Ostatni dzień kampanii samorządowej

Wg informacji podanych przez rosyjskie władze, Aleksiej Nawalny – jeden z liderów rosyjskiej opozycji – zmarł dziś w kolonii karnej w miejscowości Charp. Wg rosyjskiej propagandy przyczyną miał być „skrzep krwi”. Polscy politycy nie mają wątpliwości, że śmierć Nawalnego nie była efektem problemów ze zdrowiem. Jednoznacznie wskazują na odpowiedzialność reżimu Władimira Putina.

„Aleksiej, nigdy cię nie zapomnimy. I nigdy im nie wybaczymy” – napisał na platformie X premier Donald Tusk, po angielsku.

„Aleksiej Nawalny został zamordowany. Zbrodniarz zabił więźnia politycznego i największy symbol sprzeciwu wobec jego bandyckiego reżimu. Żonie, rodzinie i bliskim zamordowanego składam wyrazy najgłębszego współczucia” – to wpis marszałka Sejmu Szymona Hołowni.

„Śmierć Aleksieja Nawalnego to dowód, że Putin nie cofnie się przed niczym. Tak miażdży i zabija Rosja” – napisał Mateusz Morawiecki z PiS.

MSZ: „Jesteśmy wstrząśnięci”

Komunikat wydało także Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

„Ministerstwo Spraw Zagranicznych jest wstrząśnięte doniesieniami o śmierci Aleksieja Nawalnego. Całkowitą odpowiedzialność za tę tragedię ponoszą rosyjskie władze. Domagamy się przeprowadzenia niezależnego śledztwa i pełnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności śmierci” – czytamy na stronie MSZ.

W komunikacie resort pod wodzą Radosława Sikorskiego przypomina, że Nawalny był jednym z liderów rosyjskiej opozycji i społeczeństwa obywatelskiego. I że swoją popularność zawdzięczał bezkompromisowym ujawnianiem korupcji w kręgach rosyjskiej władzy.

„Za swoją działalność był wielokrotnie aresztowany, a w sierpniu 2020 r. dokonano próby jego otrucia. W ostatnim czasie polityk niemal bez przerwy przebywał w karnej izolatce – w ten sposób spędził około 300 dni od momentu uwięzienia ponad trzy lata temu. W połowie grudnia ubiegłego roku polityk został przeniesiony do kolejnej kolonii karnej” – przypomina MSZ.

„Wzywamy całą społeczność demokratyczną do wspólnego potępienia władz rosyjskich i podjęcia zdecydowanych kroków dla natychmiastowego ukarania wszystkich odpowiedzialnych za tę tragedię” – podkreśla MSZ.

Wpis o Nawalnym zamieścił na platformie X także sam Radosław Sikorski. „Łączę się w bólu z demokratami w Rosji i poza nią, dla których jest on bohaterem” – napisał Sikorski po angielsku.

Żona Aleksieja Nawalnego, Julia, wystąpiła podczas Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa – dorocznego spotkania, w którym biorą udział głowy państw, dyplomaci, eksperci ds. obronności i wywiadu. Jej słowa to komentarz do dzisiejszych doniesień o śmierci Nawalnego w kolonii karnej w Jamalsko-Nienieckim Okręgu Autonomicznym, gdzie uwięziony był rosyjski opozycjonista.

„Z pewnością dotarły już do was ostatnie okropne wiadomości. Długo zastanawiałam się, czy powinnam się tu pokazać, czy od razu lecieć tam, do moich dzieci. Zaczęłam myśleć, co na moim miejscu zrobiłby Aleksiej. Jestem pewna, że on by był tutaj, na tej scenie” – zaczęła Nawalna, łamiącym się głosem.

„Nie wiem, czy mam wierzyć w te upiorne doniesienia, które płyną z rosyjskich źródeł rządowych. Jak wiecie, od wielu lat nie można wierzyć w to, co mówi Putin i jego rząd. Oni bez przerwy kłamią” – mówiła.

– zapowiedziała Nawalna.

„Wzywam całą wspólnotę międzynarodową, wszystkich obecnych w tej sali i ludzi na całym świecie, byśmy wspólnie pokonali to zło, ten upiorny reżim, który obecnie rządzi w Rosji. Ten reżim i Władimir Putin powinni ponieść osobistą odpowiedzialność za te wszystkie straszne rzeczy, które zrobili z Rosją w ostatnich latach” – powiedziała.

„Jako ministra nadzorująca Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych poleciłam niezwłoczne zaprzestanie organizowania przez ten urząd wydarzeń upamiętniających Józefa Kurasia “Ognia” oraz Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Nie ma i nie będzie mojej zgody na czczenie osób, które dokonały zbrodni na ludności cywilnej czy splamiły mundur kolaboracją z hitlerowcami.” – poinformowała Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej.

„Polityka pamięci jest ważna, ale musi opierać się na historycznej prawdzie i pielęgnować wartości, a nie gloryfikować tych, którzy brutalnie je zdeptali.” – napisała Dziemianowicz-Bąk.

Józef Kuraś „Ogień” był dowódcą oddziałów partyzanckich działających na Podhalu w okresie okupacji niemieckiej i bezpośrednio po wojnie. On i jego żołnierze nie tylko walczyli z Niemcami (a następnie Sowietami). Dokonywali także zbrodni na polskich, słowackich i żydowskich cywilach. Mordowali nawet ocalałych z Holocaustu.

Brygada Świętokrzyska skrajnie prawicowych Narodowych Sił Zbrojnych to natomiast właściwie jedyny w historii duży oddział polskiej organizacji podziemnej, który w trakcie II wojny światowej wszedł w otwartą kolaborację z Niemcami na niemal oficjalnej stopie. W dowództwie brygady byli konfidenci Gestapo, którzy wykorzystywali kontakty z Niemcami do likwidowania swych przeciwników politycznych w innych polskich organizacjach podziemnych. W okresie okupacji brygada stoczyła kilkadziesiąt potyczek z oddziałami innych polskich organizacji konspiracyjnych i zaledwie 8 do 9 starć z Niemcami. W ostatnich miesiącach wojny brygada – za zgodą Niemców i przy obecności przydzielonych przez SS oficerów łącznikowych – ewakuowała się na pogranicze Czech i Niemiec przez długie tygodnie nie wchodząc w walkę z Niemcami.

Brygadę Świętokrzyską NSZ kilkukrotnie wychwalał – jako premier rządu PiS – Mateusz Morawiecki.

Jestem głęboko zasmucony doniesieniami na temat śmierci Aleksieja Nawalnego. Musimy ustalić wszystkie fakty, a Rosja musi odpowiedzieć na wszystkie poważne pytania dotyczące okoliczności jego śmierci – tak Sekretarz Generalny NATO Jens Stoltenberg skomentował informację o śmierci Aleksieja Nawalnego w rosyjskim więzieniu.

Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel był jeszcze mniej oszczędny w słowach. „Unia Europejska obarcza rosyjski reżim wyłączną odpowiedzialnością za tragiczną śmierć Nawalnego” – napisał w oświadczeniu na platformie X.

„Najszczersze kondolencje składam rodzinie Nawalnego oraz tym, którzy walczą o demokrację na całym świecie w najciemniejszych warunkach. Wojownicy umierają. Ale walka o wolność nigdy się nie kończy” – napisał Michel.

„Personel medyczny natychmiast przybył na miejsce i wezwano karetkę pogotowia. Przeprowadzono wszystkie niezbędne czynności resuscytacyjne, ale nie przyniosły one pozytywnych rezultatów. Lekarze pogotowia stwierdzili zgon skazanego” – miały poinformować władze kolonii karnej. Rosyjskie kanały propagandowe zaczęły już powielać wersję, według której przyczyną śmierci Nawalnego miał być zakrzep krwi.

Nawalny był liderem rosyjskiej opozycji. Prowadził śledztwa demaskujące ogromną skalę korupcji na najwyższych szczeblach hierarchii politycznej w Rosji. Był w stanie organizować w Rosji ogromne demonstracje przeciwko władzy Putina. Został uwięziony w styczniu 2021 roku natychmiast po powrocie z Niemiec, gdzie leczył się po próbie otrucia nowiczokiem – najprawdopodobniej na zlecenie rosyjskich władz.

Po całej serii wyroków wydanych przez działające pod dyktando Kremla sądy Nawalny został skazany na łącznie kilkadziesiąt lat więzienia. Więziony był w kolonii karnej w Jamalsko-Nienieckim Okręgu Autonomicznym na północy Rosji. „Kolonia karna nr 3 w miejscowości Charp to jeden z najdalej położonych od stolicy zakładów karnych w całej Rosji” – informował adwokat Nawalnego po przeniesieniu tam jednego z najpilniej strzeżonych więźniów Rosji.

Nawalny potępiał inwazję Rosji na Ukrainę. W 2023 roku apelował z więzienia o zwrot Ukrainie Krymu i wypłatę reparacji wojennych.