudno uwierzyć, że Zbigniew Ziobro podpisał dokument zawierający tak oczywiste błędy merytoryczne i faktograficzne. A jednak na końcu dokumentu widnieje jego pieczęć i - słabo odbity - podpis.