Morawiecki: Polki murem dla "polskich wartości" przeciw "fanaberiom". Nieprawda, Polki kruszą ten mur!

W ramach pikniku rodzinnego (de facto wiecu wyborczego) z cyklu "Dobry czas dla Polski" Mateusz Morawiecki w niedzielę 11 sierpnia 2019 zwrócił się w Ostrzeszowie do kobiet z kół gospodyń wiejskich. Dziękował im za ochronę konserwatywnych wartości i użył - jak to często robi - pompatycznej i egzaltowanej metafory: "Tak jak te grube mury baszty ostrzeszowskiej – dwumetrowe mury! – mają chronić nasze wartości, polskie wartości, a nie jakieś fanaberie ideologiczne i rewolucje obyczajowe".

Potem dziękował "naszym paniom domu" nazywając je także "paniami Polski".

Uderzające w tej wypowiedzi jest protekcjonalne potraktowanie kobiet w kategoriach "pań domu" oraz niefortunne stwierdzenie, że "panie" strzegą wartości bliskich sercu "każdego Polaka" (tylko "panów?"). Określenie "nasze polskie kobiety" też nie brzmi zbyt równościowo. Wypowiedź premiera wpisuje się w męski konserwatywny gender (płeć kulturową): oto mężczyzna z wyżyn władzy dziękuje "naszym kobietom" i "paniom domu" z pozycji wyraźnie wyższościowej. Aby się o tym przekonać wystarczy zapytać, czy Morawiecki mógłby powiedzieć tak:

Co mówią sondaże o takich rewolucjach i fanaberiach, jak...

Z pewnością za "fanaberie ideologiczne" i "rewolucję obyczajową" Morawiecki uznałby akceptację aborcji na życzenie, zgodę na małżeństwa homoseksualne i radykalny pomysł zmian w Kościele katolickim, czyli kapłaństwo kobiet; wszystkie trzy propozycje kategorycznie odrzucane nawet przez liberalnego papieża Franciszka. Warto sprawdzić sondaże, by dowiedzieć się, jakie poglądy na te tematy mają mężczyźni i kobiety. W analizie uwzględnimy też trzy grupy wiekowe: 18-39 lat, 40-59 i 60 plus. Zajrzymy do sondaży, jakie OKO.press zamawia w renomowanej firmie IPSOS (trzeciej co do wielkości agencji badawczej na świecie).

...akceptacja dla małżeństw homoseksualnych

Na małżeństwa homoseksualne, z pewnością jedną z głównych "fanaberii ideologicznych", jaką miał myśli Morawiecki, w lutym 2019 godziło się 41 proc. osób badanych, a 54 proc. mówiło "nie" (akceptacja dla związków partnerskich była wyższa: 56 proc. do 39 proc.). ale

Różnice stają się szczególnie widoczne przy uwzględnieniu kryterium wieku:

Jak widać, akceptacja mężczyzn nie pozostaje w klarownej zależności od wieku, tyle że mniej liberalni są najstarsi badani. Tymczasem u kobiet zgoda na małżeństwa jednopłciowe jest wyraźnie wyższa wśród młodych (aż 63 proc. do 39 lat), spada w średnim wieku (49 proc. między 40 a 59 lat) i dalej - w starszym (tylko 33 proc. u sześćdziesięciolatek i starszych). Wykres jest wyjątkowo "stromy", co pokazuje na siłę związku tej postawy z wiekiem.

Wyniki sondażu trudno byłoby uznać za potwierdzenie, że "nasze polskie kobiety" bronią tradycyjnych wartości. Egzaltowane opowieści Morawieckiego szczególnie kiepsko wypadają na tle postaw kobiet przed czterdziestką, które w dwóch trzecich akceptują małżeństwa jednopłciowe.

...akceptacja dla przerywania ciąży na życzenie

Także w lutym 2019 zadaliśmy pytanie: "Czy Pana/Pani zdaniem kobieta powinna mieć prawo do przerwania ciąży do 12 tygodnia jej trwania?". "Tak" odpowiedziało 52 proc. badanych, "nie" 35 proc., aż 12 proc. nie potrafiło się zdecydować, w tym znacznie częściej mężczyźni (17 proc.) niż kobiety (9 proc.).

Różnica między przyzwoleniem dla aborcji wśród kobiet (57 proc.) i mężczyzn (49 proc.) sięgała tym razem 8 pkt proc.

Ale, jak widać na wykresie poniżej, poziom akceptacji mężczyzn jest względnie równy (nieco większy w grupie 40-59 lat), za to wykres kobiet jest znowu stromy.

...akceptacja dla kapłaństwa kobiet

W maju 2019 zapytaliśmy w sondażu IPSOS o stosunek do jednej z zasad religii katolickiej, która budzi coraz większe wątpliwości , czyli o wyłączność funkcji kapłana dla mężczyzn. Utożsamienie kapłanów z mężczyznami akceptuje 52 proc. badanych, zmiany chciałoby 36 proc. Tym razem nie było znaczących różnic między odpowiedziami wszystkich kobiet i mężczyzn.

W badaniu „Dwaj papieże, dwa narody” prowadzonym przez autora tego tekstu (wtedy w "Wyborczej") w 2006 roku, przed przyjazdem Benedykta XVI do Polski, za kapłaństwem dla kobiet było tylko 20 proc. osób badanych w Polsce i aż 69 proc. - w Niemczech. Jak widać, nawet młode kobiety nie dogoniły jeszcze Niemiec sprzed 13 lat.

...Polki w porównaniu z Polakami to lewaczki

Porównanie poglądów, jakie osoby badane przypisują same sobie, potwierdza, że kobiety są znacznie bardziej na lewo od mężczyzn, co oznacza, że

Ale prawdziwą rewelację przynosi porównanie postaw w grupie osób młodych, przed czterdziestką. Okazuje się charakterystyczny dla całej populacji przechył w prawo w grupie młodych mężczyzn jeszcze się wyostrza:

• 52 proc. ma poglądy prawicowe (i centroprawicowe), a tylko 17 proc. lewicowe (i centrolewicowe), natomiast
• w grupie kobiet w wieku 18-39 przeważają postawy lewicowe (39 proc.) nad prawicowymi (29 proc.).

Dlaczego tak jest? Skąd tak silna prawicowość i konserwatyzm mężczyzn, zwłaszcza młodszych mężczyzn? Dlaczego kobiety są mniej podatne na prawicową narrację?

W jakimś stopniu to wynik wykształcenia, znacznie lepszego kobiet, bo wiadomo - także z sondaży OKO.press - że edukacja, szczególnie wyższa, chroni przed prawicowym radykalizmem. Wydaje się także, że postępuje w Polsce emancypacja kobiet, które - zwłaszcza młode - zaczynają sobie zdawać sprawę z dyskryminacji, jakiej wciąż są poddawane, co sprawia, że odrzucają patriarchalny ład społeczny i skrajnie konserwatywne wartości, które go strzegą.

Sondaż IPSOS dla OKO.press 14-16 lutego 2019, metodą CATI (telefonicznie), na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1004 osób;

Sondaż IPSOS dla OKO.press , 21-23 maja 2019, metodą CATI (telefonicznie), na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1000 osób.