Ostatni dzień kampanii samorządowej

Przewodniczący komisji śledczej ds. afery wizowej Michał Szczerba z KO ujawnił treść opinii Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji do rządowego rozporządzenia z 2023 roku, które rozszerzało katalog krajów, w których można było wnioskować o polskie wizy w specjalnym trybie.

Chodziło o: Arabię Saudyjską, Armenię, Azerbejdżan, Filipiny, Gruzję, Indie, Indonezję, Iran, Katar, Kazachstan, Kuwejt, Mołdawię, Nigerię, Pakistan, Tajlandię, Turcję, Ukrainę, Uzbekistan, Wietnam oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Gdy ówczesna opozycja dotarła do rozporządzenia i pokazała je opinii publicznej na dowód hipokryzji PiS w sprawie migracji, rząd szybko się z niego wycofał. Wszystko to działo się w lipcu 2023 roku, jeszcze zanim Piotr Wawrzyk stracił fotel wiceministra spraw zagranicznych po wizycie CBA i zanim media ujawniły, że domagał się od konsulów przyznawania wiz poza kolejnością.

W opublikowanym dziś dokumencie (niedostępnym na stronach Rządowego Centrum Legislacji)

„Proponowane zmiany polegające na daleko idącym rozszerzeniu katalogu państw, w których obywatele państw trzecich będą mogli zwrócić się z wnioskiem o wydanie wizy bezpośrednio do ministra spraw zagranicznych z wykorzystaniem usługodawców zewnętrznych [...] może wiązać się ze wzrostem zagrożenia dla bezpieczeństwa migracyjnego Polski” – czytamy w piśmie.

„Wejście w życie projektowanego rozporządzenia [...] może zatem wiązać się ze zwiększeniem skali nielegalnej imigracji do Polski oraz do innych państw członkowskich Unii Europejskiej” – napisało MSWiA.

Sejmowa komisja śledcza ds. afery wizowej przesłuchuje Jacka Osajdę, byłego dyrektora biura prawnego i zarządzania zgodnością w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Osajda został zwolniony w połowie września 2023 roku, wkrótce po wybuchu tzw. afery wizowej. Twierdzi, że zwolnienie było próbą zrobienia z niego kozła ofiarnego. I że dyrektor gabinetu politycznego ministra Zbigniewa Raua „dobrze radził” mu, by nie szedł z tą sprawą do mediów.

W zeznaniach Osajda ujawnił szereg informacji dotyczących afery wizowej, które jak dotąd nie były znane opinii publicznej. Stwierdził m.in., że politycy wiedzieli, że za pośrednictwem Piotra Wawrzyka można załatwić wizy poza kolejką. I że skorzystał na tym m.in. rzecznik Prawa i Sprawiedliwości Rafał Bochenek.

„Pan minister Wawrzyk wskazywał, że dzwonił Rafał Bochenek, aby do jego rodzinnego gospodarstwa zostali ściągnięci pracownicy. [...] Skończyło się to chyba tak, że ci pracownicy przyjechali” – powiedział Osajda.

Bochenek zareagował na słowa świadka na swoim profilu w serwisie X. „Nie wiem czego Pan Osajda się najadł, bo strasznie bredził dzisiaj przed komisją śledczą. Nigdy nie ingerowałem, nie dopytywałem, ani nie kontaktowałem się z nikim z MSZ ws. wydawania wiz dla jakichkolwiek obywateli państw azjatyckich (zwłaszcza do jakiegoś »mojego gospodarstwa«). Wymienianie mojego nazwiska przez p. J. Osajdę w tym kontekście jest nadużyciem, konfabulacją i zwykłym kłamstwem. Zero wiarygodności! Oczekuję, że p. Osajda przeprosi mnie za tę wypowiedź, w przeciwnym razie będę musiał rozważyć kroki prawne” – napisał.

Ekspresowa ustawa PiS

W zeznaniach Osajda kilkakrotnie stwierdził, że kluczowym problemem MSZ jest obecnie nowelizacja ustawy o służbie zagranicznej przeprowadzona przez PiS na przełomie 2020 i 2021 roku. W OKO.press pisaliśmy kilkakrotnie o tym, że przepchnięto ją w trybie ekspresowym i że zawierała szereg kontrowersyjnych rozwiązań.

Osajda przypomniał, że niektóre elementy „reformy” do dziś nie weszły w życie. Określił nowelę jako „bubel prawny”, który pochłonął znaczną część zasobów ludzkich jego biura.

„Jakąś część etatów non stop zajmowaliśmy się ustawą o służbie zagranicznej, mając ograniczone zasoby i bardzo duże problemy z pozyskaniem z pozyskaniem naprawdę doświadczonych pracowników, którzy mogliby nam mogliby nam w tym pomóc” – podkreślił.

„Ustawa od dwudziestego pierwszego roku była nowelizowana sześć razy” – dodał.

Osajda zaznaczył, że zmiany w przepisach zablokowały MSZ możliwość prowadzenia inspekcji na placówkach zagranicznych. Zamiast tego organizowano „wyjazdy robocze”.

W Sejmie trwa kolejny dzień obrad komisji śledczej ds. afery wizowej. Wśród przesłuchiwanych dziś osób są Jakub Osajda były dyrektor biura prawnego i zarządzania zgodnością MSZ (odwołany 15 września 2023) oraz Maria Wiktoria Raczyńska, asystentka Piotra Wawrzyka w czasach, gdy był on wiceministrem w MSZ.

Jakub Osajda przesłuchanie poprzedził własnym wystąpieniem. Podziękował komisji, że zajmuje się tematem, który „przez miesiące próbowano ukryć i kolokwialnie mówiąc, zamieść pod dywan”.

„Politycy Zjednoczonej Prawicy stwierdzili, że nie ma afery wizowej, że nie ma nawet aferki. Wysoka Komisjo, nie ma jednej afery wizowej. Jest wiele afer wizowych, które nakładają się na siebie, w pewnym zakresie krzyżują się w węzłowych punktach wspólnych” – mówił Osajda.

„Obok samej afery wizowej mamy do czynienia także ze zwykłym legislacyjnym i niedopełnieniem obowiązków przez wysokich politycznych funkcjonariuszy [...], a w finale zatajeniem kosztowego charakteru ustawy o służbie zagranicznej w ocenie skutków regulacji, co powoduje, że budżet MSZ jest niedoszacowany w kwocie około 200 mln zł rocznie” – stwierdził.

We wrześniu 2023 roku został zwolniony ze stanowiska bez podania przyczyny, a Ministerstwo, wbrew pierwotnym ustaleniom, umieściło jego nazwisko w komunikacie dotyczącym afery.

„Nigdy nie pracowałem, ani nigdy nie miałem w zakresie właściwości żadnych kwestii wizowych [...]. Moje nazwisko w ogóle nie powinno było się pojawić w mediach w związku z aferą wizową, a jakiekolwiek łączenie mojej osoby z działaniami w tym przedmiocie pana Piotra Wawrzyka jest nieuzasadnione i krzywdzące” – zaznaczył.

Kozioł ofiarny?

Osajda zaznaczył, że posiada informacje, które wskazują, że miał zostać kozłem ofiarnym w tej sprawie i że został wmieszany „w rozgrywki polityczne”. Decyzja o obwinieniu go za aferę miała zapaść „na Nowogrodzkiej”. Szef gabinetu politycznego Zbigniewa Raua, Mateusz Pali, miał pilnować, by Osajda nie skontaktował się z prasą.

„Podawał mi przykłady polityków PiS, którzy zostali zniszczeni po tym, jak skontaktowali się z mediami. I dobrze radził, sugerując, że zarówno mnie, jak i moją rodzinę również mogą zniszczyć, wzbudzając tym samym uzasadnioną obawę ich spełnienia” – stwierdził Osajda. Przypomniał, że sprawę swojego zwolnienia zgłosił do sądu pracy.

„Prawdziwą przyczyną kłopotów Piotra Wawrzyka było jego było jego własne działanie, przy czym oczywistym jest, że nie działał on sam. [...] Według mojej wiedzy o trwającym postępowaniu CBA ścisłe kierownictwo Zjednoczonej Prawicy wraz z prezydentem RP wiedziało przynajmniej od marca 2023 roku, zaś kierownictwo MSZ z przynajmniej od maja 2023 roku” – mówił Osajda.

Przesłuchiwany podał kilka przykładów „przecieków” dotyczących afery wizowej, które jeszcze w maju 2023 roku pojawiły się w mediach i na portalu X.

„Pan Piotr Wawrzyk skonfrontowany przeze mnie z treścią komentarza oburzył się na mnie i usunął Edgara Kobosa ze znajomych na fejsbuku oraz usunął liczne oznaczenia osoby ze zdjęć, które zamieszczał” – mówił Osajda.

Dodał, że Edgar Kobos był związany z wieloma innymi politykami obozu Zjednoczonej Prawicy, zwłaszcza w woj. świętokrzyskim, a także z lokalnymi przedsiębiorcami.

W Pałacu Prezydenckim rozpoczęła się Rada Bezpieczeństwa Narodowego zapowiedziana przez Andrzeja Dudę 5 marca 2024. Prezydent otworzył spotkanie kilkuminutowym przemówieniem.

„Spotykamy się, by w symboliczny sposób porozmawiać o strategicznych wyzwaniach, jakie stoją przed bezpieczeństwem Polski w aspekcie naszej obecności w NATO. To ważny moment, by podziękować tym, którzy przyczynili się do tego, że 25 lat temu Polska mogła stać się częścią Sojuszu Północnoatlantyckiego” – mówił Duda.

Rada Bezpieczeństwa Narodowego to ciało umocowane w konstytucji, jest organem doradczym prezydenta w temacie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa Polski. W skład Rady wchodzą:

• Marszałek Sejmu;
• Marszałek Senatu;
• premier;
• Minister Obrony Narodowej;
• Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji;
• Minister Spraw Zagranicznych;
• Koordynator służb specjalnych;
• Szefowie ugrupowań politycznych posiadających klub parlamentarny, klub poselski lub koło poselskie albo przewodniczący tych klubów lub kół, albo osoba wskazana przez przewodniczącego klubu parlamentarnego, klubu poselskiego lub koła poselskiego spośród posłów, senatorów lub posłów do Parlamentu Europejskiego;
• Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
• Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego.

Pomysł Dudy: 3 proc. PKB na obronność

„Cała scena polityczna spotyka się dziś, by pokazać, że w sprawach bezpieczeństwa naszego kraju jesteśmy jednością. Mam nadzieję, że nasze przesłanie o wspólnym i jednolitym działaniu idzie w świat i pokazuje, w którym miejscu jest Polska, że jest rządzona w sposób odpowiedzialny” – mówił Duda.

W przemówieniu podkreślił, że „rosyjski imperializm jest groźny”, a NATO „musi zachowywać sprężystość i gotowość, realizować swoje zobowiązania”.

Prezydent wraz z premierem Donaldem Tuskiem wybiera się z wizytą do Waszyngtonu, gdzie świętować będzie 25-lecie członkostwa Polski w NATO. Spotkanie obu polityków z prezydentem Joe Bidenem planowane jest na jutro.

„Chcę zaproponować podczas naszej wizyty w Białym Domu [...], by państwa wspólnie zdecydowały, że wymaganiem Sojuszu będzie wydatkowanie nie 2 proc., a 3 proc. PKB. By modernizacja armii, budowanie zasobów militarnych było faktem” – zapowiedział.

Duda wskazał też, że priorytetem polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej na początku 2025 roku będzie wzmacnianie więzi euroatlantyckich.

Dziś o godz. 20.00 prezydent wygłosi orędzie.

„To śledztwo było próbą wywarcia nacisku na mnie, bym przemyślała decyzje, jakie podejmowałam wówczas w procesie. Czułam się prześladowana przez własne państwo” – powiedziała „Gazecie Wyborczej” sędzia Agnieszka Pilarczyk z Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia.

Przez siedem lat katowicka prokuratura tropiła sędzię po ty, jak w lutym 2017 roku uniewinniła lekarzy leczących ojca Zbigniewa Ziobry. Jak donosi „Gazeta Wyborcza” śledczy umorzyli postępowanie przeciwko Pilarczyk, przyznając, że nie było do niego podstaw.

Wpłynęło do prokuratury na koniec stycznia 2017, niedługo przed tym jak zapaść miał wyrok w sprawie lekarzy. Pretekstem do śledztwa była opinia biegłych sporządzona dla sądu, której koszt wyniósł 372 tys. zł. Śledczy z Prokuratury Regionalnej w Katowicach uznali to za rażąco zawyżoną cenę.

Potem latami prokuratura nie informowała, co w zasadzie bada. Nie przesłuchała też sędzi Pilarczyk. Dopiero po zmianie władzy w październiku ubiegłego roku śledczy stwierdzili, że dalsze ciągnięcie postępowania nie ma sensu, bo sędzia nie złamała sprawa. Teraz postanowienie o umorzeniu jest już prawomocne.

Kto zawinił śmierci Ziobry

Jerzy Ziobro zmarł w 2006 roku na niewydolność serca, w Klinice Uniwersyteckiej w Krakowie. Pierwsze zawiadomienie do prokuratury rodzina Ziobry złożyła już miesiąc później. Ale śledczy początkowo nie chcieli podjąć się tej sprawy. Proces ruszył dopiero w 2013 roku.

Sędzia Pilarczyk w lutym 2017 roku uniewinniła lekarzy, którzy zajmowali się Jerzym Ziobrą.

Uzasadniając wyrok, mówiła, że nie znalazła związku między decyzjami medyków, a śmiercią ojca Ziobry. Nie doszukała się też błędu medycznego. Powikłania, które pojawiły się u mężczyzny w trakcie i po zabiegu uznała za „za niepowodzenie lecznicze mieszczące się w granicach przyjętego ryzyka”.

Przed wydaniem orzeczenia

Śledczy prześwietlali dokumentację medyczną i opinie biegłych, które wydano na potrzeby procesu (kosztowały skarb państwa 370 tys. zł). Jeden z biegłych lekarzy otrzymał zarzuty, a szpital podejrzewano o niegospodarność i fałszowanie dokumentacji medycznej. Prokuratura Krajowa wszczęła też śledztwo w sprawie sędzi Pilarczyk: sprawdzała, czy pobierała zbyt wysokie wynagrodzenie i przekroczyła uprawnienia. Zawiadomienie na Pilarczyk złożyła matka ministra, Krystyna Kornicka-Ziobro.

Bliscy Jerzego Ziobry odwołali się od wyroku uniewinniającego lekarzy. Proces trwa do dziś.

Jeszcze w 2016 roku Kornicka-Ziobro napisała także skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na błędy w śledztwie. W październiku 2022 roku ETPCz orzekł, że polskie państwo wyjaśniało sprawę śmierci Jerzego Ziobry dogłębnie na każdym etapie postępowania.