Ostatni dzień kampanii samorządowej

W poniedziałek jednym z głównych tematów w krajowej polityce jest wciąż tzw. ustawa wiatrakowa, która będzie procedowana podczas posiedzenia Sejmu w tym tygodniu. Chodzi o projekt ustawy dotyczący zamrożenia cen energii, do którego politycy przyszłej koalicji rządzącej wstawili przepisy ułatwiające inwestycje w elektrownie wiatrowe. Sprawa wzbudziła ogromne kontrowersje między innymi przez to, że w niektórych przypadkach turbiny mogłyby stawać już 300 metrów od domów jednorodzinnych i granic rezerwatów przyrody.

Hennig-Kloska, która jest wskazywana jako osoba odpowiedzialna za projekt, zapowiedziała już, że ustawa zostanie zmieniona. Dopuszczalna odległość od zabudowań ma wynieść 500 metrów. Wiatraki nie będą mogły stawać w pobliżu terenów objętych wysokimi formami ochrony przyrody.

Premier Mateusz Morawiecki w poniedziałek poświęcił sprawie konferencję prasową. Ustawę nazwał „Lex Kloska” i stwierdził, że „nie została napisana w polskim parlamencie”.

„To jest jeden z największych bubli prawnych wyprodukowanych przez ostatnich 30 lat” – stwierdził. „Domagamy się komisji śledczej w sprawie zaproponowanych przez posłów Polski 2050-Trzeciej Drogi i Koalicji Obywatelskiej przepisów dotyczących wiatraków”.

Czy przyszła minister straci stanowisko?

Dziennikarze Radia Zet podali na Twitterze, że Paulina Hennig-Kloska, która miała zostać ministrą klimatu i środowiska w nowym rządzie, nie dostanie jednak tego stanowiska. Powodem jest właśnie sprawa wiatraków. Resort zajmujący się klimatem przypadł Polsce 2050, dlatego minister zostanie wybrany spośród polityków i polityczek tej partii. Według Radia Zet ma być to Michał Gramatyka.

Wieczorem doniesienia te komentował Szymon Hołownia.

„Nic o tym nie słyszałem, to jakiś humbug” – mówił szef Polski 2050 w programie Polsat News. Dodawał też, że „Paulina Hennig-Kloska rzeczywiście była brana pod uwagę, jest brana pod uwagę jeśli chodzi o ten resort i nic się w tej sprawie nie zmieniło”. I podkreślał, że ostateczne mianowanie ministrów to kompetencja Donalda Tuska i należy czekać na jego komunikat.

Szymon Hołownia dodawał też, że ustawa będzie w tym tygodniu poprawiana. A błędy, które się w niej znalazły, jego zdaniem nie są błędami, „za które powinno się ludziom ścinać głowy”.

Edytowany raport komisji LexTusk

Z raportu komisji Cenckiewicza ds. badania rosyjskich wpływów znikały nazwiska. Jak ustaliło OKO.press, dwóch dyplomatów ukraińskich było wymienionych w pierwotnej wersji dokumentu. Błędnie uznano ich za funkcjonariuszy rosyjskiego FSB. Następnego dnia nazwiska z raportu zniknęły.

Więcej w tekście Anny Mierzyńskiej:

Nie żyje dwóch policjantów postrzelonych przez Maksymiliana F.

Nie żyje dwóch policjantów, którzy zostali postrzeleni w piątek w nocy we Wrocławiu. Funkcjonariusze przewozili samochodem zatrzymanego Maksymiliana F., który był poszukiwany w celu odbycia kary 6-miesięcy więzienia. Mężczyzna miał przy sobie broń, strzelił w głowy przewożących go policjantów. Zatrzymano go w sobotę rano.

Prezes EBC pisze do prezesa NBP

Od kilkunastu dni trwa dyskusja na temat ewentualnego postawienia prezesa NBP Adama Glapińskiego przed Trybunałem Stanu. Postawienie go w stan oskarżenia mogłoby się wiązać z automatycznym zawieszeniem w czynnościach.

W poniedziałek agencja Reuters opublikowała fragmenty listu, jaki prezes Europejskiego Banku Centralnego Christine Lagarde wysłała do prezesa NBP.

„Aby zagwarantować niezależność prezesów krajowych banków centralnych, statut ESBC i EBC zapewnia ochronę na wypadek, gdyby Sejm miał podjąć uchwałę o postawieniu Cię w stan oskarżenia” – czytamy „Można skierować taką uchwałę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i poprosić o ocenę jej zgodności z prawem”

Sułtan Ahmed Al Jaber, prezydent szczytu klimatycznego ONZ COP28 w Dubaju, postanowił zaprzeczać nauce i przekonywać, że paliwa kopalne nie mają znaczącego wpływu na kryzys klimatyczny. Jego zdaniem wycofywanie paliw kopalnych uniemożliwi zrównoważony rozwój: „chyba że chcemy zabrać świat z powrotem do jaskiń”.

Przewodniczący COP28 jest jednocześnie ministrem przemysłu i zaawansowanych technologii w Zjednoczonych Emiratach Arabskich oraz dyrektorem państwowego koncernu naftowego Adnoc. To pierwszy raz w historii, kiedy prezydentem tej międzynarodowej konferencji klimatycznej została osoba pracująca w przemyśle paliw kopalnych.

Kontrowersje budzi również lokalizacja COP28. Zjednoczone Emiraty Arabskie, kraj-gospodarz konferencji to jedno z państw, które swoje bogactwo zbudowały na paliwach kopalnych. Emiraty są w pierwszej dziesiątce największych emitentów gazów cieplarnianych per capita i jednym z największych globalnych producentów i eksporterów ropy naftowej.

Skandal na COP28

Al Jaber wygłosił swoje stanowisko podczas rozmowy z Mary Robinson, byłą specjalną wysłanniczką ONZ ds. zmian klimatycznych. Robinson zwróciła się do niego: „Przeżywamy absolutny kryzys, który szkodzi kobietom i dzieciom bardziej niż cokolwiek innego. A dzieje się tak dlatego, że nie zobowiązaliśmy się jeszcze do wycofywania paliw kopalnych. To jedyna decyzja, którą może podjąć COP28 i pod wieloma względami, ponieważ jesteś szefem Adnoc, możesz ją podjąć z większą wiarygodnością”.

Sułtan odpowiedział: „Zgodziłem się przyjść na to spotkanie, aby odbyć trzeźwą i dojrzałą rozmowę. W żadnym wypadku nie podpisuję się pod jakąkolwiek panikarską dyskusją. Nie ma żadnego scenariusza, który mówi, że wycofywanie się z paliw kopalnych pozwoli osiągnąć 1,5 stopnia Celsjusza”.

Chodzi o zatrzymanie globalnego ocieplenia na poziomie 1,5 stopni Celsjusza w porównaniu do ery przedprzemysłowej. Naukowcy oszacowali, że jeśli ocieplenie przekroczy 2 stopnie, będą nam grozić m.in. ekstremalne zjawiska pogodowe (jeszcze bardziej ekstremalne niż dziś), topnienie lodowców, upał uniemożliwiający zamieszkiwanie niektórych części świata, ogromny wzrost poziomu morza.

„Nie sądzę, że będziecie w stanie pomóc w rozwiązaniu problemu klimatycznego, wytykając palcami lub przyczyniając się do polaryzacji i podziałów, które już mają miejsce na świecie. Pokaż mi rozwiązania. Przestań wskazywać palcami. Przestańcie” – mówił dalej sułtan.

Brakuje dowodów? Niekoniecznie

Al Jaber, mówiąc o braku naukowych dowodów, myli się.

O celu 1,5 stopnia po raz pierwszy napisano w 2018 -w raporcie Międzyrządowego Zespołu ds. Klimatu (IPCC) działającego przy ONZ. Pracowało nad nim 91 autorów i redaktorów z 40 krajów, którzy przejrzeli ponad 6000 prac i odpowiedzieli na ponad 42 tysiące komentarzy i poprawek ekspertów oraz przedstawicieli rządów. Profesor Jim Skea, współprzewodniczący III grupy roboczej IPCC, mówił wtedy: “Prawa chemii i fizyki nie wykluczają możliwości ograniczenia ocieplenia do 1,5°C, ale wymagałoby to bezprecedensowych zmian”.

Kolejne raporty agendy ONZ ds. klimatu odnosiły się już do celu 1,5 stopnia.

„Zdecydowanie zalecam sułtanowi, aby poprosił o najnowszy raport IPCC. Raport ten, zatwierdzony jednogłośnie przez 195 krajów, w tym Zjednoczone Emiraty Arabskie, pokazuje różne sposoby ograniczenia ocieplenia do 1,5°C – z których wszystkie wskazują na faktyczne wycofanie paliw kopalnych w pierwszej połowie wieku. Czy to zaprowadzi świat z powrotem do jaskiń? Absolutnie nie, chyba że w celu ochłodzenia się podczas kolejnej fali upałów” – komentuje Joeri Rogelj z Centre for Environmental Policy w Imperial College London.

W „Guardianie” sprawę komentował profesor Sir David King, przewodniczący Grupy Doradczej ds. Kryzysu Klimatycznego i były główny doradca naukowy Wielkiej Brytanii: „To niezwykle niepokojące i zaskakujące, gdy przewodniczący COP28 broni wykorzystania paliw kopalnych. Nie można zaprzeczyć, że aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5°C, wszyscy musimy szybko ograniczyć emisję gazów cieplarnianych i wycofać się z paliw kopalnych najpóźniej do 2035 roku. Alternatywą jest przyszłość ludzkości, której nie da się kontrolować”.