Morawiecki kłamie w euro. "Odzyskaliśmy 10 mld € z rąk mafii"

"Drodzy państwo! Demokracja w Polsce nigdy nie była tak żywa jak obecnie. Prawa obywatelskie są realizowane bez przeszkód. Media są bardziej różnorodne i spluralizowane niż były do tej pory" - mówił w środę 4 lipca 2018 roku w Parlamencie Europejskim Mateusz Morawiecki.

W wizji premiera Polska to nie tylko kwitnąca demokracja, ale i dostatnie, skuteczne i świetnie zorganizowane państwo. I to nie w przyszłości, ale już teraz. Trudno uwierzyć? Premier jak zwykle ma na poparcie swoich słów liczby. A my jak zwykle mamy z nimi kłopot.

Już raz premier powiedział coś podobnego. Tym razem wymienił tę kwotę przeliczywszy ją na obcą walutę po korzystnym kursie, ale najważniejsze się nie zmieniło:

Dziura w VAT

Luka podatkowa w VAT – to różnica między możliwymi do osiągnięcia a rzeczywistymi wpływami z VAT do budżetu państwa. Konstrukcja poboru VAT może stanowić pole do nadużyć i wyłudzeń. Sposobów na wyłudzenie VAT jest wiele.

Polegają one na zaniżaniu wartości podatku należnego, bądź zawyżaniu podatku naliczonego np. poprzez faktury za usługi, które w ogóle nie miały miejsca, bądź wystawione przez fikcyjny podmiot (tzw. słup). Nie ma wątpliwości, że w Polsce takim procederem zajmują się zorganizowane grupy przestępcze, więc walka z luką w VAT uderza w ich interesy.

"To nie są polskie mafie, a nawet nie wschodnioeuropejskie" - mówił "Gazecie Wyborczej" Mateusz Walewski, były główny ekonomista firmy doradczej PwC, który zajmował się liczeniem luki VAT. "Dziś wiemy, że one przyszły na szeroką skalę z zachodniej do wschodniej i południowej Europy po 2008 roku, kiedy rozpoczął się światowy kryzys finansowy".

W Polsce luka była wysoka: według danych opublikowanych przez Komisję Europejską w 2015 roku wynosiła prawie 41 mld zł.

To oznacza, że państwo nie potrafiło ściągnąć aż 24,5 proc. należnego VAT. Dla porównania w Szwecji było to jedynie 1,4 proc. To lokowało Polskę w gronie krajów z najwyższą luką w podatku VAT i znacznie powyżej europejskiej średniej.

Co zrobił rząd PiS, by walczyć z takimi nadużyciami? Całkiem sporo. W polskim prawie podatkowym wprowadzono wiele zmian, które miały zmniejszyć lukę w VAT.

M.in.:

• tzw. odwrócony VAT w budownictwie;
• bezpośrednie rozliczenia w gotówce ograniczono do 15 tys. zł (przedtem do 15 tys. euro);
• monitoring przewozów (elektroniczny nadzór nad przewozem towarów wrażliwych);
• lepsza weryfikacja podmiotów zgłaszających się do rejestru VAT (eliminacja ewentualnych słupów);
• wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego we wszystkich rodzajach przedsiębiorstw;
• zmiana zasad przyspieszonego, 25-dniowego, terminu zwrotu podatku VAT;
• zaostrzenie kar za wystawianie fikcyjnych faktur.
• mechanizm podzielonej płatności czyli tzw. split payment (od 1 lipca 2018)

Niektóre z tych zmian są kontynuacją polityki z końcówki rządów PO-PSL, inne to autorskie pomysły rządu Zjednoczonej Prawicy. Zmiany - zwłaszcza Jednolity Plik Kontrolny - przynoszą efekt. Po niemrawym 2016, w 2017 roku zmniejszanie się luki VAT przyspieszyło.

Luka się zmniejsza

W sprawozdaniu z wykonania budżetu za 2017 rok wpływy z VAT oszacowano na 156,8 mld zł. Były wyższe o 23,9 proc. - czyli 30,2 mld zł - w porównaniu z 2016 rokiem. Wpływy były też wyższe od zaplanowanych w ustawie budżetowej - o 13,3 mld zł, czyli o 9,3 proc.

To duży wzrost.

2017 rok był co prawda rokiem dobrej koniunktury gospodarczej: wzrosło PKB (o 4,6 proc.) i - co szczególnie istotne dla wpływów z VAT - konsumpcja (o 4,8 proc.). Jednak wzrost ten nie tłumaczy wzrostu wpływów z VAT - uszczelnienie faktycznie ma tutaj spore znaczenie.

Jak duże?

• Według opublikowanych w październik 2017 prognoz analityków firmy doradczej PwC na podstawie danych z pierwszego półrocza luka VAT miała się zmniejszyć w 2017 o 13 mld zł.
• Podobne szacunki przedstawili eksperci banku Credit Agricole. "Uszczelnienie systemu podatkowego w okresie I–III kwartał 2017 roku wyniosło ok. 9,4 mld zł. Kierując się zależnościami sezonowymi, szacujemy, że w skali całego roku efekty te byłyby równe ok. 12,5 mld zł" – mówił Dziennikowi Gazecie Prawnej Jakub Borowski, główny ekonomista banku. Analitycy banku zaznaczają, że ich szacunki mogą być obarczone błędem ok. 4,5 mld zł - stąd w maksymalnym wariancie uszczelnienie przyniosłoby ok. 17 mld zł dodatkowych wpływów, a w minimalnym - 8 mld.
• Z kolei ekonomiści banku BZ WBK - którego prezesem wiele lat był Morawiecki - szacowali redukcję luki na ok 11-13 mld złotych.
• W czerwcu 2018 roku Ministerstwo Finansów oszacowało, "opierając się na metodyce Komisji Europejskiej dotyczącej szacowania luki w VAT", że w 2017 roku poprawa dochodów z VAT dzięki lepszemu przestrzeganiu przez podatników obowiązujących regulacji wyniosła 10,8 mld zł (z 17,4 mld zł uzyskanych w latach 2016 - 2017)."

Morawiecki likwiduje lukę jednym zdaniem

Skąd Premierowi wzięło się 10 mld euro, czyli ponad 40 mld zł, zamiast realnego zmniejszenia luki VAT o ok. 3 mld euro, czyli o ok. 13 mld zł? Nie wiemy, ale nie pierwszy raz posługuje się tą liczbą.

Tymczasem zmniejszenie luki o 10 mld euro oznaczałoby, że po prostu przestałaby ona istnieć. Komisja Europejska szacowała bowiem jej wysokość właśnie na ok 40 mld zł. A to nie tylko zorganizowane na dużą skalę oszustwa podatkowe - to także cała szara strefa, wszystkie usługi robione na lewo i zakupy bez paragonu.

Bardzo byśmy chcieli, żeby polski system podatkowy był doskonale szczelny, ale to (być może) przyszłość, a nie teraźniejszość.

Dlaczego premier posługuje się fałszywymi danymi? Przychodzą nam na myśl dwie możliwości. Premier

• albo świadomie mówi nieprawdę,
• albo myli marzenia i fantazje z rzeczywistością

Czy jednak ktoś całkowicie oderwany od rzeczywistości może nie tylko funkcjonować w świecie zawodowej polityki, ale i zostać przywódcą wielomilionowego państwa? Możemy tylko napisać: współczesna polityka zna takie przypadki.

W pierwszej wersji artykułu napisaliśmy: "Skąd Premierowi wzięło się 10 mld euro, czyli ponad 40 mld zł, zamiast realnego zmniejszenia luki VAT o ok. 3 mld euro, czyli o ok. 10 mld zł?" Wersja poprawiona: "...ok. 3 mld euro, czyli o ok. 13 mld zł?"