Ostatni dzień kampanii samorządowej

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar chce zmienić regulamin urzędowania sądów powszechny. 15 grudnia przekazał projekt nowelizacji rozporządzenia w tej sprawie do międzyresortowych konsultacji.

„Proponowane przepisy sprawią, że wnioski o wyłączenie sędziego ze względu na sposób powołania go na urząd sędziowski nie będą rozpoznawane przez sędziów powołanych w tym samym trybie. Rozwiązanie to uniemożliwi udział osób powołanych przez Krajową Radę Sądownictwa ukształtowaną ustawą o KRS z 8 grudnia 2017 r. w rozpatrywaniu tego typu wniosków. Sędziowie ci nie będą uwzględniani w przydzielaniu spraw przez System Losowego Przydziału Spraw” – czytamy na stronie ministerstwa sprawiedliwości.

Zmiany mają być podyktowane wadliwością neo-KRS. Ministerstwo sprawiedliwości podnosi, że organ, który miał stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów stracił swoją niezależność.

„Potwierdził to szereg wyroków polskich sądów i trybunałów międzynarodowych. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wielokrotnie wskazywało, że skład KRS ukształtowany ustawą z 8 grudnia 2017 r. jest sprzeczny z art. 187 Konstytucji RP. Rada nie jest niezależna od władzy wykonawczej i ustawodawczej, a powołani przez nią sędziowie nie są niezawiśli i bezstronni, ponieważ ich powołanie nastąpiło z naruszeniem tej procedury” – czytamy w komunikacie MS.

Przywrócenie prawa unijnego do Polski

To nie koniec zmian. Bodnar chce też wprowadzić obowiązek uwzględniania pierwszeństwa prawa unijnego i międzynarodowego przy sporządzaniu orzeczeń oraz uzasadnień sędziowskich. „Wynika to z faktu, że w ostatnich kilku latach hierarchia źródeł prawnych i trójpodział władzy w Polsce zostały zaburzony. Wprowadzono zmiany prawne ograniczające niezależność sądownictwa oraz umożliwiające prowadzenie postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów stosujących w orzecznictwie prawo unijne i konwencje międzynarodowe” – argumentuje ministerstwo sprawiedliwości.

Już w środę 13 grudnia, Adam Bodnar rozesłał pismo do koordynatorów ds. współpracy międzynarodowej i praw człowieka ws. karnych oraz cywilnych, w którym przypominał, że prawo międzynarodowe w Polsce obowiązuje i jest ponad nim tylko Konstytucja. A prawo unijne może interpretować tylko TSUE, za to Europejską Konwencję Praw Człowieka – tylko ETPCz.

Ministerstwo sprawiedliwości podkreśla, że zmiana rozporządzenia dotyczącego urzędowania sądów powszechnych to pierwszy element przywracania standardów w polskim sądownictwie. „Proces naprawy wymaga jednak dalszych działań, m. in. przywrócenia niezależności KRS poprzez zmianę ustawy o KRS oraz nowelizacji ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, która przywróci rolę samorządów sędziowskich w nominowaniu i awansowaniu sędziów” – czytamy.

Zaczęło się od wpisu w mediach społecznościowych. Hotel Żubrówka w Białowieży udostępnił film, na którym widać żubra spokojnie przechadzającego ulicami wsi. Zwierzę nie jest płochliwe – wyraźnie nie boi się ludzi i przejeżdżających obok aut. Do filmu dołączono humorystyczny komentarz z krótkim i stonowanym ostrzeżeniem: „Chcemy Wam przypomnieć, że podczas takiego spotkania należy zachować spokój, nie krzyczeć, nie podchodzić do zwierzęcia, nie karmić go. W bezpiecznej odległości poczekać, aż zdecyduje się pójść swoją drogą”.

15 grudnia prof. Rafał Kowalczyk z Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży poinformował, że żubr z filmu został zastrzelony.

„To już kolejny białowieski byk, który stracił życie, bo odstrzał jest najprostszym i najszybszym sposobem rozwiązywania konfliktów powodowanych przez te zwierzęta. Dwa lata temu fotografowałem tego byka w Teremiskach, rok temu w Białowieży. Na zdjęciach mam kilkanaście byków z Polany Białowieskiej, które w ten sposób straciły życie. Poznaję te samce po rogach, bliznach, czasem innych szczegółach. I zawsze boleję nad ich śmiercią, zwłaszcza że w większości przypadków nie jest to śmierć naturalna” – napisał prof. Kowalczyk.

Z ustaleń białostockiej Gazety Wyborczej wynika, że zwierzę zostało zastrzelone po decyzji Białowieskiego Parku Narodowego.

„Potrzebujemy innego podejścia do tych zwierząt, wczesnego reagowania na sytuacje konfliktowe, mądrości mieszkańców i turystów, bo inaczej te zwierzęta kończą właśnie w ten sposób. Przykro” – dodał prof. Kowalczyk.

Żubr to gatunek ściśle chroniony i symbol Puszczy Białowieskiej. Prawo przewiduje zabijanie tylko osobników chorych, słabych i agresywnych. Eliminacji dokonują wyłącznie wyznaczeni w tym celu pracownicy Białowieskiego Parku Narodowego.

W piątek rzecznik Sił Obronnych Izraela (IDF) Daniel Hagari poinformował, że podczas walk w mieście Gaza izraelscy żołnierze przez pomyłkę zastrzelili trzech zakładników Hamasu. Żołnierze mieli uznać ich za zagrożenie i otworzyć ogień. Ofiary – dwudziestoletni Yotam Haim, Alon Shamriz i Samer El-Talalqa – zginęli na miejscu.

„IDF wyraża głęboki smutek z powodu tej katastrofy i podziela żal rodzin zakładników” – oświadczył Hagari. Premier Izraela Benjamin Netanjahu określił ich śmierć jako „tragedię nie do zniesienia”. „Cały Izrael opłakuje ich stratę” – mówił Netanjahu. Oświadczenie wydał też Biały Dom, nazywając sytuację „tragiczną pomyłką”.

W piątek późnym wieczorem setki ludzi zebrały się pod ministerstwem obrony w Tel Awiwie, aby wezwać rząd Netanjahu do uwolnienia ponad 130 zakładników przetrzymywanych przez Hamas. „Każdego dnia ginie zakładnik” – brzmiała wiadomość na jednym z transparentów. Wśród protestujących były rodziny porwanych. „Umieram ze strachu. Żądamy porozumienia teraz” – mówiła mediom Merav Svirsky, siostra jednego z zakładników.

Izraelskie media w ostatnich dniach donosiły, że rząd Netanjahu wstrzymuje zainicjowanie propozycji kolejnego porozumienia ws. wymiany jeńców. Zamiast negocjacji stosuje rozwiązania siłowe: tylko kontynuowanie krwawej operacji wojskowej w Strefie Gazy ma według rządzących zmusić Hamas do powrotu do stołu negocjacyjnego z ofertą, którą Izrael mógłby zaakceptować.

O sytuacji humanitarnej w Gazie i działaniach IDF pisał w OKO.press Jakub Szymczak:

„Dostałem zielone światło od pana premiera, będziemy to realizować, bo rzeczywiście nie ma nauki bez badań i rozwoju. W związku z czym, to jest naturalne miejsce tej instytucji w strukturze rządowej” – tak o przyszłości Narodowego Centrum Badań i Rozwoju mówił na antenie TVN24 minister nauki Dariusz Wieczorek.

W czasach rządów PiS agencja zarządzana przez ludzi Adama Bielana podlegała Ministerstwu Funduszy i Polityki Regionalnej. I rozdawała gigantyczne dotacje z pieniędzy unijnych dla podejrzanych firm. Interweniowały CBA i Prokuratura Regionalna w Szczecinie. 14 grudnia 2023 Gazeta Wyborcza opisała ich ustalenia. Śledztwo wykazało, że zorganizowana grupa przestępcza, zajmująca się fałszowaniem dokumentacji, miała wyłudzić z NCBiR ponad 70 mln zł.

Minister nauki stwierdził, że zmiana struktury zarządzania rządową agencją miała tło korupcyjne. „Nasi poprzednicy to pozmieniali i już wiemy po co. Pozmieniali po to, żeby kraść pieniądze i tego się nie ma co bać, trzeba ostro o tym mówić. Bo mamy w tej chwili problem taki, że instytucje unijne badają tę instytucję, NCBiR, i jest pod znakiem zapytania, czy ona będzie miała w ogóle certyfikat na wydatkowanie środków Unii Europejskiej, co będzie wielkim problemem” – mówił Dariusz Wieczorek.

Minister nauki zapowiedział reformę instytucji. „Zacznie się od głębokiego audytu i pokazania, co tam było źle” – mówił. „Jeżeli było łamanie prawa, to oczywiście [red. – także] wniosków do organów ścigania”.