Na polowaniu zabito krakwę. To gatunek ściśle chroniony

Zdjęciem zabitych ptaków myśliwy Radosław Dominowski pochwalił się na Facebooku 26 sierpnia. Jeden z jego kolegów w komentarzu zauważył, że być może akurat tą pamiątkową fotografią nie powinien dzielić się ze światem i zdjęcie zostało usunięte. Ale wcześniej zostało zarchiwizowane, a ornitolodzy dojrzeli na nim to, czego nie zobaczyli widoczni na zdjęciu myśliwi - martwą krakwę.

"Już drugi raz przyłapałem myśliwych na pomyłce gatunku chronionego z łownym - w ubiegłym roku myśliwa zastrzeliła cyrankę" - mówi OKO.press ornitolog Paweł Malczyk, członek Komisji Faunistycznej Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego zajmującej się identyfikacją gatunków ptaków.

Krakwa jest nieliczną w Polsce kaczką. Wielkość populacji szacuje się na 3-4 tys. par lęgowych. Malczyk w rozmowie z OKO.press zapowiedział, że zawiadomi o sprawie policję. Krakwa jest bowiem objęta ścisłą ochroną gatunkową.

Krakwa na celowniku

Widoczna na zdjęciu krakwa to samica albo młody osobnik - nie widać wierzchu skrzydeł, więc nie można ustalić wieku i płci ptaka. Ale skąd w ogóle wiadomo, że to jest krakwa?

"Ptak jest duży, prawie wielkości kaczki krzyżówki, którą obok trzyma myśliwy. To ogranicza nam wybór do trzech gatunków kaczek: krzyżówki, krakwy lub rożeńca, ponieważ pozostałe kaczki właściwe, tzw. pławice, są mniejsze. Ptak ma biały brzuch, co wyklucza kaczkę krzyżówkę. Ma też żółtawozielonkawe nogi, co wyklucza nie tylko krzyżówkę, ale i rożeńca" - mówi Malczyk.

Poza Malczykiem, ptaka jako krakwę zidentyfikowali inni ornitolodzy z Komisji Faunistycznej Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. "Ponadto, identyfikację potwierdził Sebastian Reeber, wybitny francuski ornitolog, specjalista od ptaków blaszkodziobych, autor wielu publikacji na ten temat, którego również poprosiłem o konsultację" - mówi ornitolog.

Myśliwy się tłumaczy

Dominowski, który trzyma w ręku pechowego ptaka, jest członkiem Koła Łowieckiego Żbik-Budowo ze Złocieńca (woj. zachodniopomorskie). Udało nam się z nim skontaktować przez Facebooka.

"Ja w tym dniu nie strzeliłem żadnej kaczki. Wziąłem [kaczkę] z pokotu do zdjęcia" - napisał. Twierdzi, że nie wie, kto zastrzelił tego ptaka. Przestrzegł nas też przed publikacją wizerunku bez jego zgody ("Kurier Szczeciński już mi raz słono za to zapłacił"). Na pytanie o miejsce polowania odpowiedział: "Przykro mi, ale Facebook nie służy do udzielania tego typu informacji".

Twierdził, że "zdjęcie jest słabej jakości i nie ma pewności, że to ten ptak". Na uwagę, że tak wielkiej klasy specjalista, jak Sebastian Reeber, orzekł, że to krakwa, odpowiedział, że nie będzie podważał jego autorytetu ("to pewnie świetny fachowiec"). Ale "większą pewność dałoby obejrzenie ptaka na żywo niż na kiepskim zdjęciu" i że po tej fotografii chyba większość ornitologów nie jest w stanie stwierdzić, że to krakwa.

Nasz rozmówca zajmuje się też fotografią łowiecką i przyrodniczą, za co był nagradzany. W wywiadzie dla "Głosu Koszalińskiego" z 2015 roku powiedział, że przez swoje zdjęcia chce pokazać "inny wizerunek łowiectwa i jego prawdziwe piękno".

Pomyłki myśliwych

W ubiegłym roku mieliśmy do czynienia z identyczną sytuacją - tyle, że ofiarą była chroniona cyranka. Myśliwa również pochwaliła się trofeum w mediach społecznościowych, po czym kilka godzin później – gdy fotografia zaczęła krążyć po forach ornitologicznych – zostało usunięte. Kobieta nie tylko nie zidentyfikowała poprawnie gatunku przed oddaniem strzału, ale też nie potrafiła zrobić tego, gdy już trzymała martwego ptaka w rękach. Podobnie jak jej koleżanka, która pozowała z nią do zdjęcia z ustrzeloną kaczką krzyżówką, czy inne polujące podczas pokotu.

Ptaka na zdjęciu wtedy również rozpoznał ornitolog Paweł Malczyk. W tamtym przypadku zgłoszono sprawę do prokuratury, ale została ona umorzona.

OKO.press zna z przeszłości podobne przypadki myśliwskich pomyłek gatunków chronionych z łownymi. W 2012 myśliwy zastrzelił kaczkę krakwę, co - przypadkiem - utrwalił na zdjęciu przebywający w pobliżu ornitolog. Identyfikacji ptaka dokonali ornitolodzy z Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego.

Inny przypadek to myśliwy z Koła Łowieckiego "Dzik" w Słońsku, który zestrzelił berniklę białolicą. Zdjęcie zostało zamieszczone... na oficjalnej stronie koła. Poprawnie gatunku nie był w stanie rozpoznać nie tylko sam strzelec, ale również jego koledzy.

W obydwu przypadkach sprawy zostały umorzone przez prokuratury.

Krwawe żniwo

W 2015 roku dwaj ornitolodzy - Cezary Mitrus i Adam Zbyryt - w artykule naukowym "Wpływ polowań na ptaki i sposoby ograniczania ich negatywnego oddziaływania" wyliczyli, w jaki sposób polowania zagrażają ptakom. Jedno z ryzyk to mylenie przez myśliwych gatunków łownych z niełownymi.

W Polsce do najczęściej zabijanych gatunków ptaków objętych ochroną należą:

• śmieszki,
• mewy białogłowe,
• łabędzie nieme,
• cyranki,
• perkozy dwuczube.

Przyczyna tych pomyłek - poza brakiem wiedzy ornitologicznej - jest oczywista. Trudno dokonać stuprocentowo pewnej identyfikacji gatunku, kiedy ma się 2-3 sekundy na oddanie strzału. Zwłaszcza przy słabym oświetleniu, a polowania na ptaki odbywają się niekiedy tuż po zmroku albo krótko przed świtem.

"Pechowa trzynastka"

W Polsce można polować na poniższe gatunki ptaków – koalicja Niech Żyją! nazywa je „pechową trzynastką”:

1. łyska,
2. jarząbek,
3. bażant,
4. kuropatwa,
5. gęś gęgawa,
6. gęś zbożowa,
7. gęś białoczelna,
8. krzyżówka,
9. cyraneczka,
10. głowienka,
11. czernica,
12. gołąb grzywacz,
13. słonka.

To naprawdę dużo, jak na odbieranie życia z powodów czysto hobbystycznych. A z punktu widzenia gospodarki łowieckiej polowania na ptaki nie mają sensu. Co prawda, pewne straty - choć nieoszacowane - w oziminach robią podczas przelotów gęsi, ale w literaturze ornitologicznej są opisane środki zaradcze, które nie wymagają odstrzału.