Ministerstwo Zdrowia ostatecznie rozwiąże problem HIV w Polsce

Wyjaśnienie OKO.press

Poniższy tekst wzbudził kontrowersje i obawy, które częściowo wynikają ze zbyt mocnych sformułowań. Nie mamy informacji, by zagrożone były środki potrzebne na leczenie osób żyjących z HIV i AIDS, w tym na zakup leków. Natomiast - i o tym jest nasz tekst - nie wiadomo, kiedy i w jaki sposób zmieni się sposób zarządzania placówkami, w których leczą się osoby zakażone i chore. Zapowiadane zastąpienie Krajowego Centrum ds. AIDS - wraz z kilkoma innymi agencjami - Urzędem Zdrowia Publicznego to tylko plany, których Ministerstwo Zdrowia nie potwierdza (czekamy - nie my jedni - na odpowiedź na pytania; patrz niżej).

Jak to ujął 21 stycznia na FB, wypowiadający się w naszym tekście szef Trans-fuzji Wiktor Dynarski, "restrukturyzacja to jedno, a leczenie antyretrowirusowe to drugie". Zgoda, ale drugie zależy jednak od pierwszego i ministerstwo powinno wyjaśnić, jakie ma plany.

W każdym razie jeżeli ktoś, kto korzysta z leczenia, poczuł się zaniepokojony naszym tekstem, to przepraszamy.

Będziemy dalej rzecz wyjaśniać.

Piotr Pacewicz

PS. Dziękujemy Jakubowi Janiszewskiemu za zwrócenie nam uwagi na wymowę tekstu.

Na liście ministerialnych agend zagrożonych likwidacją znalazło się między innymi Krajowe Centrum ds. AIDS. Takie są skutki zapowiedzianej w 2016 r. przez ministra Konstantego Radziwiłła likwidacji Narodowego Funduszu Zdrowia i powołaniem w jego miejsce Urzędu Zdrowia Publicznego.

O zagrożeniu Krajowego Centrum ds. AIDS poinformował OKO.press Wiktor Dynarski, wieloletni prezes Fundacji Trans-fuzja, współpracującej z Centrum. Mówi, że w samym Centrum mówi się już o likwidacji.

W rozmowie z OKO.press dyrektorka Anna Marzec-Bogusławska nie zaprzeczyła doniesieniom o likwidacji Centrum, ale nie chciała ich komentować. "Za tydzień będę miała więcej informacji" - dodała.

Rzeczniczka ministerstwa zdrowia odmówiła komentarza i poprosiła o maila z pytaniami. Wysłaliśmy pytania. Czekamy na odpowiedź.

Ogromna skala pomocy

Krajowe Centrum ds. AIDS, agenda ministerstwa zdrowia, zajmuje się leczeniem antyretrowirusowym (ARV), czyli terapią zapobiegającą namnażaniu się wirusa i podtrzymującą układ odpornościowy. Taka terapia jest dziś - wbrew pokutującym stereotypom - skuteczna. Umożliwia osobom zakażonym w miarę normalne życie, bez hospitalizacji.

Od 2001 r. Centrum prowadzi ministerialny program polityki zdrowotnej "Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce".

Zakup leków pochłania większość budżetu Centrum. W 2017 r. miał wynieść 343 279 000 zł, nie wiadomo, jakie będą losy tych środków.

Gorzej z profilaktyką

Do zadań Krajowego Centrum ds. AIDS - według strony internetowej - należy:

• wsparcie i leczenie osób zakażonych i chorych,
• profilaktyka w zakresie HIV i AIDS,
• monitoring zakażeń,
• edukacja profesjonalistów.

Centrum było często krytykowane za skupienie całej uwagi na punkcie pierwszym i nieumiejętnej realizacji pozostałych.

Dynarski podkreśla, że działalność Centrum ds. AIDS była "raczej konserwatywna, a instytucja nigdy nie mówiła głosem osób zakażonych HIV i chorych na AIDS".

Także z raportu wynika, że słabością Centrum jest nadmierne skupienie na leczeniu zdiagnozowanych przypadków, idzie na to aż 98 proc. środków. Na działania zapobiegające rozszerzaniu się zakażeń przeznacza się 2 proc. budżetu, z roku na rok coraz mniej.

Może to być jeden z powodów, że zakażonych HIV w Polsce przybywa, codziennie 2-3 osoby dowiadują się, że są nosicielami. Od początku epidemii (1985 r.) do 31 sierpnia 2016 r. roku zarejestrowano 20 756 zakażonych (w tym 6 187 w związku z używaniem narkotyków), z czego zachorowało na AIDS 3408 osób, a 1 348 chorych zmarło.

Jak wynika z danych rządowych (“Harmonogramie realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS opracowanego na lata 2012-2016”)

Zaniedbanie profilaktyki przekłada się na wzrost liczby nowych zakażeń, a w konsekwencji kosztów leczenia ponoszonych przez budżet państwa - podkreśla NIK.

Wątpliwości budziły też kampanie przygotowywane przez Krajowe Centrum ds. HIV i AIDS. Wskazuje się na ich dostosowanie do konserwatywnej moralności.

Komunikaty Centrum kierowane są przede wszystkim do par heteroseksualnych, kobiet w ciąży oraz specjalistów. Pomijają wątek par homoseksualnych, nie poruszają tak "drażliwych" tematów, jak np. seks analny.